Meer nodig dan goedkopere diesel

Na weer een lange nacht van geweld tussen actievoerders en relschoppers in gele hesjes en de politie in Charleroi, stelde Meryame Kitir, sp.a-fractieleider in de Kamer, in De Zevende Dag voor om het cliquetsysteem af te schaffen. Dat systeem werd in 2015 ingevoerd door de regering-Michel en zorgt ervoor dat de consument een daling van de dieselprijzen niet voelt, omdat er meteen hogere accijnzen worden geheven. Zonder cliquet kunnen die prijzen wel dalen en is een deel van het probleem opgelost, aldus Kitir. Op korte termijn zou de afschaffing inderdaad soelaas kunnen bieden. De gele hesjes zullen ’s nachts misschien binnen blijven en iedereen kan denken dat het probleem van de baan is, maar dat is natuurlijk niet zo.

Het voorstel verandert namelijk niets aan de dieperliggende oorzaken van het protest. Net als in Frankrijk, zijn het ook in Wallonië vooral de mensen die niet in de steden wonen die protesteren. Mensen van het sterk verarmde platteland die hun – vaak oude – auto nodig hebben omdat ze niet kunnen genieten van de voordelen die een stadsmens heeft: diensten en winkels vlakbij en degelijk openbaar vervoer. De gele hesjes leggen een steeds groter wordende kloof bloot tussen stad en platteland. Er is door middenveldorganisaties al vaker op gewezen dat er veel armoede verdoken zit in de dorpen en gehuchten. Armoede wordt vaak te gemakkelijk geassocieerd met de steden. Het huidige protest zou een aanleiding kunnen zijn om die armoede in kaart te brengen en op een bredere schaal aan te pakken. Wat het protest nog blootlegt: milieumaatregelen waarvan iedereen overtuigd is dat ze noodzakelijk zijn, wegen soms te zwaar voor mensen die het financieel al moeilijk hebben. Elektrische auto’s en zelfs fietsen zijn er toch vooral voor mensen met geld. Een groen beleid werpt pas echt vruchten af als de hele samenleving eraan kan deelnemen, ook mensen met minder geld.

We moeten ons heel dringend meer zorgen maken over de dieper wordende kloof tussen arm en rijk. De ongeregelde opstanden van de jongste weken, die gemakkelijk gekaapt kunnen worden door ordinaire relschoppers, zijn nefast voor een samenleving. De actievoerders klagen terecht een scheefgegroeide situatie aan, maar ze bieden geen oplossing en ze zijn ook niet georganiseerd om die te bieden. De politiek is dat wel. Of zou dat moeten zijn. Armoede en bijna-armoede moeten veel hoger op de agenda komen.