Nog nooit verloren zo veel vluchtelingen hun erkenning

Het Vluchtelingencommissariaat (CGVS) heeft vorig jaar 217 erkenningen van vluchtelingen ingetrokken. Dat is het hoogste aantal tot nog toe. Het gaat zowel om “vakantiegangers”, die naar hun “onveilige” thuisland zijn teruggekeerd, als om criminelen die een gevaar vormen voor de samenleving. Sinds de omstreden wet-Francken kunnen zij sneller het land worden uitgezet.

Het aantal asielaanvragen zit de voorbije jaren, na de vluchtelingencrisis van 2015, weer in de lift. Dat blijkt uit het jaarverslag van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen. Tegelijk is in die periode ook het aantal erkenningen dat weer werd ingetrokken, toegenomen. In 2015 verloren nog 52 vluchtelingen hun erkenning, vorig jaar waren dat er liefst 217. Wie zijn erkenning verliest, wordt in principe het land uitgezet.

Op het totaal van ruim 20.000 beslissingen per jaar lijkt 217 niet veel, maar een verviervoudiging op vier jaar tijd is wel opvallend. Commissaris-generaal Dirk Van den Bulck geeft twee redenen. De eerste is de strengere vreemdelingenwet – door de oppositie de “deportatiewet van Francken” genoemd – die het parlement begin 2017 heeft goedgekeurd. Op basis daarvan kunnen vreemdelingen sneller het land worden uitgezet als ze een zwaar misdrijf hebben gepleegd en een gevaar zijn voor de samenleving.

De andere reden is volgens Van den Bulck de strengere controle op vluchtelingen die tijdelijk naar hun thuisland terugkeren. “Vroeger konden vluchtelingen voor uitzonderlijke omstandigheden toelating krijgen om terug te keren, bijvoorbeeld voor een begrafenis. Maar dat kan intussen niet meer. We gaan ervan uit dat dat in tegenspraak is met hun erkenning als vluchteling, die ze net krijgen omdat ze daar gevaar lopen. De voorbije jaren zijn de controles daarop ook verhoogd. Zo heeft voormalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA) een akkoord gesloten met Nederland en Duitsland om informatie door te geven als vluchtelingen via hun luchthavens reizen. Hoe meer informatie we hebben, hoe beter we kunnen controleren.”

100 ‘vakantiegangers’ per jaar

Maar niet iedereen is overtuigd van die toegenomen efficiëntie. Marco Laenens (N-VA), die in het bijzonder comité voor de sociale dienst van Antwerpen zit, schat het aantal “vakantiegangers” uit Antwerpen op ongeveer honderd per jaar. “Soms zien we op Facebook dat ze in hun thuisland zijn geweest, of ze gaan terug naar een buurland om vandaaruit naar hun land te gaan. Ik heb de indruk dat daar weinig aan wordt gedaan.”

De commissaris-generaal betreurt die kritiek. “Wij kunnen pas ingrijpen als we informatie hebben. Dus als iemand een vermoeden heeft, dan willen we dat graag weten. Elk geval onderzoeken we ernstig, en als blijkt dat die persoon inderdaad vrij heeft rondgereisd in zijn thuisland, dan trekken we zijn erkenning in. Daarna respecteren we wel de privacy en koppelen we niet terug naar de betrokken stad of gemeente.”