Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Presidentscampagne Marine Le Pen: van hysterie tot amateurisme
Lekken schetsen een onthutsend beeld van de presidentscampagne van Marine Le Pen in mei vorig jaar. Enkele uren voor haar ultieme debat met Emmanuel Macron kreeg de FNvoorzitter een hysterische paniekaanval. “Natuurlijk was ik woest. Ik moest alles zelf doen.”
Gelekte documenten, een getuigenis van een oud-medewerker en een nieuw boek schetsen een vernietigend beeld van de campagne van Marine Le Pen. Alles werd gekenmerkt door improvisatie en “totaal amateurisme”, vertelde Mickaël Ehrminger aan de website Mediapart. “Verplaatsingen, meetings, persconferenties: alles werd pas op de laatste minuut georganiseerd. De speeches werden vijf minuten vooraf geschreven, we moesten ze op het allerlaatste moment brengen.”
Ehrminger werd in 2011 medewerker van de partij en moest tijdens de campagne fiches helpen opstellen met inhoudelijke informatie om Le Pen te voeden. Ontgoocheld sloeg hij in augustus de deur achter zich dicht. “We werkten de hele dag, we scanden de actualiteit om fiches te maken die zo pedagogisch en begrijpelijk mogelijk waren, zodat ze die kon leren. Maar ze werden nooit geconsulteerd. We waren ontgoocheld.”
Clanoorlogen
Veel viel te verklaren door de interne strijd tussen twee clans binnen de partij die tegengestelde visies hadden op het programma van het Front National. De groep rond Florian Philippot, de rechterhand van Marine Le Pen, legde de nadruk op economische thema’s om de arbeiders voor zich te winnen, en op de strijd tegen de euro om de soevereiniteit van Frankrijk te herstellen. De oude garde bleef koppig hameren op traditionele thema’s als identiteit en islam.
“De tegenstellingen tussen de oude garde en de aanhangers van Philippot, die de bovenhand voerden, waren reëel. De kleinste aanleiding kon escaleren tot een conflict dat opsteeg tot bij Marine Le Pen, die daarna moest tussenkomen”, aldus Ehrminger.
“Beschadig het beeld van Macron”
Alles culmineerde in de aanloop naar het debat tussen Le Pen en Macron op 3 mei, enkele dagen voor de beslissende tweede ronde. Pas de avond voordien kreeg het FNkopstuk een mail toegestuurd met een strategie om haar tegenstander aan te pakken.
In het document van drie bladzijden, dat de site Buzzfeed publiek maakte, kreeg ze van Damien Philippot de raad om voluit in het offensief te gaan in plaats van het eigen programma te verdedigen. “We hebben niets te verliezen”, schreef de broer van Florian Philippot haar. “De doelstelling bestaat er niet in om geloofwaardigheid te winnen. We kunnen dat toch niet corrigeren en al zeker niet tegen hem. Want hij beheerst perfect alle argumenten van het systeem. We moeten het beeld van Macron beschadigen om de kiezers zover te krijgen dat ze zich onthouden – ook al verliezen we daar zelf geloofwaardigheid bij.”
Le Pen moest proberen Macron zo ver te krijgen dat hij zich begon op te winden en arrogant zou overkomen. Maar de hele strategie mislukte. Macron maakte Le Pen zelfs belachelijk toen ze ervoor pleitte om de Franse franc naast de euro te laten bestaan en economische dossiers door elkaar haspelde. Toeval? Niet volgens Ehrminger, die vragen stelt bij de intellectuele capaciteiten van Le Pen.
Schreeuwen van stress
Pas rond de middag van 3 mei zelf kreeg Ehrminger naar eigen zeggen de opdracht om fiches voor het debat voor te bereiden. “Ze was niet op de hoogte van al wat we gemaakt hadden. Maar hoe dan ook volstond 24 uur niet om die fiches door te nemen en erover na te denken.”
Dat leidde enkele uren voor het begin van het debat tot een hysterische paniekaanval bij Le Pen, schrijven de journalisten Neila
Latrous et Jean-Baptiste Marteau in hun boek Le Tsunami, dat deze week verscheen. Toen Marteau ’s namiddags Florian Philippot belde op zijn gsm, wist hij niet wat hij hoorde. “Ze stond te schreeuwen op enkele meters van de gsm van Philippot… Ze haalde uit naar het gebrek aan professionalisme van haar team, naar de stommiteiten die ze sinds die ochtend hoorde vertellen (door FN-vertegenwoordigers op radio en tv, red.) en klaagde aan dat ze alles zelf moest regelen. Enkele uren voor het debat was ze totaal aan het stressen. Ze verloor er haar zelfbeheersing bij.”
Toen Marteau Le Pen daar later over contacteerde, erkende ze dat ze “natuurlijk woest” was geweest. “Al degenen met wie ik moest werken, waren te laat gekomen. Ontoelaatbaar. Mijn fiches? Ook met vertraging, pas op de middag waren ze er!”
Het zwakke optreden van Le Pen (“Ik heb het rendez-vous met de Fransen gemist”, erkende ze nadien) en haar nederlaag tijdens de presidentsverkiezingen verzwakten haar leiderschap en dompelden de partij in een diepe crisis. Het kwam tot een breuk met Florian Philippot, die zijn eigen beweging oprichtte. Het weekblad Le Point bespeurde begin dit jaar nog een “existentiële crisis” bij Marine Le Pen.
Zelf maakt ze intussen werk van de “herstichting” van het FN, met een nieuwe naam. Op 10 en 11 maart congresseert de partij in Rijsel daarover. Marine Le Pen is de enige kandidate om zichzelf op te volgen.