Antwerpen is een speksteenkachel

De weergoden schuiven Antwerpen de oven in donderdag. Het kan tot 39 of 40 graden worden en dat is naar het schijnt nog niet eerder gemeten. Het blijft daar dan nog niet bij. Door het effect van hitte-eilanden mag je er op de meest versteende plaatsen, waar geen blaadje groen te bespeuren is en de lucht- en windcirculatie minimaal is, nog een aantal graden bijtellen. Omdat stenen (en glas en roofing) licht en warmte niet weerkaatsen, zoals groen dat doet, maar opslorpen en daarna traag weer afgeven. De stad als speksteenkachel.

In New York hadden ze het afgelopen weekend prijs met recordtemperaturen in de buurt van de 40 graden. De krant New York Post deed op eigen houtje enkele metingen en noteerde 43 graden op Union Square, hartje Manhattan, en 50 graden ergens op een basketpleintje in Greenwich village.

Dit is voor een stadsbewoner geen prettige vaststelling, in het besef dat de hittegolven alleen maar gaan toenemen. De twintig warmste jaren ooit gemeten in ons land werden allemaal opgetekend in de voorbije dertig jaar. Van de dertien heetste dagen sinds het begin van de metingen in 1833 vielen er zes na 2000.

Het beste wapen tegen hitte is groen. Groen en water. Waarvan er natuurlijk niet zoveel voorhanden zijn in de stad. Maar er zit wel marge in. Met meer bomen, groendaken, parken, tuintjes in plaats van verharde terrassen en geveltuintjes bijvoorbeeld. Of zoals in zuiderse steden soms gedaan wordt: klimplanten die de straat overspannen. Bert De Somviele, directeur van de Vereniging voor Bos, zegt dat ‘hooggroen’ het meest effectief is: “In mensentaal zijn dat iets oudere bomen. Omdat die niet alleen voor schaduw zorgen en warmte weerkaatsen, maar ook omdat ze water opzuigen en laten verdampen via de bladeren, wat de luchtvochtigheid verhoogt en de gevoelstemperatuur verlaagt.”

Volgens Bert De Somviele hebben wij gemiddeld genomen minder hooggroen dan nabije regio’s . “Ik meen dat straatbomen gemiddeld bij ons 9 jaar mogen worden; in het Ruhrgebied, met verschillende grote steden, is dat 30 tot 40 jaar.” 26% van het oppervlak van Groot-Antwerpen is groen (16% in het centrum). In Groot-Londen is dat 47% en burgemeester Sadiq Kahn wil naar minstens 50% in zijn ambitie om van Londen de eerste ‘National Park City’ te maken, een stad dus die beheerd wordt als een beschermd natuurdomein. En wij? Kunnen wij van Antwerpen iets minder een kachel maken?