“Oplossing zonder kernenergie is Einstein-waardig werk”

To kernenergie or not to kernenergie. Het is een vraag die de politiek verdeelt en waarop ook experten geen eenduidig antwoord kunnen bieden. Wij proberen u alvast een beetje wegwijs te maken aan de hand van zes vragen.

Waarom moeten de kerncentrales in 2025 dicht?

Onze kerncentrales zijn al vrij oud. “De vraag is dan of je nog geld in een oldtimer moet steken”, zegt energiespecialist en ex-Essent-topman André Jurres. Nieuwe centrales bouwen kan wel, maar het nucleair afval blijft een probleem waarmee we de komende honderd generaties opzadelen. Bovendien blijkt uit Finse en Engelse voorbeelden dat nieuwe centrales bouwen vele malen meer kost dan gedacht. De prijs van hernieuwbare energie daalt dan weer fors.

Kan België binnen 10 jaar zonder kernenergie?

Indien de regering snel beslist, kan het technisch, zeggen zowel Jurres als professor milieu-economie Johan Albrecht (Itinera). Er moeten dan wel snel gascentrales komen om kernenergie te vervangen. Zowel de vergunningen als de bouw en de financiering dienen dan heel vlug rond te zijn, in een land als België helemaal niet evident. En Europa moet instemmen met staatssteun voor die centrales. Het doet Jurres twijfelen aan de realiteitszin van alles. “2025 is in energietermen morgen, maar als je aan de sector zegt dat het zonder kernenergie moet, zal die wel een oplossing uitdokteren. Mijn advies aan de regering: steek een aantal van de knapste koppen een jaar in een bunker en laat ze er pas uitkomen wanneer ze een oplossing hebben. Want dit is een werk

dat Einstein-waardig is”.

Zijn er nog andere landen die kernenergie vaarwel zeggen?

België is een buitenbeentje in de wereld. Behalve Frankrijk is er geen enkel ander land dat zo veel stroom opwekt via kernenergie (55%). Ermee stoppen heeft dan ook veel meer impact hier dan in een land waar maar weinig centrales staan. Estland zei kernenergie vaarwel, maar had maar één centrale en voert nu kernenergie in via Rusland. Duitsland wil ook af van kerncentrales, maar wil die vervangen door sterk vervuilende steenkoolcentrales. Na Fukushima wil ook Japan op termijn kernenergievrij zijn.

Hoeveel gaat de sluiting van de kerncentrales ons kosten?

Scenario’s daarover lopen uiteen. Het onderzoeksinstituut Energyville, netbeheerder Elia en Johan Albrecht hebben het over zo’n 4 miljard euro per jaar, tot 2030. Volgens André Jurres gaat het om veel meer indien je met alles rekening houdt. Maar er zijn ook belangrijke terugverdieneffecten. “We voeren nu elk jaar voor 12 miljard euro aan fossiele brandstoffen in. Als we dat halveren, heb je al 6 miljard uitgespaard.” Albrecht wijst op nog andere voordelen: we zullen dan minder afhankelijk zijn van het buitenland, de luchtkwaliteit zal verbeteren én de sector van de hernieuwbare energie zal een flinke boost krijgen.

Kost het 10 jaar langer openhouden van twee centrales ook niet veel geld?

Ook het langer openhouden van kerncentrales kost veel geld. Vroeg of laat zullen ze dan toch moeten sluiten en kom je in het vorige scenario terecht. En voor een verlenging zijn ook investeringen nodig. Volgens voorstanders van de kernuitstap is het vooral Engie dat met de winst gaat lopen, maar daar kunnen volgens Jurres wel sluitende afspraken over worden gemaakt.

Is het sluiten van de centrales geen ramp voor onze klimaatdoelstellingen?

Kernenergie vervangen door gascentrale is inderdaad slecht voor het milieu. Probleem is niet alleen dat ze niet rendabel zijn en dus subsidies nodig hebben. Ze stoten in tegenstelling tot kerncentrales ook CO2 uit, waardoor onze klimaatdoelstellingen verder af dan ooit zijn. “Gascentrales zijn een recept uit de 20ste eeuw”, stelt Jurres. Op lange termijn ziet Albrecht wel een oplossing: CO2-vrij synthetisch gas opwekken met hernieuwbare energie.