Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Slimste man van het land mag niet sterven
Hij is de oudste wetenschapper ter wereld en de bekendste van Australië en hij wil dood. De 104-jarige David W. Goodall is al twintig jaar een voorvechter van een euthanasiewet. Hij is zelf niet ziek, maar vindt na een val zijn levenskwaliteit niet goed genoeg meer. Nu wil hij naar Zwitserland voor geassisteerde zelfdoding. Maar zijn dokters willen hem niet laten vertrekken omdat hij “een gevaar voor zichzelf is”. En ook een “slecht voorbeeld” kan stellen.
“Ik wil het hier doen. Ik wil helemaal niet naar Zwitserland”, zei Goodall bij de aankondiging van zijn dood. “Hoewel het een mooi land is. Ik vind dat iemand van mijn leeftijd een volledig staatsburgerschap moet hebben. En dat betekent te kunnen kiezen voor geassisteerde zelfdoding.” De wetenschapper benadrukte dat zijn levenskwaliteit ondermaats is. “Ik ben niet gelukkig. Ik wil sterven. Dat is niet triest. Dat het verhinderd wordt, dat is triest.”
Goodall is veruit de bekendste wetenschapper van Australië. De botanist en ecologist is ook al meer dan twintig jaar een voorvechter van euthanasie. Maar alleen in de staat Victoria bestaat een wet die “een vrijwillig geassisteerde dood” toelaat. Al treedt die pas in werking binnen een jaar. En alleen wie minder dan zes maanden te leven heeft – of een jaar als er sprake is van hersenschade – en ondraaglijke pijn lijdt, kan er een beroep op doen.
Daarom vroeg Goodall of hij in Zwitserland bij Dignitas (zie kader) terechtkon. Zijn aanvraag werd geaccepteerd. De 20.000 euro die de trip zal kosten, wordt gefinancierd door Exit International, een Australische beweging onder leiding van ‘dokter dood’ Philip Nitschke, die voor een vrijwillige dood ijvert.
Goodall is niet ziek en zeker niet terminaal. Hij nam zijn beslissing nadat hij lange tijd in het ziekenhuis had gelegen na een kwalijke val. De gevolgen daarvan zullen nooit meer verdwijnen. Zijn levenskwaliteit lijdt eronder en hij heeft pijn. Zijn dochter kreeg hem met heel veel moeite uit het ziekenhuis. Zo moest hij eerst een psychiatrisch onderzoek ondergaan, wat het grootste brein van Australië niet echt als een compliment beschouwde. Nu wil hij vermijden dat hij ooit nog in het ziekenhuis terechtkomt.
Bestraffing
Na zijn val twee maanden geleden probeerde Goodall zelfdoding te plegen. Iets wat de dokters in Perth nipt konden voorkomen. Die dreigen er nu mee om ook zijn reis naar Zwitserland te verhinderen. Ze stellen dat er met de honderdplusser eigenlijk weinig aan de hand is. Dat hij praat over het plegen van zelfdoding en een gevaar is voor zichzelf. Dus is hij “medisch ongeschikt” om te reizen. Leggen ze die diagnose ook voor aan de luchtvaartmaatschappij waarmee hij naar Europa wil, dan kan die hem weigeren. De doodswens van Goodall heeft de gemoederen tussen pro en contra euthanasie opnieuw fel doen oplaaien.
Eind vorige eeuw stemde de deelstaat Northern Territory een eigen euthanasiewet, maar die werd door het Australische parlement uitgehold. In West-Australië, dat Perth als hoofdstad heeft, is een parlementaire commissie een onderzoek begonnen om te kijken of geassisteerde zelfdoding ooit mogelijk kan worden. Conservatieve politici en de overkoepelende artsenvereniging verzetten zich ertegen en pleiten voor een verdere uitbouw van palliatieve zorgen.
Dik tien jaar geleden werd de bestraffing van “geassisteerde zelfdoding” nog verscherpt. Het leidde tot enkele veroordelingen voor wie “steun” bood. Onder andere voor een 66-jarige man die op schriftelijke vraag van zijn 78- jarige echtgenote hielp bij een overdosis omdat ze aan ondraaglijke rugpijnen leed. Hij werd veroordeeld voor moord, maar kreeg wegens verzachtende omstandigheden twee jaar voorwaardelijk.
Slecht voorbeeld
Goodall is een geval apart. Door zijn naam en faam en vooral zijn hoge leeftijd. Omdat hij niet terminaal ziek is, vrezen ook de voorstanders van euthanasie dat hij een slecht voorbeeld stelt dat het euthanasiedebat “de verkeerde kant” kan uitsturen.
Zijn medestanders vinden dat de maatschappij zich moet bezinnen. Zoals Marshall Perron, oud-ministerpresident van de Northern Territory en architect van de tijdelijke euthanasiewet. “De gemiddelde Australiër die meer dan honderd is, zou toch zelf moeten kunnen beslissen wanneer hij of zij vindt dat het leven mooi is geweest. En het echt niet meer hoeft.”