Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Nog geen oplossing voor extreme hitte”
Wie vergoedt schade landbouwsector: rampenfonds of verzekering?
De regen viel dit weekend met bakken uit de hemel, maar de landbouwsector is nog volop bezig met de schade op te meten van de extreme hitte in juli. “Het is op die schaal een nieuw fenomeen. Het rampenfonds dekt schade door zonnebrand niet en de privéverzekeraars ook nog niet. Dat is een probleem”, zegt Vanessa Saenen van de Boerenbond.
Om definitief de balans op te maken voor de oogsten dit jaar is het nog te vroeg, maar nu al is duidelijk dat de hoge temperaturen in juli sporen hebben nagelaten in de land- en tuinbouw. “Vooral in de fruitteelt, waar vooral appelen en peren te lijden hebben gehad van zonnebrand, met pieken tot 60% verlies in de zwaarst getroffen stukken”, zegt Vanessa Saenen.
Bij extreme droogte (zoals vorig jaar) of wateroverlast (zoals twee jaar geleden) kan het rampenfonds tussenbeide komen en de schade voor een deel vergoeden. Fruittelers kunnen ook privéverzekeringen afsluiten voor bijvoorbeeld verliezen door hagel.
Nieuw systeem
Vanaf volgend jaar verandert trouwens het systeem: het rampenfonds zoals we dat nu kennen zal alleen nog uitkeren in geval van echte calamiteiten zoals een aardbeving of een overstroming. Voor de andere schade moeten de boeren een ‘brede weersverzekering’ afsluiten. “Maar het rampenfonds en de verzekeraars dekken allebei alleen droogte en wateroverlast, geen extreme hitte. Omdat het op deze grote schaal iets nieuws is”, zegt Vanessa Saenen. “Er is een proefperiode aan de gang voor het systeem met private polissen. In het begin zouden de premies aan de hoge kant kunnen liggen; de overheid gaat daar volgend jaar mogelijk financiële steun voor geven. Maar hoe het moet met schade door hitte, daar is de sector nog niet uit.”
Dode koeien
Groenteteler en melkveehouder Richard De Witte uit Oud-Turnhout zegt dat ook hij flink wat schade heeft door de hitte in juli. “Eén koe is eraan bezweken. Ze was ’s morgens nog kerngezond maar werd slecht in de loop van de dag. We probeerden ze af te koelen met emmers en emmers koud water, maar ’s avonds was ze dood. Een tweede koe was al wat ziek en is ook bezweken. We hebben drie dagen moeten wachten voor ze van het vilbeluik Rendac konden komen. Ze verzopen daar in het werk, zeiden ze. De buren begonnen al te klagen over stank.”
Volgens Richard De Witte moest Rendac in die periode ook kippen en varkens gaan ruimen in te warme stallen. “Dat is nog onzichtbare schade door de hitte.”
De Kempense landbouwer heeft ook een slechte oogst van warmoes (snijbiet, een vergeten groente) en erwten. “In plaats van vijf verdiepjes bloemen, waar de erwtenpeulen aan groeien, zijn er maar twee of drie. En op het einde zijn ze vaak te snel afgerijpt en hard geworden. In heel de sector zijn zeker honderden hectare erwten afgebrand. Een collega heeft hetzelfde aan de hand met peterselie.”
De Witte hoopt dat het rampenfonds dit jaar nog een keer zal tussenbeide komen.
Derde extreme zomer op rij
Dat hoopt ook Paul Cerpentier, landbouwer in Stekene (bij SintNiklaas) en ondervoorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS, een kleinere vakvereniging voor boeren). “Je ziet op sommige akkers dat de maïs verbrand is tot in de pluim. Daar groeit geen graan meer aan, hoe hard het ook nog regent. En op heel wat aardappelpercelen is het loof helemaal verdord. Dat komt ook niet meer goed.”
Cerpentier heeft ook akkers in Nederland. “Daar bestaat geen rampenfonds en werken ze alleen met privéverzekeraars. Niet alle boeren betalen de premies omdat ze nogal duur zijn. En er is discussie over wanneer de verzekeraars wel of niet moeten uitbetalen. Tja, de boeren zijn de eerste slachtoffers van de klimaatopwarming, hè. Het is nu al drie jaar na elkaar dat we met extreme zomers zitten.”