Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vijf dutjes per dag
Slaapexperts ontleden het geheim van Cristiano Ronaldo
Een gebeeldhouwd lichaam en aders die als strakgespannen kabels over de spieren liggen: Cristiano Ronaldo is de verpersoonlijking van de perfecte atleet. Volgende maand wordt hij 35, maar er is nog geen spatje verval te bespeuren bij de Portugees. Mogelijke verklaring: zijn merkwaardige slaappatroon van vijf dutjes van anderhalf uur per dag. “Hij slaapt eigenlijk als een jong kind, maar dat is niet voor iedereen weggelegd.”
Je voeding afwegen tot op de gram nauwkeurig en keiharde trainingsarbeid: het is Ronaldo, net als menig ander professioneel atleet, niet vreemd. Maar de Portugese perfectionist nam enkele jaren geleden ook een slaapcoach onder de arm om zijn nachtrust te finetunen. Nick Littlehales gaf de spits van Juve een wel heel apart slaapschema mee: vijf cycli van negentig minuten, in eender welke volgorde. Onzin? Of is er iets van aan? Slaapexpert en professor Olivier Mairesse legt uit. “Eerst moet je weten hoe het mechanisme van slaap werkt. Er zijn twee grote processen die slaap mogelijk maken. Het eerste is wat we slaaphomeostase noemen: dit is te vergelijken met het gevoel van honger. Gedurende de tijd dat je wakker bent, bouw je dit op. Dus hoe meer je wakker bent, hoe groter de nood aan slaap. Ten tweede is er de biologische klok. Die interne regulator programmeert ons om slaap te hebben als het nacht is. Beide processen die goed op elkaar inwerken, vormen de basis van een goede nachtrust.”
In de samenwerking tussen die twee processen kan de verklaring deels liggen voor het atypische slaappatroon van de Portugees. “Bepaalde personen zijn nu eenmaal heel flexibel in beide systemen. De biologische klok van Ronaldo kan minder rigide zijn dan bij andere mensen, maar zo vanzelfsprekend is dat niet: er zijn heel wat aanwijzingen dat mensen dagdieren zijn. Toch valt dit tot op zekere hoogte te trainen: je kan een ander slaapritme proberen te installeren en meer naar een polyfasische slaap neigen, zoals bij jonge kinderen. Zij raken ook aan een aantal uur slaap in verschillende fasen. Of zijn bijzondere job als topvoetballer hier voor iets tussenzit? Wat slaaphomeostase betreft, is hier wel een invloed. Door fysieke activiteit overdag gaat de slaapdruk toenemen.”
Net als in de middeleeuwen
Zijn collega-professor Johan Verbraecken toont zich ook eerder sceptisch. Polyfasisch slapen is een zeldzaam verschijnsel: “Mensen zijn hormonaal en biologisch gezien gemaakt om het ritme van dag en nacht te volgen. Ons lichaam is overdag warmer en ons metabolisme ligt ook veel hoger. Cortisol, het hormoon dat aangemaakt wordt door de bijnieren, houdt ons dan wakker. Die hormonen worden aangemaakt met een bepaald ritme dat we niet zomaar kunnen doorbreken. Dit type slaappatroon zien we vaak bij mensen die met slaapproblemen kampen. Ik zou dus er niet voor kiezen, maar het kan wel, kijk bijvoorbeeld naar de benedictijnen, die in de abdij om 2.30u opstaan om te bidden. En ook in de prehistorie en de middeleeuwen zagen we dat individuen een eerder polyfasisch slaappatroon hadden.”