Antwerpse diamantairs: befaamd in buitenland, verguisd in België

Banken blijven weigeren om diamantbedrijven te aanvaarden als klant

Belgische banken blijven weigeren om diamantairs te aanvaarden als klant. Een oplossing lijkt veraf. “Diamantairs worden nog altijd gekoppeld aan witwaspraktijken en drugstrafiek”, klinkt het.

De diamantsector is op internationaal vlak een van de economische uithangborden van Antwerpen. In eigen land kampt de sector echter met grote problemen. Sinds KBC onder druk van de Europese Commissie vier jaar geleden begon met de afbouw van haar Diamantbank, kunnen Antwerpse diamantairs bij geen enkele Belgische bank nog een rekening openen. Vaak zelfs niet voor een privérekening, die niets te maken heeft met het beroep van diamantair. Diamantairs kunnen bijvoorbeeld vaak geen lening afsluiten voor de aankoop van een huis. “Een absurde situatie”, zegt Koen Vandenbempt, professor en diamantspecialist van de Universiteit Antwerpen. “De Antwerpse diamantsector heeft een uiterst betrouwbare reputatie in het buitenland. Van elke honderd stenen die wereldwijd uit de grond worden gehaald, passeren er 84 in Antwerpen. Maar in eigen land kan een diamantair geen zichtrekening openen.”

Loze belofte

Net voor de gemeenteraadsverkiezingen kondigde minister van Economie Kris Peeters (CD&V) op het verkiezingsdebat van de diamantsector nochtans aan dat er een voorakkoord was waarbij grote banken diamantairs zouden aanvaarden als klant. Dat bleken loze woorden. Vijf maanden na de aankondiging is er van een akkoord geen sprake.

“Het wetsontwerp is in bespreking, maar de uitwerking is verre van rond”, klinkt het tegenwoordig op zijn kabinet. Een topfiguur uit de financiële sector ziet de situatie somber in. “Het probleem is dat diamantairs nog altijd worden gekoppeld aan witwaspraktijken en drugstrafiek”, aldus de topfiguur. “Het kost veel inspanningen om na te gaan waar het geld van een diamantair precies vandaan komt. De bank riskeert een miljardenboete als er iets fout loopt. Stel dat geld van partij A naar partijen B, C en D gaat en daarna terechtkomt bij bijvoorbeeld KBC, dan moet KBC heel precies kunnen nagaan waar dat geld heeft gezeten. Daar is veel personeel voor nodig. In Nederland heeft ING een boete van 775 miljoen euro betaald omdat het te weinig personeel zou hebben ingezet om dubieuze klanten en verdachte geldstromen te controleren. Belgische banken willen diezelfde boete niet riskeren.”

Omslachtig via India

Intussen kunnen Belgische diamantairs vooral terecht bij Indiase banken. “Maar bij die banken gaat alles op papier. Zij doen niet aan internetbankieren”, klinkt het bij een belangrijke stem in de sector. “Dat is allemaal heel omslachtig, en de transactiekosten zijn veel hoger.”

Is er dan echt geen oplossing? “Jawel, maar dan moet de prijs van diamant worden beschreven door onafhankelijke partijen”, zegt Vandenbempt. “Analisten kunnen vandaag de prijs van goud volgen, maar niet die van diamant, omdat er geen algemene prijs wordt vastgesteld. Als dat wel gebeurt, wordt investeren in diamant minder risicovol. Maar zolang de twee grootste diamantwinningsbedrijven De Beers en Alrosa daar niet mee akkoord gaan, zal het er niet van komen.”