Wereld wordt kleiner als je andere etnische groepen mijdt

In steeds meer Europese steden zijn de mensen van autochtone afkomst feitelijk de nieuwkomers in de stad. Veel mensen van autochtone afkomst komen Antwerpen binnen om te studeren of te werken, en verlaten de stad weer als zij kinderen krijgen. Een groot deel ervan verlaat de stad als zij hun eerste kind krijgen. Migranten en hun kinderen blijken veel loyaler aan de stad, krijgen er hun kinderen, die er als geboren en getogen Antwerpenaars studeren en werken. Dat is een trend die zich in alle Europese steden doorzet. Niet alleen zijn de mensen van autochtone afkomst vaak de nieuwkomers in de stad en de wijk waar zij zich vestigen, ze zijn er ook steeds vaker als etnische groep een numerieke minderheid. En die tendens zet zich verscherpt door in de toekomst. In Amsterdam is nog maar een op de drie kinderen onder de vijftien van Nederlandse afkomst. In Antwerpen zien we een soortgelijke ontwikkeling. Er zijn buurten waarin álle etnische groepen, inclusief de oude meerderheidsgroep, numeriek een minderheid zijn. Het idee dat het ook iets van mensen van Vlaamse afkomst vergt om te integreren in een stad die steeds diverser is geworden, vinden sommige mensen de wereld op zijn kop. Maar integratie is geen normatief begrip. Iedere nieuwkomer moet integreren in de stad, de wijk, de straat of in de school waar hij of zij binnenkomt. En de wijk en school verandert daardoor voortdurend, wat betekent dat ook de reeds aanwezige bewoners opnieuw moeten meebewegen met de veranderingen in hun wijk. Daarom is het proces van integreren steeds anders en zijn steeds andere groepen de nieuwkomers. Uit mijn onderzoek blijkt dat een deel van de mensen van Vlaamse afkomst zich dan opsluit in de eigen groep. Zij sturen hun kinderen naar scholen die minder divers zijn, de zogenaamde ‘witte vlucht’, ze bezoeken cafés en restaurants waar vooral hun eigen etnische groep komt en hun vriendengroep is het minst etnisch gemengd van alle groepen in de stad. Als we de demografische ontwikkeling voor de toekomst in beschouwing nemen, zal hun wereld steeds kleiner worden. Dit kan op de duur negatieve consequenties hebben op tal van terreinen. Denk bijvoorbeeld aan sociale isolatie van ouderen of het vinden van werk voor jongere mensen. Als zij alleen via hun eigen etnische groep werk zoeken, worden hun kansen steeds kleiner. Kijkend naar de toekomst is het belangrijk voor ieders gevoel van veiligheid en woongenot in superdiverse wijken om mensen niet te mijden omdat zij tot een andere etnische groep behoren. De vraag die iedere Antwerpenaar, van welke kleur of afkomst dan ook, zich moet stellen is of je, door jezelf te beperken tot de eigen groep, je wellicht mensen mijdt die jouw leven in de stad veiliger en prettiger kunnen maken. Het is de uitdaging in de steeds diverser wordende stad om je eigen wereld niet steeds kleiner te maken.