Glimp van sterke Jan

De federale regering-in-wording worstelde gisteravond nog met de verlanglijstjes van de partijen die allemaal samen 10 tot 11 miljard euro zouden kosten. Dat is wat veel van het goede. Niet dat niet elke euro daarvan te verantwoorden is. Een betere justitie, hogere pensioenen en uitkeringen, steun voor bedrijven, niemand is ertegen. Maar zonder besparingen of nieuwe belastingen (zoals een vermogensbelasting) worden de putten te diep.

Alle economen zijn het eens dat je moet durven investeren tijdens de coronacrisis. Maar dat geldt in de eerste plaats voor eenmalige maatregelen die de economie aanzwengelen. Voor plannen die jaar na jaar wegen op het budget moet de behoedzaamheid van altijd gelden.

De Vlaamse regering kwam gisteren bij monde van minister-president Jan Jambon met een kloeke aankondiging: een relanceplan van 4,3 miljard euro, “het meest ambitieuze investeringsplan dat een Vlaamse regering ooit in de steigers heeft gezet”. Voor een groot deel gaat het hier effectief over eenmalige investeringen en het grootste deel van dat geld zou van Europese fondsen moeten komen. Uit het Europese herstelfonds voor de coronacrisis is 5,1 miljard euro bestemd voor België. Het Brexitfonds heeft miljarden te verdelen onder landen die lijden onder het vertrek van de Britten. De Vlaamse regering rekent erop dat van de 5,1 miljard 3 miljard wordt doorgestort naar Vlaanderen. Maar dat zal nog moeten blijken. Gaat het federale niveau geen groter deel van de koek opeisen voor eigen beleid? Europa stelt ook voor om meer te investeren in gebieden die meer achtergesteld zijn, zoals Wallonië, met zijn veel lagere werkzaamheidsgraad dan Vlaanderen (hoeveel mensen tussen 20 en 64 effectief werken). De verdeelsleutel voor het Brexitgeld moet door Europa nog worden vastgelegd.

Vlaanderen wil zijn werkzaamheidsgraad opvoeren van 75% tot 80%. Misschien is dit wel de meest ambitieuze concrete doelstelling die Jambon formuleerde in zijn Septemberverklaring. Hoe dit precies zal gebeuren is nog onduidelijk. De hefbomen voor werkzaamheid liggen ook voor een stuk op het federale niveau.

Nee, de Septemberverklaring van de minister-president uit Brasschaat mag niet louter in termen van budgettaire cijfers worden gezien. Jambon deed ook een intense oproep voor een nieuw Vlaams elan, gericht op vernieuwing, digitalisering, beter onderwijs, een efficiëntere overheid en een duurzame en zorgzame samenleving. Er was opnieuw een glimp van een sterke Jan voor een sterk Vlaanderen. Maar de rekeningen zullen moeten kloppen.