Dan toch maar onze wc-pot sluiten?

Druppeltjes, aanrakingen en nu ook aerosolen - ofwel minidruppeltjes die we uitademen en in de lucht blijven zweven. Dat zijn de drie manieren waarop het coronavirus zich kan verspreiden. Over de rol van de aerosolen bestaat nog onduidelijkheid, maar gere

Meerdere mensen samengepakt in een afgesloten ruimte met een slechte luchtcirculatie, het is de plaats waar het virus zich het gemakkelijkst kan verspreiden. Via druppeltjes, aanrakingen én via aerosolen. Dat zijn zulke kleine druppeltjes dat ze niet binnen anderhalve meter op de grond vallen, maar in de lucht blijven hangen.

Tijdens de dagelijkse persconferentie noemde viroloog Steven Van Gucht enkele concrete voorbeelden van risicovolle ruimtes: feestjes - waar we door luid te praten nog meer druppeltjes verspreiden - maar soms ook de werkvloer en binnenshuis wanneer we mensen ontvangen.

Goede ventilatie is dus noodzakelijk. “Zet zo veel mogelijk ramen en deuren open”, zegt Van Gucht. “We kunnen zorgen dat we met niet te veel mensen in één ruimte vertoeven, afstand houden van elkaar, een mondmasker dragen en een goede ventilatie garanderen. In ruimtes met een mechanische ventilatie is het belangrijk om die te laten draaien, best 24 op 7. Men moet vermijden dat de lucht gaat hercirculeren.”

In winkelstraten en supermarkten is de kans op besmetting minder groot. “Wanneer we elkaar kruisen zonder elkaar aan te spreken, kunnen we het risico als verwaarloosbaar beschouwen”,

Christian Drosten

Duitse topviroloog

zegt Van Gucht. Tenzij een persoon openlijk niest of hoest zijn meerdere minuten contact nodig om iemand te besmetten.

’Druppelinfectie’

De mate waarin aerosolen bijdragen tot de verspreiding van het virus staat nog niet vast. Deze ragfijne partikels ademen we voortdurend uit en blijven hangen in ruimtes met weinig ventilatie. Ze kunnen ook het virus meedragen, al werden bij metingen in een ziekenhuis in Wuhan nauwelijks virusdeeltjes in de lucht aangetroffen. Alleen op het patiëntentoilet en op heel drukke publieke plaatsen lagen de concentraties hoger. Of deze kleine hoeveelheden volstaan om iemand te besmetten, is nog een punt van discussie.

De Duitse topviroloog Christian Drosten is overtuigd van wel. Hij gaat zelfs zo ver door te stellen dat “bijna de helft van de besmettingen via aerosolen gaat, de andere helft via druppeltjes en misschien tien procent via aanrakingen.”

Pierre Van Damme

Epidemioloog UAntwerpen

Drosten baseert zijn inschatting op een model van de Britse Oxford-professor Christophe Fraser. Hij vindt de nadruk op handhygiëne in de strijd tegen het virus overdreven, maar daar is epidemioloog Pierre Van Damme (UAntwerpen) het niet mee eens. “De handen geregeld wassen is en blijft een goede praktijk. Ik maak mij meer zorgen over aanrakingen dan over aerosolen. Als het virus via deze kleine druppeltjes overdraagbaar was, dan hadden we een veel hoger reproductiecijfer gehad. Dan had het coronavirus zich veel sneller verspreid.”

Van Damme spreekt van een ‘druppelinfectie’. “Het gros van de transacties verspreidt zich via druppels. Als we op anderhalve meter van elkaar blijven en een mondmasker dragen - voor als we even onoplettend zijn - dan doen we het goed en veilig. De kamers verluchten en het wc-deksel naar beneden doen voor het doorspoelen? Dat is een goede praktijk om áltijd te doen, wel of geen corona.”

“Bijna de helft van de besmettingen wordt veroorzaakt door aerosolen: minidruppeltjes die blijven zweven.”

“Ik maak me meer zorgen over aanrakingen dan over aerosolen. Handen wassen blijft een goede praktijk.”