Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Jongste besturen in Antwerpen
Schepencolleges groener dan ooit, althans achter hun oren
De gemiddelde leeftijd van het college van burgemeester en schepenen in Vlaanderen is 49,5 jaar, en dat is opmerkelijk jong. Het klassieke parcours – eerst gemeenteraadslid worden en pas na veel geduld beloond worden met een schepenpost – is achterhaald.
Het cliché wil dat wie jong is en aan politiek wil doen, vooral geduld moet hebben. Het klassieke parcours brengt je eerst op een (onverkiesbare) plaats op een lijst. Pas met de jaren krijg je een betere plaats, word je verkozen en kan je groeien in de gemeenteraad. Blink je ook daar uit, dan kom je in aanmerking voor een schepenzetel of het ambt van burgemeester.
“Maar dat beeld is dus achterhaald”, zegt Herwig Reynaert van het Centrum voor Lokale Politiek aan de UGent. Want nooit eerder was het leeftijdsverschil tussen een schepencollege (49,5 jaar) en een gemeenteraad (48,5 jaar) in Vlaanderen zo klein. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Peter Van Rompuy (CD&V) opvroeg bij bevoegd minister Bart Somers (Open Vld), die Het Nieuwsblad kon inkijken.
“Toen ik jaren geleden onderzoek deed naar die leeftijd, was het gemiddelde raadslid een veertiger, en de burgemeester of schepen een prille vijftiger”, zegt Reynaert. “Nu zien we dat vooral die laatsten jonger worden. De evolutie is niet spectaculair, maar ze is er wel.”
Folklore verdwijnt
Reynaert ziet de professionalisering van de politiek, ook op lokaal vlak, als voornaamste verklaring. Waar vroeger vooral de anciënniteit bepalend was voor een rol van betekenis, is dat nu vooral de opleiding. “De folklore van de lokale dorpspoliticus met een flinke dosis gezond boerenverstand zie je steeds minder”, zegt hij. “In zijn plaats is de professional gekomen die moeilijke dossiers beheerst en met veel technische kennis handelt. Lokale politiek vereist immers steeds meer kennis en kunde, en dus zie je hogeropgeleide jongeren vroeger hun intrede maken.”
Bovendien wordt een politieke carrière ook steeds korter. “Kijk naar de nationale politiek, waar je meer dan vroeger jonge mensen ziet opduiken”, zegt Reynaert. “Dat heeft ook effect op de lokale politiek, waar die generatiewissels eveneens gebeuren. In gemeenten die nu een opvallend oud schepencollege hebben, moet zo’n wissel doorgaans nog gebeuren. Bij de ‘jonge’ gemeenten is die al gebeurd. Bovendien kijkt zo’n nieuwe ploeg nog meer dan de oude garde naar competenties in plaats van verworven rechten.”
Oud West-Vlaanderen
De jongste besturen vind je in Antwerpen (48,6 jaar), de oudste in West-Vlaanderen (49,9 jaar). Die lijn zet zich ook door in de gemiddelde leeftijd van de gemeenteraad. Daar spant Antwerpen ook de kroon qua verjonging met 47,6 jaar, maar de oudste gemeenteraden zijn in Oost-Vlaanderen te vinden: 49,2 jaar. De trend dat het college van burgemeester en schepenen jonger wordt, is nu al te merken. In maar liefst 134 van de 300 Vlaamse gemeentes is dat college nu al jonger dan de gemeenteraad.
Toch mag je niet al te veel conclusies verbinden aan de leeftijd, waarschuwt Reynaert. “Een jong bestuur betekent niet noodzakelijk dat het een dynamische ploeg is, net zo min als ouder niet noodzakelijk log betekent. Veel hangt af van de lokale aanpak.”