Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Legertop zet stap opzij
CD&V beschuldigt N-VA-minister dat hij dossier niet grondig heeft onderzocht
De F-16-affaire, waarbij Defensie twee studies achterhield over de levensduur van de toestellen, is gisteren verder geëscaleerd. Er lekten interne mails uit die bevestigden dat minister Steven Vandeput (N-VA) en stafchef Marc Compernol niet mochten te weten komen dat de F-16’s langer konden blijven vliegen. De ondergeschikte die dit wilde aankaarten, kreeg bevel van zijn meerderen om alles stil te houden. Gisteren zetten twee generaals en twee kolonels een stap opzij na een gesprek met de minister.
Defensieminister Steven Vandeput (N-VA) heeft niet genoeg laten onderzoeken of onze F-16’s langer kunnen worden gebruikt. Het is niet oppositiepartij sp.a die dat zegt, maar Vandeputs eigen coalitiepartners. “Vandeput heeft het parlement én de regering met een kluitje in het riet gestuurd”, zegt CD&V-Kamerlid en defensiespecialist Veli Yüksel. Vandeput zelf ontkent categorisch, maar wordt stilaan langs alle kanten onder vuur genomen. Enkel zijn eigen partij blijft hem steunen.
Het was niet mijn makkelijkste dag als minister, verklaarde Steven Vandeput eergisteren na de onthulling van oppositiepartij sp.a dat onze F-16’s best nog een aantal jaren meekunnen. Zeker is dat het gisteren van kwaad naar erger ging. Niet alleen bleken verschillende topmilitairen informatie daarover te hebben tegengehouden, maar na sp.a begon gisteren ook binnen de meerderheid felle kritiek op te borrelen op de N-VA-minister.
Aanleiding was de nota uit 2015 die Vandeput gisteren aan de Kamer bezorgde en waarin Defensie zelf al aangaf dat de gevechtsvliegtuigen wel langer in dienst kunnen worden gehouden. Kostprijs: 2,2 miljard euro om ze tot 2035 in de lucht te houden. Alleen opperen de specialisten in die studie om verder uit te pluizen hoe dat allemaal kan gebeuren, via een haalbaarheidsstudie. Van die studie kwam helemaal niets in huis. Vandeput veegde de piste om de F-16’s langer in dienst te houden meteen van tafel.
“Oude bakken”
En dat wekt bij zijn coalitiepartners nu wrevel op. Bij de liberalen gebeurt dat off the record en nog in vrij diplomatische termen: “Vandeput heeft die piste meteen doodgemaakt, terwijl het onderzocht had moeten worden.” Bij CD&V klinkt het een stuk harder. Kamerlid Hendrik Bogaert, lid van de commissie Legeraankopen, vroeg zich nog gewoon af waarom die haalbaarheidsstudie er nooit is gekomen. Maar zijn partijgenoot Veli Yüksel koos voor de frontale aanval. “Die piste is niet ernstig onderzocht geweest, waardoor wij niet op basis van alle elementen kunnen beslissen. Het parlement en de regering worden zo met een kluitje in het riet gestuurd. Nu begrijpen we waarom die nota niet bekend is gemaakt.” Vandeput heeft zijn werk dus niet gedaan, laat Yüksel verstaan.
Zware woorden vanuit de meerderheid zelf dus. Defensieminister Vandeput zegt er zelf niets van te begrijpen. Hij beweert met de ontvangstbewijzen in de hand dat de nota aan alle vicepremiers is bezorgd en onder specialisten is besproken. “Niemand heeft gevraagd extra onderzoek uit te voeren”, klinkt het.
Dat 2,2 miljard zou worden besteed aan “oude bakken die later dan toch moeten worden vervangen” is voor de N-VA’er nog altijd geen optie.
beschadigd
Feit is wel dat de minister, nu dus ook vanuit de meerderheid, meer en meer onder vuur komt te liggen. Dat de defensietop gewoonweg informatie achterhoudt voor hem, maakt het voor Vandeput bijzonder lastig om nog samen te werken met zijn departement. Maar ook de vraag of het wel kan dat hij van niets wist, wordt steeds meer geopperd. En dan wordt steevast verwezen naar de gewezen topman van de luchtmacht Claude Van de Voorde, die kabinetschef was van Vandeput. Ook binnen de meerderheid valt daarover te horen dat het niet heel waarschijnlijk is dat Van de Voorde niets van de studies afwist. Dat Vandeputs ex-adjunct-kabinetschef Simon Put het kabinet verliet om lobbyist te worden van Lockheed Martin, de producent van de potentiële opvolger van de F-16, is niet van die aard om de geruchten te doen verstommen.
N-VA blijft haar minister wel steunen en ziet geen redenen om Vandeput de laan uit te sturen. Maar N-VA-voorzitter Bart De Wever gaf wel toe dat zijn minister beschadigd is en dat het een gigantisch probleem zou zijn mocht blijken dat de legertop informatie heeft achtergehouden. Ermee dreigen de regering te laten vallen indien aan Vandeput wordt geraakt – zoals De Wever rond de jaarwisseling deed toen Theo Francken in opspraak kwam – deed de N-VA-voorzitter niet. Hij beschuldigde wel de sp.a Vandeput te willen beschadigen. “De sp.a, die partij die qua legeraankopen bekendstaat voor haar zeer transparante manier van werken”, luidde het op de openbare omroep met een verwijzing naar de 23 jaar oude Agusta/Dassault-affaire.