Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Het meisje dat verdween om de paus te kunnen chanteren
Menselijke resten kunnen 35 jaar oud mysterie van Vaticaanstad ontrafelen
Italië kijkt met spanning uit naar de resultaten van een DNA-onderzoek dat het grootste mysterie van het land kan oplossen. Botten die in de ambassade van de Heilige Stoel aan de Via Po in Rome werden gevonden, zouden die van Emanuela Orlandi kunnen zijn. Het 15-jarige meisje woonde in Vaticaanstad en verdween in 1983 op terugweg van de muziekschool spoorloos.
Emanuela Orlandi speelt aardig piano en dwarsfluit en gaat naar de muziekschool in hartje Rome. Op 22 juni 1983 verlaat ze ’s ochtends Vaticaanstad, waar ze woont en haar vader Ercole bij de Bank van het Vaticaan werkt. Na de les gaat ze met een vriendin naar de bushalte. Daar nemen ze afscheid. Als ze om 15u nog niet thuis is, bellen haar ouders de politie. ’s Avonds wordt ze als vermist opgegeven.
De zaak haalt de kranten omdat Rome in mei van dat jaar al is opgeschrikt door de verdwijning van een leeftijdsgenote, Mirella Gregori. Zij had de parlofoon beantwoord en tegen haar ouders gezegd dat er een klasgenootje voor de deur stond. Ze ging naar beneden en keerde nooit meer terug naar het appartement. De eerste getuigenissen rond de verdwijning van Emanuela Orlandi zijn geruststellend. Een jongen heeft haar die namiddag nog op een plein gezien, met haar dwarsfluit. Ze noemde zich Barbarella en zei dat ze van huis was weggelopen. Eenzelfde verhaal in een bar verderop, waar ze zich als Barabara voorstelde. Maar er is een getuigenis die anders klinkt. Ze zou in een donkere BMW zijn gelokt niet ver van de bushalte. Drieduizend affiches worden opgehangen in Rome, maar het geloof in een goede afloop is groot.
Het angelus van de paus
Dan gebeurt er iets heel vreemds. Tijdens het angelus op 3 juli roept paus Johannes Paulus II op om Emanuela vrij te laten. Het is de paus zelf die zonder verdere verklaring de piste van een ontvoering oppert. Sindsdien zijn de speculaties over wat het Vaticaan wist, nooit meer weggegaan. Een jaar geleden werd het onderzoek officieel afgesloten.
Gehoopt wordt nu dat de ontdekking van de menselijke resten, het onderzoek nieuw leven kan inblazen. Het gebeurt wel vaker dat bij graafwerken in Rome skeletten of botten worden gevonden, omdat mensen er eeuwenlang onder vloerstenen zijn begraven. Toen dinsdag arbeiders de ontdekking deden in de Apostolische Nuntiatuur aan de Villa Po, koppelden de Italiaanse media de resten onmiddellijk aan Emanuela. De vondst werd gedaan op een plaats die begin de jaren ’80 nog werd gerenoveerd. Bovendien wees de manier waarop het skelet lag, niet op een natuurlijke dood en nog minder op een traditionele begrafenis. Uit het eerste onderzoek op de beenderen bleek gisteren dat het om een jonge vrouw gaat. DNAtests moeten de komende dagen de identiteit onthullen. Twee dagen na de bede van de paus in 1983 – en dertien dagen na de verdwijning – duikt een mannenstem op die in anonieme telefoontjes beweert het meisje ontvoerd te hebben. De volgende dagen zouden zowel het Vaticaan als de familie mensen aan de lijn krijgen die zich uitgeven voor de ontvoerders. Soms in vlekkeloos Italiaans, soms met een Midden-Oosters accent.
Het Amerikaanse spook
Maar de man die het meest lijkt te weten, is “het Amerikaanse spook”, zo genoemd wegens zijn accent. Hij stuurt de ouders ook de tas op die Emanuela bij de verdwijning droeg. Hij is in het bezit van telefoonnummers van haar vriendinnetjes en stuurt zelfs – vage – audio-opnames waarin de oom van het meisje haar stem zegt te herkennen. Zijn uitleg is altijd dezelfde: hij beklemtoont dat de 15-jarige een lukraak doelwit was. Het moest iemand uit Vaticaanstad zijn om als pasmunt te dienen voor de vrijlating van de Turkse terrorist en lid van de extremistische Grijze Wolven Mehmet Ali Agca. Die zit in de gevangenis na de moordaanslag op paus Johannes Paulus II twee jaar eerder. Het Amerikaanse spook stelt een deadline op 20 juli, die hij nog met acht dagen zal verlengen. Dan zwijgt de stem. In december 1993 gaat de paus Ali Agca opzoeken in zijn Italiaanse cel. Waarover het gesprek van twintig minuten gaat, wordt nooit vrijgegeven. De piste Ali Agca wordt snel verlaten. Jaren wordt gezocht op sporen die naar de maffia leiden of interne problemen binnen het Vaticaan (zie hiernaast). Telkens met hetzelfde uitgangspunt: de ontvoering – en mogelijk zelfs de twee ontvoeringen – paste in een poging “om de Heilige Stoel te chanteren”. Maar met welk doel, daar doen meerdere theorieën de ronde over.
Twee lichamen
Volgens de krant La Republicca zouden er restanten van twee lichamen zijn gevonden. Een nagenoeg intact, van het ander zouden delen gevonden zijn. De vier broers en zussen van Emanuela zoeken nog steeds naar de waarheid. Het allerbelangrijkste, zei haar zus MarieAntoinette aan La Republicca, is dat wordt bevestigd dat Emanuela is gevonden. “Zodat ik eindelijk een graf zal hebben waar ik kan huilen.”