Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Liegen om geliefden te beschermen is menselijk”
Tom Lenaerts en Paul Baeten Gronda over hun fictiereeks ‘Over Water’
Allebei twee keer blijven zitten in het middelbaar. Allebei pleasers. En allebei verslavingsgevoelige controlefreaks. Maar zet hen samen en ze schrijven een scenario waarvan wij nu al zeggen dat het u tien weken in de ban zal houden. Tom Lenaerts (50) en Paul Baeten Gronda (37) leveren met Over Water het volgende staaltje Vlaamse topfictie af. “Dit is het beste wat wij op dit moment konden maken.”
Vier jaar intens samenwerken. Dan kun je elkaar ofwel niet meer zien. Ofwel ben je, zoals in dit geval, dikke maten geworden die een stevig stukje kunnen zeveren. Maar die ook uitstekend hun stress en zenuwen kunnen delen. Zelden twee mannen zo gespannen naar een hoop journalisten zien kijken, als na de persvisie van Over Water, de tiendelige ‘psychologische dramareeks’ over een gevallen tv-figuur die in het Antwerpse drugsmilieu terechtkomt. “Ik durfde niet te vragen wat jullie ervan vonden”, zegt Lenaerts een dag later in de kantoren van productiehuis Panenka.
Ik zal het met de woorden van Olivier Goris zeggen, netmanager van Eén. Die heeft het over “de volgende stap in ijzersterke Vlaamse fictie”.
Paul Baeten Gronda: Dank u! Tom Lenaerts: Hoe beter al die Vlaamse reeksen worden – ik denk aan Tabula Rasa of De Dag – hoe beter je natuurlijk zelf wil zijn. Onze concurrenten zijn ook niet meer alleen de reeksen van VTM of Vier, maar Big Litte Lies en The Crown. Iedereen kan vandaag fictie van over de hele wereld bekijken. Tijdens het maken word je continu heen en weer geslingerd tussen overmoed en angst.
Klopt het dat het idee voor op café is ontstaan? Ik stel me dat heel romantisch voor, gouden ideeën die verrijzen tussen pot en pint.
Lenaerts: Het was geen café maar een restaurant, Dock’s Café in Antwerpen (dat deze week besliste de boeken neer te leggen, red.). En het was ook niet tussen pot en pint. Tot zover de romantiek. Paul had me gemaild dat hij een idee had voor een reeks met de Antwerpse haven als setting. Toen hebben we afgesproken.
Jullie kenden elkaar al?
Lenaerts: Van bij Woestijnvis.
Baeten Gronda: Van bij Woestijnvis te knikken in de gang. Tom was een legende. Ik ben daar binnengekomen als stagiair.
Lenaerts: Hij kon niet zomaar met mij komen babbelen, dat suggereert hij hier precies. Terwijl hij vijf romans geschreven heeft. Romans schrijven! Ik kan me niet inbeelden dat ik dat ooit zou kunnen.
Baeten Gronda: Als ik nog niets bewezen had, had ik hem misschien niet durven te mailen. Ik heb een vreemde persoonlijkheid, die schippert tussen momenten van absolute grootheidswaanzin, met als tegengewicht zware existentiële twijfels en angsten. Ik was nog zeer jong toen ik een contract kreeg bij De Bezige Bij. Ik zie mij daar nog zitten, in die legendarische gebouwen in Amsterdam en de woorden uitspreken: ik ga een roman schrijven. Dat zijn de momenten waarop ik denk: ik krijg vertrouwen, dus ik moet nu mijn angsten uitschakelen. Dan weet ik van mijzelf ook dat ik dat ga doen. Ik kan mensen niet teleurstellen. Zo werkt het twintig jaar later nog.
Hoe gaat dat eigenlijk, samen schrijven?
Baeten Gronda: Het schrijven zelf doen we niet op dezelfde locatie. Schrijven doe ik thuis, met mijn koptelefoon op, alleen onder mijn dekentje. Lenaerts: Maar voor je begint te schrijven, construeer je personages en een verhaal. Wij hebben dat al wandelend gedaan, langs de Nete, of bij hem, in Borgosesia in Italië. Daarna schrijf je. Hij een aflevering, ik een aflevering. Dan stuur je door wat je geschreven hebt en krijg je veertig opmerkingen terug. En je herwerkt alles samen tot je niet meer weet wie wat geschreven heeft. Soms nemen personages het ook over. Soms stuur ik een berichtje naar Paul: ‘Carl Dockx heeft een kanariepiet, wist je dat al?’
En jullie gaan altijd akkoord met elkaars keuzes?
Baeten Gronda: Door het feit dat er een jaar zit tussen het wandelen en het schrijven, kennen wij die personages door en door. Het is hooguit een keer of tien gebeurd dat een van ons zei: mwah, zou die dat echt zo zeggen?
Lenaerts: Vergelijk het met je vrouw, die meestal perfect kan inschatten of jij iets zou doen of niet. Samen schrijven is sowieso zeer kwetsbaar. Voor het eerst een scenario doorsturen, dat is als een kleine die zijn tekening aan mama laat zien. Die wil ook niet dat mama zegt: mooi hoor, maar werk ze maar eerst af (lacht).
Paul Baeten Gronda
Schrijver ‘Over Water’
“Ik heb een vreemde persoonlijkheid die schippert tussen grootheidswaanzin en zware existentiële twijfels.”