Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Applaus voor de premier ...
… maar grote kopzorgen in eigen land … en in Antwerpen dreigt muiterij bij sp.a: verkozenen willen als onafhankelijke zetelen als er coalitie met N-VA komt
Het is zelden vertoond, maar de premier gaat vandaag langs bij alle fractieleiders van de oppositie. Charles Michel (MR) kan ook niet anders, wil hij zijn kersverse oranje-blauwe coalitie al niet meteen zien struikelen in haar eerste week. De oppositiepartijen, N-VA op kop, spreken van een democratisch deficit en vragen boven op die onderonsjes een vertrouwensstemming. Maar vooraleer hij zich daaraan waagt, wil premier Michel toch even de temperatuur opmeten.
“Een minderheidsregering kan, maar dan moet de premier dat wel eerst vragen aan het parlement. Anders lijkt het een staatsgreep.” N-VA-voorzitter Bart De Wever heeft slechts 24 uur nodig gehad om de switch te maken van schaduwpremier tot oppositieleider.
Zijn partijgenoot Theo Francken, pas uitgetreden als staatssecretaris, waarschuwde de premier eveneens voor een “democratisch deficit”. Bij N-VA viel ook te horen dat “wat deze minderheidsregering aan het uitvreten is, de grondwet tot een vodje papier herleidt”. Dat laatste wordt overigens ontkend door diverse grondwetsspecialisten (zie onderaan).
Economische hervormingen
Maar de toon is wel gezet. Hoe ambitieuzer de vicepremiers Kris Peeters (CD&V) en Alexander De Croo (Open Vld) zich toonden bij de start van de nieuwe coalitie, hoe meer N-VA steigerde en weigerde om de komende maanden nog veel akkoorden te sluiten met de regering. En als Michel voor de verkiezingen nog economische hervormingen wil doordrukken, dan blijven de Vlaams-nationalisten toch de bevoorrechte partner.
Francken dacht gisteren na de verklaringen van zijn opvolger op Asiel en Migratie Maggie De Block (Open Vld) echter eerder in de richting van een “totale oorlog”.
Klimaat als speerpunt
Geen wonder dus dat Michel zondag ook uitdrukkelijk het klimaat naar voor schoof als nieuw speerpunt van oranje-blauw. Dat klinkt de groenen als muziek in de oren.
Kamerfractieleider Kristof Calvo (Groen) zegt “zeer benieuwd te zijn naar wat de premier daar vandaag in hun onderonsje over kan vertellen”. Van alle oppositiepartijen tonen de groenen zich het meest constructief. “We weten ook dat N-VA in heel veel klimaatdossiers dwarslag, dus dat opent perspectieven”, zegt Calvo.
“Maar we zijn niet naïef en gaan deze regering ook geen blanco cheque geven. We willen een duidelijk plan horen van de premier. Dit is een experiment en wij willen behalve het inhoudelijke ook weten hoe hij een samenwerking ziet.” Calvo noemt een vertrouwensstemming “logisch, maar we gaan de premier daarvoor geen deadline geven”.
Bart De Wever
Voorzitter N-VA
‘‘De premier moet eerst toestemming vragen aan het parlement. Anders lijkt het een staatsgreep.’’
Minder welwillend
Dan zijn de socialisten wellicht iets minder welwillend, wanneer de premier daar na zijn thuiskomst vandaag uit Marrakesh langsgaat. Sp.a-voorzitter John Crombez wil niets kwijt over zijn steun: “Laat de premier nu maar eerst komen met zijn plannen. We hebben nog niets van hem gehoord.”
PS-fractieleider Ahmed Laaouej laat verstaan dat zijn partij sowieso tegenstemt als het tot een vertrouwensstemming zou komen. Meer zelfs, de PS wil zich ook achter een motie van wantrouwen scharen, mocht die er komen. “De premier moet in de plenaire zitting zijn plannen uit de doeken doen en dan het vertrouwen vragen.”
Aan Franstalige kant willen ze op dit moment vooral weten of deze nieuwe coalitie het roer echt zal omgooien, nu de N-VA overboord ligt. “Of gaat hij gewoon voortdoen met meer van hetzelfde?”, vraagt CDH-voorzitter Benoît Lutgen.
Motie van vertrouwen
Zelf een motie van vertrouwen inroepen, was de premier tot gisteren niet van plan. Misschien kiest hij eind deze week toch voor die doorstart, mocht hij in de gesprekken vandaag merken dat hij voldoende stemmen achter zich kan krijgen.
“We willen niet nog meer chaos”, zegt Calvo. “Maar de premier zal het parlement wel recht in de ogen moeten kijken.”
Kristof Calvo
Fractieleider Groen
‘‘We weten dat N-VA in veel klimaatdossiers dwarslag, dus dat opent perspectieven.’’
John Crombez
Voorzitter sp.a
‘‘Laat de premier nu maar eerst komen met zijn plannen. We hebben nog niets van hem gehoord.’’