Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Replica’s Antwerps kunstwerk op de maan te koop
Kunstenaar Paul Van Hoeydonck (93) uit Wijnegem herlanceert zijn ‘Fallen Astronaut’
Eén kunstwerk is er te vinden op de maan, en dat is van de hand van ‘space artist’ Paul Van Hoeydonck (93) uit Wijnegem. Nu de eerste maanlanding, in 1969, wordt herdacht, krijgt ook zijn beeldje weer ruim aandacht. Na de zomer komt er in Antwerpen een docu uit, en een expo in het Havenhuis. En de ‘gevallen astronaut’ is, onder een andere naam, ook te koop.
Het zijn drukke dagen voor Paul Van Hoeydonck. Op de Belgische ambassade in de Duitse hoofdstad Berlijn is gisteren een tentoonstelling geopend met werken van hem, ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de maanlanding. De Apollo 11 en haar bemanning werden op 16 juli 1969 gelanceerd, de eerste voet op de maan werd op 20 juli gezet.
Van Hoeydonck werd vooral tijdens de jaren zestig bekend met zijn ‘space art’, kunst vanuit zijn interesse voor de kosmos en de plek van de mens daarin. Robots, planeten en ruimteschepen keren geregeld terug in zijn sculpturen en objecten. “Als Paul aan het werk is, dan bevindt hij zich óók in de ruimte”, zegt zijn vrouw Marleen Meyers vanuit Berlijn. Telefoneren is voor Van Hoeydonck moeilijk - zijn gehoor is niet meer wat het is geweest.
Ter herinnering: “Dankzij een tentoonstelling in de VS kwam in 1971 de Amerikaanse astronaut David Scott bij Paul terecht”, zegt Meyers. “Hij was op het juiste moment op de juiste plaats, zeg maar, en Scott vroeg hem om een beeldje te maken dat hij dan zou meenemen op zijn missie naar de maan, met de Apollo 15.” Van Hoeydonck kreeg enkele richtlijnen - een mensenfiguur zonder etnische kenmerken of geslacht, licht en toch stevig. “Hij maakte een rechtopstaand figuur met een positieve insteek: de mens hóórt in de ruimte. In die tijd werkte hij steevast met plexiglas, en ook toen omhulde hij zijn sculptuurtje ermee. Maar dat bleek dus niet veilig te zijn, en wegens brandgevaar is het plexiglas vlak voor de missie verwijderd. De astronauten gaven er ook een enigszins andere invulling aan dan wat Paul oorspronkelijk, optimistisch, had bedoeld. De
Fallen Astronaut werd een in memoriam voor de overleden astronauten en kosmonauten.”
Geheim
David Scott liet het aluminium beeldje van Van Hoeydonck op 2 augustus 1971 samen met een gedenkplaat achter op de maan. Na zijn terugkeer op aarde werd dat bekendgemaakt, maar zonder de naam van de kunstenaar. “De NASA-missie was betaald met belastinggeld, er mocht niks commercieels aan worden gelinkt”, vertelt Meyers. “Dat Paul de maker was, moest geheim blijven. Maar minder dan een jaar later, in april 1972 tijdens de landing op de maan van de Apollo 16, heeft de bekende Amerikaanse tv-presentator Walter Cronkite het verhaal toch verteld, en toen ging de bal natuurlijk aan het rollen.”
Het idee was destijds om enkele honderden replica’s van het beeldje te gaan verkopen, maar David Scott sprak zich tegen de commercialisering uit. Het plan werd opgedoekt, en slechts vijftig replica’s werden verdeeld. Koning Boudewijn kreeg er bijvoorbeeld een.
590 euro
Maar niet toevallig vandaag zijn de ‘gevallen astronautjes’ dus toch voor een breder publiek beschikbaar. Vorig jaar liet Van Hoeydonck in samenwerking met de populaire Duitse krant Bild symbolisch 1.971 genummerde en gesigneerde beeldjes vervaardigen, zoals hij ze origineel had bedoeld - ingekapseld. De aluminium beeldjes heten nu Man in Space, in blauw acrylglas. De afmetingen zijn 15 x 6 x 6 centimeter, ze zijn sinds dit jaar verkrijgbaar, en ze kosten 590 euro per stuk. Kunstgalerie Breckner heeft daarnaast ook 35 exemplaren van een uitvergrote versie te koop, 40 cm hoog. Die kosten 12.800 euro. De prijs van zes massieve, bijna 2 meter grote beelden, is op aanvraag.
“De exacte replica’s zijn een manier om het bijzondere kunstwerk en zijn verhaal bij een breder publiek te krijgen”, zegt Marleen Meyers. “Daartoe komt er in het najaar ook een documentaire uit van een Nederlandse documaker die Paul drie jaar lang gevolgd en geïnterviewd heeft.” En in het Antwerpse Havenhuis zal in oktober een Van Hoeydonck-tentoonstelling te bezoeken zijn. De kunstenaar viert die maand zijn 94ste verjaardag. En nog elke avond kijkt hij naar de maan. “Ik spreek met haar”, zegt hij.