Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vrouwenspier neemt sneller zuurstof op
Maar dat wil niet zeggen dat vrouwen fitter dan mannen zijn
Vrouwen zijn van nature fitter dan mannen. Dat verkondigen Canadese onderzoekers nadat ze merkten dat vrouwen veel sneller zuurstof in hun spieren opnemen. Maar dat zegt in feite niets over de spier zelf. Onderzoekers van de Canadese universiteit van Waterloo lieten achttien jonge mannen en vrouwen een uithoudingsproef op een loopband afleggen en bekeken intussen de zuurstofopname uit het bloed. Bij de vrouwen gebeurde dat 30% sneller dan bij de mannen. “Dit is een belangrijke maatstaf voor de aerobe fitheid en gaat in tegen de populaire veronderstelling dat het mannenlichaam van nature atletischer is”, stellen de wetenschappers vast. “Maar dat wil niet zeggen dat vrouwen fitter zijn dan mannen”, weerlegt professor Jan Gielen, coördinator van de dienst voor sportmedische begeleiding S.P.O.R.T.S. van het UZA. Wat zegt het dan wel? Jan Gielen: De studie zegt iets over de snelheid waarmee zuurstof vrijgegeven wordt in het bloed en via hemoglobine naar de spier wordt gevoerd, waar er op dat moment zuurstofnood is. Maar het heeft niets te maken met de spierfunctie op zich. Er zijn heel wat factoren die een invloed hebben op de manier en snelheid waarmee zuurstof in het bloed wordt vrijgegeven. Bij een inspanning neemt de centrale temperatuur in het lichaam toe, net als de zuurtegraad en de CO2-spanning in het bloed. Wanneer die factoren stijgen, wordt zuurstof gemakkelijker vrijgegeven. De snelheid waarmee dat gebeurt, is afhankelijk van enkele parameters. Je kan je gerust inbeelden dat dit bij mannen anders ligt dan bij vrouwen. Vrouwen zijn over het algemeen kleiner dan mannen, hebben minder spiermassa en ook de vetmassa en het gewicht spelen een rol. Bij eenzelfde inspanning loopt de centrale temperatuur in het vrouwenlichaam hoger op dan in een mannenlichaam. Het zou dan goed kunnen dat het bloed bij vrouwen sneller zuurstof gaat vrijmaken. Dan pas komt het vrij voor het leveren van energie, maar de snelheid waarop dat gebeurt, zegt niets over de spierfunctie. Vrouwen fitter dan mannen? Dat heeft daar helemaal niets mee te maken. Is er een verschil in spieren tussen man en vrouw?
Er is natuurlijk een verschil in spiermassa en vrouwen zijn gemiddeld kleiner. Dat zijn dingen die uiteraard een rol spelen. Een andere zaak is de samenstelling van de spier zelf. Er is een verschil tussen spiervezels van type 1 en type 2, wat een verschil maakt tussen explosieve kracht of uithouding. Dat ligt voor een stuk genetisch vast. Afhankelijk van je hoeveelheid type 1- en type 2-vezels ben je gewoon meer geschikt voor duursporten, dan wel voor explosieve sporten. Je kan daar niet spreken van verschillen tussen man of vrouw, maar eerder van verschillen tussen individuen. Het is niet zo dat vrouwen beter zijn in duursporten? Wel, daar wordt volop onderzoek naar gedaan. Vroeger kon je dat alleen meten door middel van een spierbiopsie, wat niet zo’n eenvoudige methode is. Maar sinds enkele jaren kunnen we de verhouding tussen die verschillende vezeltypes in specifieke spieren bepalen met een NMRscanner. Dat is op punt gezet door professor Wim Derave van de UGent. Die NMR-spectroscopie is een methode die heel veel interesse wekt van sportclubs. Onder andere de Britse topvoetbalclubs screenen de kandidaat-spelers eerst op hun genetisch potentieel voor er een contract ondertekend wordt. Daar kan je ethische vragen bij stellen, maar het is vandaag de realiteit. Om op de vraag te antwoorden: er zijn nu nog te weinig data om op dat vlak een vergelijking te kunnen maken tussen de geslachten. HANS OTTEN