Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Dit uitstalraam van Lier is aan dringende restauratie toe”
Echtpaar schrijft eerste boek over begijnhof sinds twintig jaar
Het begijnhof van Lier ontstond wellicht in 1258 en is een typisch stratenbegijnhof. Op het hoogtepunt, in het begin van de 18de eeuw, woonden er zo’n driehonderd begijnen. Zuster Agnes was de laatste die in 1984 naar een rusthuis verhuisde. Francis De Groot schreef er samen met zijn echtgenote Hilde De Smet een boek voer.
Francis De Groot (56) en zijn echtgenote Hilde De Smet (59) wonen sinds 1987 in Lier. Ze zijn geïnteresseerd in lokale geschiedenis en bezochten al veel begijnhoven. “Hoewel Lier een van de mooiste en bekendste begijnhoven van de hele wereld bezit, is er de voorbije twintig jaar geen enkel boek meer over verschenen. Dat hiaat willen we opvullen met
Het Begijnhof van Lier.”
“We hebben er bewust een toegankelijk boek van gemaakt. Je kunt het thuis lezen, maar ook meenemen tijdens je bezoek aan het begijnhof. Dankzij ons boek ontdek je details waar je anders voorbij zou lopen.”
Dronkenmansslot
“Zo vind je op veel deuren een merkwaardig smeedijzeren slot, een zogenaamd dronkenmansslot. Dat is een slot met een trechtervormig uitspringend gootje waarmee je in het donker het sleutelgat gemakkelijker kunt vinden. Op één deur werd, na een herstelling, het slot trouwens ondersteboven gemonteerd, wellicht uit onwetendheid.”
“Over het weeshuis in het begijnhof vind je maar weinig informatie. Wellicht heeft het OCMW-archief veel nuttige informatie, maar dat is helaas niet toegankelijk. Ik kon wel terecht bij de Zusters van Vincentius a Paulo uit het Oost-Vlaamse Gijzegem. Die bezorgden me nog niet eerder gepubliceerd materiaal.”
“Het bestuur van het pas opgerichte Lierse meisjesweeshuis kwam in 1857 in handen van de Zusters van Vincentius a Paulo. Na de Tweede Wereldoorlog legde het stadsbestuur hen echter onaanvaardbare voorwaarden op, waarna ze besloten te stoppen met de uitbating. De Lierse Gasthuiszusters namen de zorg voor de kinderen over. Het weeshuis bleef bestaan tot de grote brand van 1970. Er verbleven toen nog 41 wezen en zes Gasthuiszusters. Het weeshuis, ooit nog de infirmerie van het begijnhof, huisvest nu appartementen.”
92 of 162 huisjes?
In hun uitgave zetten Francis De Groot en Hilde De Smet ook een fout recht. “Bijna overal, zelfs in brochures van Visit Lier, lezen we dat het begijnhof 162 huisjes telt. Dat vonden we zo’n groot aantal dat we ze ter plaatse zijn gaan tellen. Wij komen uit op slechts 92 huisjes. Met die 162 worden wellicht de verschillende wooneenheden bedoeld. In een huisje woonden immers vaak meerdere gezinnen en destijds vaak ook meer dan één begijntje.”
Het begijnhof van Lier ziet er nog erg authentiek uit, maar heel wat woningen verkeren in slechte staat. “Ik ben blij dat de stad, het OCMW en de kerkfabriek eindelijk gaan investeren. Het begijnhof is immers een uitstalraam van Lier dat een dringende restauratie nodig heeft.”
“Ook de toestand van de kruisweg is bedroevend. Er zijn staties verdwenen, sommige luifels zijn rottend, soms hangt er een zwartwitte kopie, soms schilderijtjes. Er hangt geen enkel origineel schilderijtje meer, omdat ze in een te slechte toestand verkeren. De kruisweg is nochtans uniek: het zou de enige overgebleven kruisweg van het land zijn van dit type, namelijk verspreid over verschillende straten.”
In Het Begijnhof van Lier sommen de auteurs alle elf straten op. Ook ontdek je dat het begijnhof ooit dertien straten telde. “Rechts van de kapel van de infirmerie liep vroeger nog een brandstraatje. Het andere heette Piepenholleke, een steegje tussen de huizen met nummers 2 en 4 aan de Martienushoek.”
Het Begijnhof van Lier is uitgegeven bij Brave New Books, telt 157 pagina’s en bevat heel wat foto’s. Het is voor 24,93 euro te koop in de boekhandel.