Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Aliens lijken meer op ons dan u denkt”
Evolutietheorie speelt ook rol bij buitenaards leven
Buitenaards leven zou weleens veel sterker op ons kunnen lijken dan we denken. Dat stellen onderzoekers van de universiteit van Oxford. Ze beweren dat aliens door dezelfde processen gevormd worden als leven op aarde. Dat we niet weten hoe buitenaards leven er precies uitziet, geeft vooral filmregisseurs een vrijgeleide om hun fantasie de vrije loop te laten. Maar onderzoekers van het departement Zoologie aan de universiteit van Oxford zeggen nu voorspellingen te kunnen doen over de biologische vormgeving van aliens. Volgens hen speelt ook elders in het heelal de natuurlijke selectie van de evolutietheorie een belangrijke rol. Van de ongeveer 100 miljard planeten in onze melkweg bevindt zich ongeveer 20% in een zone met levensvatbaarheid. “Nee, we kunnen nog niet zeggen of aliens ook op twee benen lopen of groene ogen hebben”, zegt astrobioloog Samuel Levin van de universiteit van Oxford. “Maar we geloven dat de evolutietheorie een uniek hulpmiddel is om te bepalen hoe buitenaards leven eruit kan zien.” Eerdere pogingen om te bepalen hoe buitenaards leven tot stand komt en groeit, vertrokken te veel vanuit de biologische, fysische en chemische omstandigheden op aarde, stellen de Britten. “Dat is niet onlogisch, want het leven op aarde is het enige voorbeeld dat we hebben. Maar die bevindingen kan je niet zomaar extrapoleren. Door de evolutietheorie te gebruiken, kunnen we theoretische voorspellingen doen die ook betrekking hebben op onaardse levensvormen, waarvan silicium de voornaamste bouwsteen is. Of op levensvormen die geen DNA hebben of die stikstof ademen.” In het wetenschappelijke artikel, dat ze de titel Darwin’s aliens meegaven, argumenteren Levin en zijn collega’s dat leven maar tot stand kan komen door natuurlijke selectie. Anders kan het zich niet vermenigvuldigen en aanpassen aan de omstandigheden. Maar overgaan naar een meer complexe levensvorm gebeurt op grote transitiemomenten die alleen in extreme omstandigheden tot stand komen.
Hiërarchie
“Door te voorspellen dat ook buitenaardse levensvormen grote transities ondergaan, kunnen we stellen dat ze er, dankzij de redelijke voorspelbaarheid van evolutie, ongeveer zoals wij gaan uitzien”, zegt Samuel Levin. “Net zoals mensen zijn ze opgebouwd uit een hiërarchie aan entiteiten die allemaal samenwerken om een alien te creëren. Op elk niveau van het organisme zijn er mechanismes aan de slag die ervoor zorgen dat samenwerking in stand blijft, zodat het hele organisme blijft functioneren. Net zoals bij een mens de cellen van zijn arm en hart geen nieuwe arm- en hartcellen gaan produceren, maar er wel voor zorgen dat zijn voortplantingscellen zich kunnen reproduceren.” De onderzoekers tekenden de mogelijke verschijningsvormen van buitenaards leven uit. Blikvanger is de octomijt, een complexe levensvorm die opgebouwd is uit verschillende entiteiten die elk een functie uitoefenen en er zo voor zorgen dat ze afhankelijk zijn van elkaar. In de andere tekening vergelijken de astrobiologen verschillende mogelijke levensvormen: A is een simpele, zichzelf replicerende molecule, B een eenvoudige celachtige entiteit en C een complexere levensvorm. “We kunnen niet met zekerheid zeggen of we alleen zijn”, besluit Levin. “Maar als we dat niet zijn, hebben we toch een kleine stap
gezet naar hun uiterlijk.”