Hoe Gatz Rutten mes in rug steekt

De ingewikkelde politieke situatie in het land heeft een eerste slachtoffer gemaakt: Open Vld. Sven Gatz liet bij de vorming van de Brusselse gewestregering zijn voorzitter Gwendolyn Rutten publiekelijk vallen en koos voor een snelle coalitievorming – met behalve de Vlaamse liberalen alleen linkse partijen, maar dus niet de MR.

Het manoeuvre van Gatz is moeilijk te begrijpen: Open Vld was zo goed als onmisbaar voor de regeringsvorming in Brussel en in Wallonië moeten PS en Ecolo hoe dan ook kiezen voor samenwerking met de MR. Dan is het maar een kleine stap meer om van toetreding van de MR in Brussel een breekpunt te maken. Zeker als dan ook nog eens de partijvoorzitter zich persoonlijk en nadrukkelijk engageert. Om vervolgens de deur tegen de neus gesmeten te krijgen van de eigen vertegenwoordiger in de hoofdstad. De ziedende reactie van Rutten is makkelijker te begrijpen. Onmiddellijk werden van Gatz de meeste strepen afgetrokken die hij had in de Vlaamse regering. Een publieke blaam tegenover een eigengereid manoeuvre en dat voor het oog van pers en publiek: het is het soort van crisis die een partij kan missen. Bij de CD&V zijn de interne spanningen ook al wel opgelopen, maar daar konden de kopstukken zich nog afzijdig houden. Rutten en Gatz die even vechtend over de straat rolden en de daaropvolgende speculaties over wat er achter de schermen allemaal speelt bij de partij, dat is een graadje erger.

Winnaars zijn er niet bij de liberalen. De positie van Rutten is er niet sterker op geworden, de Brusselse Open Vld zit in een rare dissidentenrol, de MR is in Brussel netjes buitenspel gehouden en moet nu onder een moeilijk gesternte onderhandelen met PS en Ecolo in Wallonië.

Is Gatz te zwak geweest, zoals sommige critici binnen Open Vld beweren? Of heeft hij gekozen voor wat hij een goed akkoord vindt, vastgehouden aan de Brusselse dynamiek en de beschadiging van de voorzitter er dan maar bij genomen?

De inwoners van Brussel zal het een zorg zijn. Zij hebben tenminste al een regering die aan de slag kan. Tegenwoordig is dat een zeer opmerkelijke prestatie. Het akkoord oogt ook niet slecht: maatregelen voor een gezonder en verkeersveiliger Brussel, om de middenklasse in de stad te houden en tegen de hoge werkloosheid, daar kan niemand tegen zijn. Maar wat die gaan opleveren is zeer de vraag. En over andere bestuurlijke en sociale pijnpunten wordt niet gerept. Er staan meerdere olifanten in de hoofdstedelijke kamer. En die zullen er nog zijn lang nadat het incident-Gatz een voetnoot is geworden.