Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Iedereen heeft aanleg voor ontoerekeningsvatbaarheid”
Choreografe Min Hee Bervoets danst voor nieuw programma met drugsverslaafde Kristof
Hij kampte met een drugsverslaving. Het begin van een neerwaartse spiraal van hervallen en weer proberen afkicken. In het Canvasprogramma Ontoerekeningsvatbaar wordt Kristof, net als negen andere geïnterneerden, gekoppeld aan een Vlaamse artiest. Vanavond werkt hij samen met choreografe Min Hee Bervoets (35) aan een nieuwe uitlaatklep: dans.
Stefaan Degand op de planken met een pedoseksueel, het zorgde al voor gefronste wenkbrauwen. Het concept achter Ontoerekeningsvatbaar, de reportagereeks die vanavond op Canvast start, is dan ook niet alledaags. Tien geïnterneerden, met uiteenlopende misstappen op hun kerfstok, maken een kunstwerk met een Vlaamse artiest.
Ook choreografe Min Hee Bervoets, een vast gezicht in VTMshows als So You Think You Can
Dance en The Band, trad helemaal uit haar comfortzone. “Ik ben niet vies van een uitdaging, maar toch stapte ik met een klein hartje in dit avontuur. Je weet vooraf niet met wie je te maken zal krijgen. Op weg naar de eerste kennismaking schoten allerlei vragen door mijn hoofd. Welk misdrijf zou hij of zij gepleegd hebben? Welke houding moet ik me geven? Hoe zal die ontoerekeningsvatbaarheid zich in de omgang vertalen?”
Die eerste afspraak had veel weg van een blind date. Bervoets kwam niet terecht in een afgesloten omgeving, incluis camerabewaking. Haar projectpartner Kristof (43) was vrij op proef. “Toen ik bij hem binnenstapte, merkte ik dat hij ook nerveus was. Hij zat de hele tijd aan zijn salontafeltje te prutsen, omdat het niet stabiel stond. Ik heb hem eventjes laten begaan, tot ik me niet meer kon houden en me uiteindelijk voorstelde. Hij bleek me te kennen, want zijn moeder keek naar So
You Think You Can Dance. En daarmee was het ijs gebroken.”
Zwalpen tussen de auto’s
Kristof is psychosegevoelig en kampte jaren met een zware drugsverslaving. Hij begon tijdens zijn tienerjaren met wiet en amfetamine. De voorbije vijftien jaar bracht hij door in een psychiatrische instelling. “Zijn verhalen deden me toch even naar adem happen”, vertelt Bervoets. “Hij toonde mij een filmpje waarin hij in bloot bovenlijf over straat zwalpt. Links en rechts razen auto’s voorbij, maar hij lijkt zich niet van de wereld bewust.”
Drugs gebruikte Bervoets zelf nooit, maar een verslaving is haar niet vreemd. “Op mijn veertiende stak ik mijn eerste sigaret op. Ik zat nog maar net op internaat in Gent om me volledig op dans toe te leggen toen de oudere leerlingen die in mijn handen duwden. Zo begint het vaak, ook bij Kristof. Je wil bij het clubje horen en je durft geen nee te zeggen. Wat begint als een kleine sneeuwbal, wordt zo heel snel een lawine.”
Want roken deed Bervoets niet alleen om erbij te horen. Haar medestudenten overtuigden haar ervan dat het gezond zou zijn. Ze zou enkele kilo’s verliezen en zo haar lichaam in conditie houden. “Nu ik het mezelf hoor zeggen, klinkt het walgelijk. Maar op dat moment ging ik erin mee. Dat ideaalbeeld van de ranke danseres met het perfecte lichaam werd toen nog nagestreefd op dansscholen. Overal vond je studentes met boulimie. Nu zijn de tijden veranderd, maar er zijn nog steeds danseressen die zichzelf kapotmaken zonder dat ze het ten volle beseffen.”
Bij Bervoets kwam het besef pas echt na het overlijden van haar vader. “Ik was al verschillende keren gestopt en weer herbegonnen. Maar nadat mijn vader geveld werd door longkanker, besliste ik: Nu stop ik hier definitief mee. Ik vond roken zelfs nooit lekker. Geen idee waarom ik het al die tijd heb volgehouden.”
Min Hee Bervoets Choreografe “Ik ben niet vies van een uitdaging, maar toch stapte ik met een klein hartje in dit avontuur.”
Oogkleppen
Kristof had langer nodig om de weg terug te vinden. Voor hem was de sterfdatum van zijn vader de trigger voor een terugval. Een proces dat zich meermaals herhaalde. Zijn tumultueuze leven verwerkte hij voor het Canvasprogramma samen met Bervoets tot een dans. “Geen gemakkelijke opgave, want de drugs hadden hun sporen nagelaten. Tijdens de eerste lessen kwam ik met allerlei krachtoefeningen aandraven, maar die waren te zwaar voor Kristof. Hij kon ook moeilijk bewegingen onthouden. Zijn lichaam en hersenen staan niet meer zo goed met elkaar in verbinding.”
Een intense ervaring, zonder
twijfel. “Door zoveel met Kristof om te gaan, kreeg drugsproblematiek ineens een gezicht. Een stem, een persoonlijkheid. Dat dwingt je om je oogkleppen af te zetten. Ik kan niet voor de andere cases uit het programma spreken, maar ik heb geleerd dat ontoerekeningsvatbaarheid niet uit het niets komt. Er is altijd een aanleiding, meestal herkenbaarder dan we ooit zouden durven te vermoeden. We hebben er allemaal aanleg voor.”