Gazet van Antwerpen Stad en Rand
ISS wordt al 20 jaar bewoond
De eerste module ging 22 jaar geleden de lucht in, op 2 november is het internationaal ruimtestation al twintig jaar permanent bewoond. Zopas kreeg het zwevend onderzoekscentrum nog een nieuw toilet.
De Amerikaanse ruimteorganisatie NASA vroeg de aanwezige ruimtevaarders (de Amerikaanse commandant Chris Cassidy en de Russen Ivan Viktorovitsj en Anatoli Ivanisjin) afgelopen zomer om een weekendje te verhuizen. Niet naar de baan van een andere planeet, maar gewoon van het Amerikaanse naar het Russische deel van het ruimtetuig. De reden is dat het ISS al gedurende een jaar meer zuurstof in de ruimte lekt dan verwacht mag worden van deze menselijke constructie. Gelukkig nog niet in die mate dat de astronauten binnenkort naar adem moeten happen, maar door de verhuis van de bemanning moest een heel secuur onderzoek naar het lek kunnen gebeuren. Twee jaar geleden daalde de luchtdruk in het ISS al eens opvallend snel. Toen bleek de lucht te ontsnappen via een klein gaatje in de romp, dat eenvoudig met tape werd dichtgeplakt. Over oorzaken communiceert NASA niet.
SpaceX
De huidige missie met drie astronauten is al de 63ste in het ISS. De drie keren op 21 oktober naar Moeder Aarde terug, de 64ste missie (opnieuw één Amerikaan en twee Russen) komt er een week eerder met een Russische Sojoezraket aan. Op 31 oktober volgt dan een primeur die ruimtevaartliefhebbers al weken doet popelen: NASA lanceert voor het eerst een ploeg van drie Amerikanen en één Japanner vanop Amerikaanse bodem met de commerciële SpaceX-raket naar het ISS.
Dat moet het begin van een mooie samenwerking worden.
Het mag niet verwonderen dat het ISS na 22 jaar hier en daar wat metaalmoeheid begint te vertonen. De zestien initiatiefnemende landen, waaronder België, beslisten in 2011 nog dat er in 2020 een einde aan de (ruimte)stationsroman zou komen. Intussen is die datum uitgesteld tot 2028 en worden er volop plannen gesmeed om er ruimtetoeristen een onderkomen te geven. Volgens de huidige planning vliegen acteur Tom Cruise en filmregisseur Doug Liman over precies een jaar met een SpaceX-raket naar het ruimtestation.
Hoe ziet het dagelijkse leven aan boord er dan uit? Het gevaarte van 419 ton dat met een snelheid van 27.744 kilometer per uur rond de aarde ploegt, beschikt over een leef- en werkruimte van 388 kubieke meter. Daarin zijn er ook zes slaapplekken, twee badkamers en een fitnessplek verwerkt. Je hebt wel een weergaloos uitzicht van 360 graden. Vanwege het gebrek aan zwaartekracht aan boord moeten de bewoners iedere dag twee uur lang oefeningen doen in hun fitness om te voorkomen dat hun spieren afsterven.
Nagelnieuw toilet
Gelukkig zijn er geregeld (onbemande) bevoorradingsvluchten die levensmiddelen, water én zuurstof afleveren. Die aanwezige hoogstaande technologie en de astronauten zelf zorgen er vervolgens voor dat alles zo efficiënt mogelijk wordt gebruikt. En vooral: hergebruikt. Het is genoegzaam bekend dat de urine van de aanwezige astronauten wordt opgevangen en gezuiverd tot drinkwater. Het fonkelnieuwe toilet dat ze deze week geleverd kregen, is een enorme brok vernuft met tal van verbeteringen tegenover het vorige exemplaar. Niet dat het nu ook maar een fractie meer op een conventioneel toilet lijkt, vooral voor de vrouwelijke astronauten zou het heel wat comfortabeler moeten zijn. Al moeten zij zich net als hun mannelijke collega’s nog altijd vastklampen of -riemen om te vermijden dat ze tijdens de kleine of grote boodschap weg zweven.
Ook alle waterdamp, zweetdruppels en vocht van handdoeken worden op gelijkaardige wijze behandeld. 93% van alle water dat naar het ISS gaat, wordt zo gerecycleerd. Dat is belangrijk, want dat water wordt door elektrolyse gesplitst in waterstof en zuurstof. De onbruikbare waterstof wordt in de ruimte uitgestoten, maar de zuurstof gaat weer naar de cabine waar de astronauten werken en leven.