Wat blijft nog over voor minister?

Dat hebben we nu eens nog nooit meegemaakt: verschillende hoge piefen van de luchtmacht die tijdelijk een stap opzij doen. Dat werd gisteren bekend ongeveer gelijktijdig met het lek via de VRT dat ze er voor hadden gezorgd dat ‘gevoelige informatie’ over F-16’s niet tot bij minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) geraakte.

Zitten we nu met een simpele kwestie? Doortrapte generaals en kolonels misleiden minister om de door hun verlangde bestelling veilig te stellen? En de minister zelf komt hierdoor buiten schot te staan?

Nee, nee en nee. Dat de topmilitairen bewust informatie achterhielden is natuurlijk zeer problematisch, maar het zal nog moeten blijken hoe zwaar die informatie precies weegt. Zo werd gisteren ook bekend dat al eind 2015 binnen de regering de mogelijkheid werd besproken om de F-16’s langer in de lucht te houden. Daar was niets geheimzinnigs aan. De conclusie toen was dat het alles bij mekaar genomen tot twee miljard euro zou kosten en dat uiteindelijk toch nieuwe toestellen zouden moeten worden gekocht.

De gegevens in het achtergehouden document lijken niet wezenlijk te verschillen van wat toen besproken is.

Dan zou het dus kunnen dat de misleiding op zich wel fundamenteel fout was –0 het is aan de politiek verantwoordelijke om de afwegingen te maken die de militairen hier zelf hebben gemaakt – maar dat het voor de inhoud van het aankoopdossier niet zo’n verschil heeft gemaakt.

Voor de verantwoordelijkheid van de minister van Defensie is dit echter allemaal van geen tel. Dit is een van de belangrijkste dossiers – financieel gemeten waarschijnlijk het belangrijkste – dat Vandeput af te handelen heeft. Dan mag je verwachten dat hij erbovenop zit, dat hij het tot in de details beheerst en dat hij met de militaire betrokkenen een adequate samenwerking heeft, waarbij er niet plots documenten uit schuiven vallen. Dat is dus niet gelukt. Vandeput heeft ook weinig indruk gemaakt sinds het uitbarsten van de crisis. Niet over de inhoud van het dossier en nog minder over zijn relatie met de militaire topmensen, van wie hij niet weet of hij ze kan vertrouwen. Wat blijft dan nog over voor een minister van Defensie? Passief de verdere gebeurtenissen afwachten? Misschien zelfs tot 18 april? Nee toch.