Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Een bluts of buil, daar leren ze van
Arteveldehogeschool in Gent pleit voor meer ‘risicovol’ spel in kinderdagverblijven
In het kinderdagverblijf hoort uw peuter sinds kort veel minder “pas op” en “niet doen”. Er mag weer wilder gespeeld worden, en dat op aanraden van de Arteveldehogeschool in Gent. “Spel zonder risico’s is oersaai”, zegt docente Helena Sienaert.
In kinderdagverblijven stond lange tijd de absolute veiligheid voorop. Elk risico moest worden uitgesloten, want kinderbegeleiders vonden het niet leuk om ’s avonds tegen een ouder te moeten zeggen dat hun peuter een bluts of een schram had. Bovendien kijkt Kind en Gezin mee over hun schouder, en die organisatie heeft de naam om streng te zijn.
Maar nu waait er een nieuwe wind, die wordt aangestoken door de Gentse Arteveldehogeschool. Twee jaar lang werkte het RePLAY-onderzoeksteam van de hogeschool samen met drie kinderdagverblijven, om er risicovol spelen te introduceren. “Het gaat uiteraard om aanvaardbare risico’s”, beklemtoont docente Helena Sienaert. “We willen kinderen niet in gevaar brengen. Een spijker die uitsteekt aan een speeltuig, moet verwijderd worden. Een muurtje in de tuin kan ook gevaarlijk zijn, maar biedt toch kansen om erop of erover te klimmen. Onder toezicht kan dat leuk en leerrijk zijn.”
“Houvast kwijt”
De Bubbels in Gent is een van de kinderdagverblijven waar het risicovol spelen werd uitgetest. “In het begin waren we ons houvast kwijt”, geeft kinderbegeleidster Christine Lievens toe. “We lieten alle vroegere regels los. De kinderen voelden dat, en er ontstonden conflicten. We hebben geleerd dat je niet alles moet toelaten.”
En nu ziet spelen er heel wat anders uit voor de kindjes in De Bubbels. “Een peuter van tien maanden die nog niet kan stappen, was gisteren bij ons op de glijbaan geklommen. Vroeger zou ik meteen ingegrepen hebben. Nu heb ik gekeken hoe hij naar boven klom. Toen moest ik wel helpen, omdat hij niet wist hoe hij er weer af kon. Over een week of twee, als we hem nog een paar keer tonen hoe het lukt, zal hij het wel alleen kunnen.”
Daar draait het hele project om: dat kinderen zelf in staat moeten zijn om risico’s in te schatten en te nemen. “Spel zonder enig risico is oersaai. In de praktijk zien we dat kinderen heel goed voor zichzelf kunnen uitmaken hoe ver ze willen gaan”, zegt Helena Sienaert.
Op naar de kleuters
Voor ouders die zich nieuw aanmelden, is het verhaal van het risicovolle spelen wel even schrikken. “Op de wendag voor nieuwe ouders maken we altijd soep klaar. Peuters krijgen dan een mesje om groenten te snijden”, zegt coördinator Marijke Prieel. “Als je dan nog maar pas een baby hebt, kijk je daar wel even van op. Maar het welbevinden van onze kinderen is sinds de samenwerking met dit onderzoeksproject alleen gestegen.”
Het onderzoeksproject RePLAY Toddler wordt afgerond met de publicatie van een toolbox en een draaikalender met 52 uitgewerkte tips voor risicovol spelen: handig om wekelijks een nieuwe manier van spelen te proberen. Het wordt voortgezet onder de noemer ‘RePLAY 3-6’ en mikt dan op de kleuterscholen.