Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Socialisten starten snuffelronde
De snuffelronde voor de vorming van een nieuwe regering is begonnen. De socialistische voorzitters Conner Rousseau (sp.a) en Paul Magnette (PS) hebben daarvoor de handen in elkaar geslagen. Maar de weg is nog lang en ligt vol wolfsklemmen. De eerste uitdaging is af te spreken hoe je in godsnaam een regering vormt zonder koning.
Over twee dingen zijn de meeste partijen het intussen toch al eens geworden. Ten eerste moet er tegen september, wanneer het vertrouwen afloopt dat de Kamer de regering-Wilmès gaf, een nieuwe federale regering klaarstaan. En ten tweede: er moet dringend werk worden gemaakt van een economisch relanceplan, dat tegelijk de basis vormt van een nieuw regeerakkoord.
In de zogenaamde superkern, waar tien partijvoorzitters elke zaterdagochtend met premier Wilmès (digitaal) samenkomen, heeft Magnette een oproep gedaan om zo snel mogelijk werk te maken van zo’n allesomvattend relanceplan. Daarin zouden steunmaatregelen moeten staan voor alle economische sectoren die door deze crisis zijn getroffen. Een idee waarvoor hij vanuit verschillende hoeken ook al meteen applaus kreeg.
Tegelijk raakte bekend dat Magnette samen met zijn sp.a-collega Conner Rousseau verkenver nende gesprekken voert met acht andere partijvoorzitters (N-VA, CD&V, Open Vld, MR, CDH, Groen, Ecolo en Défi). Inzet is vertrouwen te winnen en vooral te zien op welke manier de regeringsvorming deze zomer kan plaatsvinden. Tegen eind juni zouden de voorbereidingen klaar moeten zijn, om dan aan het echte werk te beginnen. Maar de vraag is hoe dat zal lukken. Normaal stelt de koning een informateur of verkenners aan, maar nu mag hij wettelijk niks doen omdat er een volwaardige regering aan de macht is. Verschillende partijen hebben eerder
al naar premier Wilmès gekeken om initiatief te nemen, maar zij laat de kelk aan zich voorbijgaan. Wantrouwen te groot
Bij PS is te horen dat het normaal is dat de socialisten als grootste politieke familie nu het voortouw nemen. Op VTM Nieuws pikte uittredend Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten daar meteen op in. Samen met de liberalen als tweede grootste familie ziet ze een paarse as ontstaan waarrond de nieuwe regering zich kan vormen. Dat zou dan een Vivaldicoalitie zijn, met ook CD&V maar zonder N-VA.
Alleen is de kans groot dat binnenkort Egbert Lachaert voorzitter van die partij wordt, en bij hem is het wantrouwen tegenover Magnette te groot om zomaar in een paars verhaal te stappen.
Zo’n Vivaldi-coalitie kan bovendien niet zonder de groenen en aan Franstalige kant zit het er bovenarms op tussen MR en Ecolo. Dieptepunt vond vorige week plaats, met de boycot van MRvoorzitter Georges-Louis Bouchez om Zakia Khattabi (Ecolo) bij het Grondwettelijk Hof te benoemen. Maar ook aan Vlaamse kant is zo’n paarse Vivaldi-droom niet evident. Zowel sp.a als CD&V zetten zich, net als voor de coronacrisis, in een bemiddelende rol tussen PS en N-VA. Beide partijen willen
de grootste Vlaamse partij liemee aan boord dan tegenover hen in de oppositie.
In bochten wringen
Daarmee blijft nog steeds de vraag wie nu verder het initiatief neemt en binnen welk kader de onderhandelingen moeten lopen. Magnette lijkt met zijn oproep aan te sturen op een bespreking van een relanceplan in de superkern, om van daaruit organisch een meerderheid te laten groeien. Een beetje zoals het was bedoeld bij de opstart half maart. Maar die superkern is intussen helemaal uitgehold. De irritaties tussen groen en blauw verzieken de sfeer en aangezien Wilmès hier voor zichzelf geen rol ziet, heeft dat weinig zin.
Een alternatief is dat de koning eventueel toch, met dekking van de regering, een rol krijgt. Maar dan moeten de partijen zich wettelijk wel in bochten gaan wringen. Blijft over: de traditie van de deelstaten overnemen, waar de grootste partij de opdracht krijgt om een (regionale) regering te vormen. In principe zou dan N-VA als eerste aan zet zijn. Tenzij je naar de politieke families kijkt, zoals Magnette nu doet. Al is daarmee nog lang niks gezegd over de slaagkansen om tegen september ook effectief met een regering voor de dag te komen.