Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Het politieke voordeel van racistische tweets
Trumps aanval op ‘The Squad’ heeft als doel heel de Democratische partij te kelderen
De oorlog tussen president Donald Trump en vier linkse Democratische vrouwen neemt in hevigheid toe. Maar de fel bekritiseerde tweet legt de president geen windeieren. Tijdens een meeting scandeerden zijn aanhangers luidkeels “stuur ze terug” naar een van de vier. En door niet alleen The Squad maar in één adem de hele Democratische partij af te schilderen als vijand van de VS, lijkt hij er vooral op uit er nu politiek voordeel uit te halen.
DOEL 1: conflict uitlokken
Het is niet toevallig dat president Trump zijn “Ga terug naar jullie land”-tweet op een zondagochtend stuurde. Dat moment staat onder zijn medewerkers namelijk bekend als het “ongewisse”. Er is dan geen adviseur die kan proberen hem op andere gedachten te brengen, hij bepaalt volledig zelf welke boodschappen hij de wereld instuurt. Deze uitbarsting kwam dus als een verrassing voor de medewerkers van Trump.
Het werd aanvankelijk dan ook als een kwalijke zaak gezien. Maar lang duurde dat niet, want enkele uren na de tweet werd al een plan gesmeed om winst te puren uit de controversiële uitspraken. Niet door gas terug te nemen, wel door olie op het vuur te blijven gooien. Dat resulteerde uiteindelijk zelfs in een horde Trump-aanhangers die op een meeting in North Carolina massaal “Stuur ze weg, stuur ze weg” scandeerde, aan het adres van een van de Squad-leden: Ilhan Omar. Het deed denken aan de populaire kreet “Sluit ze op”, die zijn kiezers tijdens zijn vorige presidentscampagne riepen tegen Hillary Clinton.
“Trump drijft op escalerend conflict”, zegt Amerika-kenner Bart Kerremans. “Hij past het al toe sinds hij zich in 2015 meldde als Republikeins presidentskandidaat. Elke uitspraak, elke tweet was een headline. Hoe absurder en verregaander, hoe meer hij in de belangstelling stond. Hij is er rotsvast van overtuigd dat hij het zo opnieuw zal halen.”
DOEL 2: álle Democraten demoniseren
Na de aanval zondag, zei Republikeins senator Lindsey Graham nog dat “de president hoger moet mikken”. Daarmee doelde hij niet op de politieke stijl van Trump, wel op de status van de vier doelwitten. De vrouwen van
The Squad, Ayanna Pressley (45), Ilhan Omar (37), Rashida Tlaib (42) en Alexandra Ocasio-Cortez (29), spelen namelijk een bescheiden rol in de Democratische partij en zetelen voor het eerst. Ze delen hun progressieve ideeën over gezondheidszorg, klimaat, een taks op de rijken en de keiharde kritiek op Trump. En hun “radicale” plannen kregen ook kritiek van gematigde Democraten, onder wie Congres-voorzitter Nancy Pelosi.
Het leek de strategie te worden van het Witte Huis om die onderlinge verdeeldheid uit te spelen. Maar Trump besliste er anders over. Hij wil niet alleen The Squad maar heel de partij brandmerken als “communisten”. Door zijn uithalen kreeg The Squad wat ze eerst niet had: politiek gewicht. Trump dwong ook Democraten die kritiek hadden op de vier om zich en bloc achter “de radicale socialisten” te scharen. Hij profileert zich als de bestrijder van de ‘Democratische demon’. En zijn boodschap slaat aan. Zelfs bij zwarte vrouwen.
Zo keurde Kay Coles James, de eerste vrouwelijke voorzitter van de conservatieve The Heritage Foundation, de woorden van Trump af als “pijnlijk voor alle minderheden”. Maar ze voegde er meteen aan toe: “Ik begrijp waarom Amerikanen het aanzwellende antiAmerikaanse gevoel van The Squad beu zijn. Geregeld vervloeken ze het Amerikaanse systeem én het volk.”
ULTIEME DOEL: kiezers afsnoepen
Binnen zijn eigen partij en bij zijn achterban lijkt Trumps strategie alvast te werken. “Het is ontstellend om te zien hoe weinig Republikeinen zich deze week in de motie over racisme tegen hun president durfden uit te spreken. Uit schrik dat ze zelf stemmen zouden verliezen”, zegt Kerremans. Hooguit probeerden de Republikeinen zijn boodschap wat te verzachten. Want tenslotte vond de meerderheid van de Amerikanen de uitspraken toch niet netjes.
Trump heeft om herkozen te worden niet alleen zijn achterban nodig, maar ook onafhankelijke en Democratische kiezers. Dat zijn uithaal het wij-zij-gevoel aanwakkert, is wel meegenomen. “Er is ook onder Democratische en onafhankelijke kiezers afkeer tegen minderheden. En die afkeer bepaalt vaak nog meer dan hun ideologie of ze gaan stemmen”, zegt politiek wetenschapper Carlos Algara, die al langer verkiezingsuitslagen analyseert. “Wie die afkeer aanwakkert, maakt meer kans om hun stemmen te winnen. Dat weten ook Trump en de Republikeinse partij.”