Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Sint-Carolus Borromeuskerk zet deur naar donkere wereld op een kier
De Sint-Carolus Borromeuskerk opent vanaf zaterdag een deur die al enkele eeuwen gesloten is. De deur leidt van een ruimte onder de sacristie naar de ruien. Wie wil, kan voortaan een begeleide wandeling in de kerk én de ruien maken.
“In de duisternis van het verleden blijft de mythe koning”, schreef een journalist van
in 1964. In het artikel vertelt de auteur hoe sterke verhalen over spoken en kleine doorgangen voor clandestiene bezigheden en andere sterke verhalen al decennia de geschiedenis van de ruien beheersen.
Die spannende verhalen zullen altijd blijven bestaan, maar één mythe is alvast opgelost. En dat is die van de bewuste deur. Hoewel: tot op heden is het nog altijd niet duidelijk waarvoor die moest dienen. “De verbinding tussen onze kerk en de ruien heeft ons in ieder geval aan het denken gezet. Het zou zonde zijn om die ongebruikt
van Antwerpen
Gazet
Olivier Lins
Voorzitter kerkfabriek te laten en daarom hebben we begin dit jaar besloten om de doorgang van de kerk naar de ondergrondse stad open te stellen voor het publiek”, zegt Olivier Lins, de voorzitter van de kerkfabriek van Sint-Carolus Borromeus.
Crypte en Mariakapel
De nieuwe wandeling bestaat uit twee delen. Eerst wordt een bezoek gebracht aan de barokke Sint-Carolus Borromeuskerk. “Onder meer de Mariakapel, de sacristie en de crypte zijn te bezichtigen met een gids en dat is op zich al uitzonderlijk”, zegt Olivier Lins. Daarna gaat de wandeling, via de bewuste deur, verder in de ruien. “De tocht is enkele honderden meter lang en eindigt in de Keistraat, in het hart van het Schipperskwartier. Tijdens de wandeling wordt de geschiedenis van de ruien verteld.”
Straatnamen En over de geschiedenis van de ruien valt heel wat te vertellen. Al
in de vroege middeleeuwen werd in de stad een netwerk van ruien, vlieten en vesten aangelegd. Ze dienden als waterwegen en zorgden ervoor dat schepen dicht bij de stad konden geraken.
Sommige van deze wateren zouden nog tot in de negentiende eeuw openblijven, onder meer de Sint-Pietersvliet in het Schipperskwartier. Toch werden de meeste ruien en vesten al veel vroeger overwelfd. Veel straten van nu herinneren nog aan de periode toen het nog open water was.
Denk maar aan de Sint-Katelijnevest, de Lombardenvest en de Steenhouwersvest. Waterwegen die dateren uit de dertiende eeuw en werden gebouwd na weer een nieuwe uitbreiding van de stad. Sommige van deze ruien en vlieten liepen tot aan de Meir en het huidige Blauwtorenplein, vlak bij de Leien.
Open riool
De meeste ruien werden gedempt om hygiënische redenen. Steeds meer stedelingen gebruikten het water als een open riool en dat zorgde voor ziekten en epidemieën.
Tegen 1835 was ruim driekwart van de 8 kilometer lange ruien overwelfd. Later werden ook de overgebleven wateren ondergronds. Tegenwoordig is opnieuw 1 kilometer van het netwerk toegankelijk voor het publiek.
‘‘Het zou zonde zijn om die oude doorgang ongebruikt te laten.”
www.deruien.be