Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Experts pleiten voor drugstests op festivals na drugsdode
Experts pleiten voor andere aanpak na drugsdode
Na de drugsdode op Tomorrowland woedt het debat weer heviger dan ooit: hoe moet er met drugs worden omgegaan op een festival? “De preventie moet beter, want onze drugs zijn sterker dan in de rest van de wereld”, klinkt het bij experts. “Ik heb hen hier twee jaar geleden al voor gewaarschuwd”, zegt Tom Decorte (UGent).
Ondanks de grote groep hulpverleners, ambulances en mug-teams viel tijdens dit eerste Tomorrowlandweekend een dode te betreuren, na twee overlijdens vorig jaar. Neuroloog Peter Vanacker van het UZA pleit voor meer maatregelen, waaronder drugstesten op de wei, zodat bezoekers op z’n minst wéten wat ze innemen.
Hij verwijst naar festivals in het Verenigd Koninkrijk en Australië, waar bezoekers testsetjes kunnen krijgen, zodat ze tenminste weten hoe sterk de drugs zijn die er worden verkocht. “Hoe verder je gaat, hoe minder buitenlanders op de hoogte zijn van de sterkte van onze drugs”, zegt de Leuvense toxicoloog Jan Tytgat, verwijzend naar bijvoorbeeld synthetische drugs die onder meer in Limburg en de Noorderkempen worden geproduceerd. “In een tiental jaar is de actieve stof in xtc verdriedubbeld. Neem je er dan eentje volledig in, dan riskeer je meteen een overdosis.”
Tytgat kan zich dus wel vinden in het testen van drugs, maar vindt dat de kosten bij de drugsgebruiker moeten liggen. “Het kan niet dat de brave burgers tests voor illegale drugs zouden moeten betalen. Maar je hebt wel tests van enkele euro’s, die snel een vrij betrouwbare richting van de sterkte aangeven. En langs de andere kant zijn er natuurlijk ook wel de kosten verbonden aan overdosissen: van de hulpverleners, van justitie, enzovoort.” De toxicoloog blijft pleiten voor nultolerantie vanuit de organisatie, maar meent tegelijk dat drugsvrije festivals een utopie zijn.
“Gewaarschuwd”
“Twee jaar geleden zijn we uitgenodigd geweest door Tomorrowland om te praten over hun drugsaanpak. Ook toen heb ik al gewaarschuwd dat die te eenzijdig op repressie gericht is. Dit was te voorspellen”, zegt de Gentse criminoloog Tom Decorte. “Je moet ook aan harm reduction doen. Een festival is zoals een gevangenis, je krijgt dat nooit helemaal drugsvrij. Door de risico’s te gaan beperken, bijvoorbeeld door te testen, voorkom je de grote ongelukken, de overdosissen, enzovoort. Als je in een veilige omgeving in gesprek gaat met de mensen, kan je hen beter waarschuwen.”
“Je kan de huidige aanpak op festivals trouwens ook inpassen in de algemene wind van het drugsbeleid met de war on drugs. Incidenten zoals wat nu gebeurd is, doen me nog maar eens pleiten voor een drugsbeleid gestoeld op wetenschappelijke evidentie.”
Dubbele boodschap
“Als je pilltesting toelaat, geef je een dubbele boodschap”, meent Tom Evenepoel van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD). “In Nederland, waar dat in de jaren negentig geregeld gebeurde, is men daarop teruggekeerd. Het kan alleen als het doordacht gebeurt. Gebruikers moeten blijvend gewezen worden op de gevaren.”
“Een 18-jarige die voor het eerst naar een festival gaat moet je anders benaderen dan een 26-jarige die al jaren uitgaat. De banners met waarschuwingen die overal uitgehangen worden, zijn wel correct, maar te algemeen om drugs echt te ontraden. De festivalgangers moeten algemene én gepersonaliseerde informatie krijgen. Wij zijn voorstander van de peer-topeer-aanpak, waarbij we vrijwillige festivalgangers inzetten om hun medefestivalgangers aan te spreken en te informeren. Dat doen we nu al, maar het kan nog beter”, aldus Evenepoel.
Dat zoveel nationaliteiten in Boom samenkomen, zorgt voor een extra moeilijkheid. In sommige landen is de politie zo repressief dat ook in België naar de hulpdiensten stappen als een drempel wordt ervaren.
Aanpak ongewijzigd
Voor het tweede weekend Tomorrowland zullen er alleszins geen aanpassingen worden doorgevoerd, met het nultolerantiebeleid en dus zonder
pilltesting. “Enkel als daar een wettelijk kader voor gecreëerd wordt, kunnen we die piste gaan bekijken. Bovendien vinden wij zoiets dubbel: wij willen dat iedereen veilig is, maar tegelijk pleiten we liever voor nultolerantie”, zegt woordvoerder Debby Wilmsen. “Wij rekenen ook op het gezond verstand van onze festivalgangers. Bij elke stap: de tickets, de registratie, de reispakketten, het krantje... geven we de boodschap mee dat drugs niet getolereerd worden op Tomorrowland.”