Polen keren terug naar hun land van herkomst

Loonkloof met België is kleiner geworden

Veel Polen die jarenlang in België hebben gewerkt, keren terug naar hun vaderland. Volgens cijfers van de Poolse overheid emigreren sinds 2016 elk jaar meer inwoners van België naar Polen, dan omgekeerd. Een belangrijke reden voor die trend is de forse verbetering van de Poolse economie. “Polen worden sneller dan vroeger gemotiveerd om naar hun land terug te keren omdat de lonen in sommige sectoren in Polen zo sterk zijn gestegen”, zegt Aldona Kuczynska, medewerker van de dienst Grensarbeiders bij de christelijke vakbond ACV. In de zorgsector en de bouw worden de Poolse werknemers vaak vervangen door Roemenen.

Sinds 2016 emigreren elk jaar meer inwoners van België naar Polen, dan omgekeerd. Dat komt onder meer door de betere Poolse economie. “In Polen liggen de lonen nog steeds lager dan in België, maar het verschil is minder groot geworden”, zegt Aldona Kuczynska, medewerker van de dienst Grensarbeiders bij de christelijke vakbond ACV.

Sinds 1973 houdt de Poolse overheid statistieken over migratie bij. Uit die cijfers blijkt dat er vanaf dan tot en met 2016 elk jaar meer mensen uit Polen naar België emigreerden dan omgekeerd. Maar in 2016 is de trend gekeerd. Vanaf dat jaar emigreerden meer inwoners van België naar Polen dan omgekeerd. En die trend wordt steeds sterker. In 2018 waren de mensen die van België naar Polen verhuisden al met 126 meer dan de mensen uit Polen die hun geluk in België kwamen zoeken.

Een belangrijke reden voor de dalende trend is de forse verbetering van de Poolse economie. Volgens het Europese statistiekbureau Eurostat groeide de Poolse economie in 2018 met 5,10%. De Belgische economie groeide in dat jaar maar met 1,40%. En volgens statistieken van de Poolse overheid lag het gemiddelde inkomen in Polen in 2018 liefst 23% hoger dan in 2015.

Vergrijzing

“Er zijn Polen die twee à drie jaar in België aan het werk waren, maar het moeilijk hebben om zich hier te integreren”, zegt Aldona Kuczynska van de christelijke vakbond ACV. “Zij worden sneller dan vroeger gemotiveerd om naar hun land terug te keren, omdat de lonen in sommige sectoren in Polen zo sterk zijn gestegen. In Polen liggen de lonen nog steeds veel lager dan in België, maar het verschil is minder groot geworden. Het extra geld dat ze in België kunnen verdienen, weegt voor sommige Polen niet meer op tegen het verlaten van hun land en hun gezin.”

“Een andere reden voor de hogere terugkeercijfers, is de vergrijzingsgolf. Voor vrouwen ligt de pensioenleeftijd in Polen bijvoorbeeld al op zestig jaar. Veel van die gepensioneerden keren na hun loopbaan in België terug naar het land waar ze zijn opgegroeid”, zegt Kuczynska.

Meer Roemenen Dat minder Polen hun geluk in België komen zoeken, heeft ook gevolgen voor de Belgische arbeidsmarkt.

Dit jaar zijn er maar drie nieuwe Poolse verpleegkundigen in Vlaanderen erkend. Vorig jaar waren dat er veertien en in 2013 zelfs nog 54. Maar in de zorgsector lijkt dat niet meteen een probleem, omdat Polen daar nu stilaan worden vervangen door Roemenen. Vorig jaar kregen liefst 94 Roemenen een erkenning als verpleegkundige in Vlaanderen.

Ook in de sector van de dienstencheques is er nog geen probleem. “Het is al jaren moeilijk om genoeg poetshulpen te vinden. We krijgen iets minder Poolse poetsvrouwen binnen dan vroeger, maar de terugval is bij ons nog beperkt”, zegt Izabella Roga, kantoorverantwoordelijke van Plus Home Services in Antwerpen. Bij concurrent Partena Hulp In Huis klinkt hetzelfde verhaal. “De tijd dat Polen met een universitair diploma bij ons komen solliciteren, is voorbij. Maar de Polen die we in dienst hebben, trekken zeker niet massaal terug naar hun land”, klinkt het daar.

42% minder Polen in bouw

Volgens de Confederatie Bouw is het aantal Poolse werknemers in de Belgische bouwsector in 2018 wel met 42% afgenomen ten opzichte van 2014. Maar in plaats daarvan zouden er meer Polen als zelfstandige aan de slag gaan in de bouw, zodat ze niet meer moeten luisteren naar een baas. “Ook in onze sector worden de Poolse werknemers steeds meer vervangen door Roemenen”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw.

De Oost-Europeanen blijven de weg naar ons land dus vlotjes vinden. Maar de tijd dat de gelukszoekers vooral uit Polen kwamen, ligt stilaan achter ons.

Aldona Kuczynska

Medewerkster dienst Grensarbeiders ACV

“Het extra geld dat ze in België kunnen verdienen, weegt voor sommige Polen niet meer op tegen het verlaten van hun land en hun gezin.”

FOTO RR