Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Ik hoop dat dit ongevallen voorkomt”
Verpleger en verkeersslachtoffer voor tweehonderdste keer samen op podium als wake-upcall
Een verhakkeld wrak. Drie lichamen erin. Jonge vrouwen, op de terugweg van een feestje. Toen verpleegkundige Stef Vanlee uit zijn ziekenwagen stapte en voor de zoveelste keer besefte dat alle hulp te laat kwam, besliste hij dat hij het wilde helpen voorkomen. Komende donderdag speelt hij voor de tweehonderdste keer zijn theatervoorstelling Fractie van een seconde, samen met Rudy, zelf verlamd sinds een verkeersongeval.
“Hoe haal je een hoofd uit een motorhelm? Dat hebben ze mij in de verpleegopleiding nooit geleerd.” Waarna Stef Vanlee een schedel uit een helm peutert en er net als Shakespeare-personage
Hamlet een dialoog mee begint. Wat Antwerpenaar Stef Vanlee (44) op scène toont, is geplukt uit zijn eigen ervaring als verpleger op de spoeddienst. Hij rukt nog altijd uit met de mug, al kunt u hem ook kennen als dokter Ben Orlent in het VTM-programma
SOS 112, of vanaf vanavond als nieuw personage in het tweede seizoen van Dertigers op Eén.
Vanlee is in zijn carrière al zo vaak moeten uitrukken voor verkeersongevallen dat hij overal in zijn regio wel een verhaal kan vertellen. En één ongeval blijft hem voor altijd bij. Drie meisjes, in 2008 tegen een brugpijler geknald op de terugweg na I Love Techno.
“Ik kon er alleen bij via de koffer en zag het meteen: twee dode meisjes op de achterbank”, vertelt hij. “Ik kon van daaruit zelfs niet zien of er nog iemand naast de chauffeur zat. Ik heb samen met de brandweer de auto ontmanteld. Achter het stuur zat nog een meisje, de oudere zus van een van de twee op de achterbank. Die ouders waren in één klap hun beide kinderen kwijt.”
“Zo’n drama raakt véél mensen: ik ben een hulpverlener die gewoon zijn job doet, maar ik denk nu nog altijd heel vaak terug aan de ouders van die meisjes”, zegt Stef Vanlee. “Je kan je kwaad maken, je kan verdrietig zijn. Maar ik
heb toen besloten om die energie om te zetten in iets waarvan ik hoop dat het nieuwe ongevallen voorkomt.”
Pijnlijk grappig
Daarom toert Stef nu langs de culturele centra om op vraag van scholen en verenigingen een toneelstuk op te voeren. Komende donderdag vindt in Heist-op-denBerg de tweehonderdste voorstelling plaats van Fractie van een seconde, dat intussen zo’n zestigduizend mensen bereikte.
Naast hem op het podium: Rudy Claeys (57). Rudy zit in een elektrische rolstoel sinds hij in 2003 verlamd raakte bij een verkeersongeval. In soms pijnlijk grappige sketches tonen de twee hoe ongemakkelijk de gesprekken in het ziekenhuis waren. Hoe lang de uren konden duren – hij telde 26 gaatjes in de plafondtegels boven zijn hoofd. En hoe zijn kinderen hem sindsdien moeten helpen als hij zijn jas moet aandoen, in plaats van omgekeerd.
Ook Rudy was verpleegkundige, tot zijn leven in een fractie van een seconde definitief een andere wending kreeg. Vandaar ook de titel van het stuk dat ze samen maakten – want zo snel kan het voorbij zijn. “De hevige pijnen, de spasmes, de eenzaamheid, de hulp die ik nodig heb om me te wassen en te eten: ik probeer te tonen dat mijn leven helemaal opnieuw is begonnen”, vertelt hij. “Wat ben je dan nog met ‘ik was in mijn recht’. Daar heb je niks aan, behalve in de rechtbank.”
“Wat me vooral opvalt tijdens de voorstellingen is hoeveel mensen het zelf van dichtbij meemaken”, zegt Rudy. “Heel veel mensen komen er na de voorstelling over vertellen. Volwassen mannen met tranen in de ogen om iemand die ze in pakweg 1994 verloren zijn.”
Voorbeelden genoeg
“Iedereen zou dit moeten zien, dat is de vaakst gehoorde reactie na een voorstelling”, zegt Stef Vanlee. “En dat snap ik ook. Na een interventie met de mug maak ik me soms kwaad: zijn er nu nog altijd niet genoeg voorbeelden geweest? Als we een spijker in de muur moeten slaan, zijn we altijd heel voorzichtig, omdat we weten dat het verschrikkelijk veel pijn doet als je ernaast slaat. Tegen de impact van een ongeval zijn onze lichamen niet bestand, dus waarom hebben we niet dezelfde voorzichtigheid in het verkeer?”
Om te voorkomen dat toeschouwers zijn boodschap vergeten maakt Vanlee ook campagnefilmpjes voor sociale media. “En dat zonder subsidies. Nochtans, met het geld dat de grote overheidsinstanties besteden aan één campagne, zouden wij 250 voorstellingen kunnen spelen.”