Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Diamantsmokkelaar en parket akkoord over gevangenisstraf
Gerechtelijke primeur: 30 maanden cel en 175.000 euro afkoopsom
Het parket van Antwerpen heeft een akkoord gesloten met een Israëliër die op grote schaal diamanten van Brazilië naar Antwerpen liet smokkelen. De diamantsmokkelaar betaalt niet alleen een afkoopsom van 175.000 euro om zijn proces te vermijden, voor het eerst sluit het parket ook een ‘deal’ over de gevangenisstraf: dertig maanden, waarvan achttien met uitstel. De eerste plea bargain wordt vandaag ter goedkeuring voorgelegd aan de correctionele rechtbank.
Het Openbaar Ministerie heeft de voorbije maanden intensief onderhandeld met Haim Y., een flamboyante diamanthandelaar uit Israël die jarenlang opereerde vanuit Antwerpen. Y. kwam sinds 2007 in beeld als organisator van een omvangrijke smokkel van diamanten naar Antwerpen. Y. zocht in Antwerpen – vaak bejaarde – muilezels die bereid waren om diamanten vanuit Brazilië naar Antwerpen te brengen. De smokkelwaar werd verstopt in de lichaamsopeningen van de koeriers, zoals de anus of de vagina.
In 2013 liepen in Brazilië minstens twee Antwerpse muilezels uit het netwerk van Haim Y. tegen de lamp. Het echtpaar Michel H. (73) en Schoshana H. (68) werd betrapt met een lading diamanten ter waarde van 250.000 euro in hun lichaam. Uit het Braziliaans onderzoek zou zijn gebleken dat het koppel een 150-tal soortgelijke reizen maakte, al is niet duidelijk dat al die reizen gebeurden in opdracht van Haim Y.
Het koppel zat geruime tijd in voorhechtenis, maar keerde nog voor het proces in Brazilië terug naar Antwerpen. Het bejaarde paar prijkte jarenlang op de Most Wanted-lijst van de internationale politieorganisatie Interpol. Michel H. en Schoshana H. moeten zich vandaag samen met Haim Y. melden bij de correctionele rechtbank van Antwerpen.
De federale gerechtelijke politie viel in 2015 nog binnen in een reisbureau in het Empire Shoppingcenter (vlak bij het Centraal Station), omdat diamantsmokkelaars er hun tickets zouden hebben aangekocht.
Tijdig gevlucht
Kopstuk Haim Y. slaagde er echter in om uit handen van de speurders te blijven. Y. vluchtte op tijd naar Israël. Pas toen België een internationaal aanhoudingsbevel tegen hem uitvaardigde, met het oog op de overlevering aan ons land, besloot Haim Y. om contact op te nemen met het Belgische gerecht. Y. gaf te kennen dat hij bereid was om te onderhandelen om een strafproces én een gedwongen uitlevering te vermijden.
De onderhandelingen tussen Haim Y. en het parket resulteerden niet in een gewone minnelijke schikking waarbij een fraudeproces wordt afgekocht. De verdachte en het parket sloten voor het eerst in de geschiedenis ook een deal over de strafmaat. Haim Y. heeft intussen een bedrag van 175.000 euro betaald. “In de overeenkomst bekent hij ook schuldig te zijn aan de hem ten laste gelegde feiten en verklaart hij zich akkoord met een gevangenisstraf van dertig maanden, waarvan achttien maanden met uitstel, aldus het parket van Antwerpen. “De overeenkomst wordt vandaag ter goedkeuring voorgelegd aan de correctionele rechtbank.”
Minnelijke schikking
“Je kunt strafprocessen op twee manieren vermijden”, zegt advocaat en professor Michel Maus. “Bij een minnelijke schikking betaal je een bedrag en daarmee voorkom je dat je verder wordt vervolgd.”
“Bij een minnelijke schikking is er ook geen schuldbekentenis én geen veroordeling die op je strafblad wordt vermeld”, aldus Maus. “Essentieel bij een plea bargain (letterlijk: ‘onderhandelde straf’) is dat de verdachte wél schuld bekent. De verdachte en het Openbaar Ministerie onderhandelen over de strafmaat, zodat er geen zware strafprocedure hoeft te worden gevoerd. De deal tussen het parket en de verdachte resulteert uiteindelijk wél in een veroordeling en een straf die wordt vermeld op het strafblad.”
Professor Michel Maus is een criticus van de minnelijke schikking. “Tot op zekere hoogte zou het mogelijk moeten zijn om bepaalde fraudezaken af te kopen, als de omvang van de fraude enigszins beperkt blijft. Vanaf een bepaald bedrag zou de zaak door een rechtbank bekeken moeten worden. Enkele weken geleden heeft een Nederlandse verdachte zijn proces wegens miljoenenfraude kunnen afkopen door 52 miljoen euro te betalen. Daar heb ik mijn bedenkingen bij. Een plea bar- gain, waarbij schuld wordt bekend én er een akkoord is over de strafmaat, lijkt me een betere methode om zware processen te vermijden.”
Maar ook de plea bargain is volgen Maus niet zaligmakend. Haim Y. heeft als kopstuk onderhandeld over zijn straf, maar de kleine garnalen in het dossier moeten zich wel voor de rechter verantwoorden. “Kan de rechtbank die kleine garnalen dan een straf opleggen die hoger uitvalt dan die van de hoofdverdachte?”
Bovendien lijkt Haim Y. er al bij al goedkoop af te komen, gezien de omvang van de fraudezaak. Hij betaalt 175.000 euro aan crimineel vermogen terug, maar uit het dossier is gebleken dat hij over enorme financiële middelen beschikte. Zo kocht hij in de periode van het onderzoek voor ruim 800.000 euro aan vliegtickets voor zijn muilezels. Daarnaast huurde hij in Antwerpen appartement tegen een prijs van 2.000 euro per maand. Y. scheurde in Antwerpen ook rond in een gehuurde Porsche.
Michel Maus
Advocaat-professor
“Kan de rechtbank die kleine garnalen nu een straf opleggen die hoger uitvalt dan die van de hoofdverdachte?”