Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Zelfs mét vaccin nog tot na volgende zomer coronamaatregelen”
Johan Neyts (KU Leuven) tempert verwachtingen rond vier kandidaat-vaccins in eindfase
“Te veel mensen denken dat we tegen maart volgend jaar een spuitje krijgen en dat het dan gedaan is met mondmaskers, afstand houden en coronamaatregelen. Niets is minder waar.” Dat zegt viroloog Johan Neyts (KU Leuven), die vindt dat het tijd is voor meer realisme rond de vier kandidaatvaccins die op dit moment in de laatste testfase zitten. “Als sommige maar 50% bescherming zouden bieden, moet je je afvragen of we ze wel massaal moeten gebruiken.”
Nu nog de winter uitzweten, in april een prikje en dan zorgeloos de zomer van 2021 in. Met corona als nare herinnering uit dat rampjaar 2020. Het is verleidelijk om zo te denken, nu verschillende kandidaat-vaccins in de eindsprint lijken te zitten. De Amerikaanse farmagigant Johnson & Johnson begint nu met testen op 60.000 proefpersonen. Vier kandidaat-vaccins zitten in de derde fase van klinisch onderzoek: dat van Johnson & Johnson, dat van AstraZeneca (waar ons land 7,5 miljoen dosissen van gereserveerd heeft), dat van Moderna en dat van Pfizer. In maart kan er in ons land worden gevaccineerd, schat minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld).
Maar hoe sterk zal zo’n vaccin zijn? In het zogenaamde protocol van ‘ons’ kandidaat-vaccin schrijft AstraZeneca dat het op 50% efficiëntie mikt. Dat het dus werkt bij de helft van de mensen die het nemen: dat is ook de drempel die onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie aanraadt. “Maar dat is laag”, zegt viroloog Johan Neyts (KU Leuven). “Om echt een impact te hebben op de pandemie, zou je de lat een stuk hoger moeten leggen. Je kunt je afvragen of je het vaccin wel moet beginnen te verdelen als het maar net 50% zou halen.” Drempel van 60% Uit wiskundige modellen die in het
American Journal of Preventive Medicine zijn verschenen, blijkt dat een vaccin minstens 60% efficiënt moet zijn om een epidemie te doen uitdoven. En dat is als iederéén het neemt.
“Het moet nog blijken of een van de kandidaat-vaccins dat zal halen”, zegt Neyts. “En er zijn ook andere dingen waar je rekening mee moet houden: op het kandidaat-vaccin van Johnson &
Johnson na gaat het om vaccins waarvan je twee dosissen moet krijgen. Dat heeft zijn impact op hoe je het praktisch zal regelen om iedereen te vaccineren. AstraZeneca en Moderna zetten ook in hun einddoelen dat ze willen dat het vaccin bescherming biedt tegen de milde symptomen van Covid-19. Of het dan voldoende beschermt tegen ernstige symptomen, is nog onzeker. Dat moet de komende maanden allemaal nog blijken uit de studies.”
Niet in één dag opgelost
De belangrijkste les in de race richting een goed werkend vaccin? “Dat het niet in één dag opgelost zal zijn. Dat de coronamaatregelen niet in de vuilbak zullen mogen vanaf de eerste vaccinaties”, zegt Neyts. “De verwachtingen zijn nu te hoog gespannen. We zullen het volgend voorjaar en volgende zomer zeker nog niet zonder coronamaatregelen kunnen doen. Dat wil niet zeggen dat ik niet hoopvol ben dat we op termijn een effectief vaccin zullen hebben. Maar het zal niet zo snel gaan als we nu te vaak willen geloven.”