“Bij de landing in Normandië was grandad een knappe gast met een dikke bos krullen”

Wie is Stanley Williams, de oud-strijder die werd geëerd door Bart De Wever?

“Voelt zich onder de indruk”, postte burgemeester Bart De Wever afgelopen zondag op Facebook bij een foto van zichzelf met Stanley Williams. De bevrijder uit Wales die bleef plakken aan een Antwerpse schone, vierde op 11 november zijn 95ste verjaardag.

“Ik ben bang dat ik een van de laatste oud-strijders ben die nog overschiet”, zegt Stanley zes dagen nadat hij in het Stadspark aan het monument voor de gesneuvelden de herdenking voor honderd jaar Wapenstilstand bijwoonde. Zijn vest met decoraties en zijn legerbaret liggen op het bed van zijn rusthuiskamer in Sint-Bavo in Wilrijk, klaar voor de fotosessie straks. Om zijn hals hangt een medaille met de woorden ‘Eeuwige Dankbaarheid’. “Dat heeft vader gekregen van het Forum van Joodse organisaties”, wijst dochter Phyllis. Rond zijn pols draagt Stanley een grijs bandje van de Forgotten Veterans UK. Een van zijn twee kleinzonen, Wout (24), is voor de gelegenheid naar het woonzorgcentrum van ‘grandad’ gekomen. Hij wil ook wel eens horen wat die te vertellen heeft. “Hij heeft nooit veel over de oorlog gepraat tegen mij. Hij heeft wel eens verteld hoe er een vrachtwagen met soldaten in het water was gereden en hij er naartoe was gezwommen. Maar ze kregen het raampje niet open en die soldaten zijn verdronken.” Stanley heeft ook twee achterkleinkinderen, Amelie (12) en Emile (5). De kleinste heeft speciaal zijn sweater met een gevechtsvliegtuig aangetrokken.

Dat er nog een veteraan die de landing in Normandië overleefd heeft in Antwerpen woont, is straf. Stanley is geboren in Oswestry en groeide op in Selattyn, een klein dorpje in het noorden van Wales. “Bijna iedereen in het dorp was familie van elkaar, zo klein was het. Veel mannen werkten in de koolmijn. Mijn moeder is gestorven toen ik negen jaar oud was. Ik had nog drie broers en een zus. Alle broers hebben in de Tweede Wereldoorlog gevochten. Een broer heeft in een gevangenkamp in Japan gezeten en mijn broer Bert heeft in Rusland gezeten en is daar gesneuveld.” “Euh, dat kan niet, ik heb Bert nog gezien”, schraapt Phyllis de keel. “Vader is nog helder van geest, maar soms haalt hij de dingen wat door elkaar.” En halve minuut later vraagt Phyllis of alle broers teruggekeerd zijn uit de oorlog? “Ja ja, we zijn allemaal teruggekeerd”, antwoordt hij nu met een vanzelfsprekendheid van wat-vraag-jij-me-nu?”

Sixpack

De rest van het verhaal klopt wel, want Phyllis en Margaret hoorden het al meermaals. Van 7 september 1942 tot 5 november 1948 zat hij in het leger. “Ik was ongeveer 20 jaar toen we met boten zijn aangekomen op Sword Beach in Normandië. Wij waren niet bij de eersten. De Amerikanen waren ons al voor geweest en de Canadezen kwamen achter ons. Heel veel herinner ik mij niet van de landing in Normandië. De ergste gevechten waren al voorbij”, relativeert Stanley het zelf nog. Op zijn nachtkastje ligt een boek over D-Day.

Hilarisch misverstand

Sword Beach was vanuit geallieerd oogpunt het meest linkse van de vijf invasiestranden. In zijn volgende herinnering zit Stanley Williams al in ‘Antwaarpe’, want hij verenigt een prachtig Welsh met een al even prachtig Antwerps accent. “Vertel eens hoe je ons moeder hebt leren kennen”, geeft Margaret een voorzetje. “Ah ja, we hadden onze tenten opgeslagen voor een huis in Kallo. We moesten daar blijven voor Fort Sint-Marie. In dat huis woonde een gezin met vijf dochters, onder wie Angele Ongena, die ik Angela

Stanley Williams Welshe bevrijder WO II

‘‘Heel veel herinner ik mij niet van de landing in Normandië. De ergste gevechten waren al voorbij.”

noemde.” Of grandad direct verliefd was op dat Vlaams meisje, wil Wout weten. “Vond je grandma een knappe?” “Ze was niet lelijk”, antwoordt Stanley gevat. Vader Ongena was er niet mee opgezet dat die Britse soldaten zo naar zijn dochters zaten te lonken vanuit hun tent. Na een tweetal maanden vertrok Stanley. Angele moet dat zeker erg gevonden hebben, want op de oude foto’s is een rijzige man te zien met een dikke bos krullen. “En een sixpack!”,

FOTO KIONI PAPADOPOULOS Dochter Phyllis, de 95-jarige oud-strijder en bevrijder Stanley Williams, dochter Margaret en kleinzoon Wout. Vooraan achterkleinzoon Emile.