Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Stad onder de Schelde
Een van de vele voordelen van de werven die verspreid in Antwerpen aan de gang zijn, is dat er meer dan ooit tevoren verborgen en vergeten stukken van de stad zichtbaar worden. Soms blijft de opwinding daarvoor beperkt tot een groepje archeologen dat naarstig onderzoek doet. En soms blijft een deel van dat verdwenen Antwerpen bewaard en zichtbaar voor het grote publiek. Wie door de tunnels onder het Operaplein in zijn of haar haast niet tegen de tunnelwand botst of geen deel van de signalisatie aan diggelen rijdt, kan nog restanten van de Spaanse omwalling zien. Een deel van wat ooit de verdedigingsmuur van de stad was, ligt daar nu open en bloot voor iedereen. Een kijkje waard.
Er zijn nog zat van die ondergrondse plekken die nader onderzoek verdienen en misschien zelfs meer dan dat. Tijdens de voorstelling van de nieuwe cruiseponton, die maandag langs de Jordaenskaai werd gelegd, wist iemand te vertellen dat er nog zo goed als zeker een deel van de crypte van de verdwenen Sint-Walburgiskerk onder de Scheldekaaien moet liggen. Wellicht inclusief een flink aantal knoken en wie weet een schedel die ooit een voornaam heerschap toebehoorde.
De Sint-Walburgiskerk, de originele dan, is op zich al een verhaal waard. Al was het maar omdat de kerk vroeg in de negentiende eeuw een opslagplaats werd en nadien verkommerde tot er slechts nog wat wankele stenen van overbleven. Toen omstreeks 1880 besloten werd dat de stad een stukje kleiner moest worden voor het rechttrekken van de Schelde, verdwenen de laatste herinneringen aan wat ooit een prompte kerk was. De hele omgeving van het Steen onderging toen trouwens hetzelfde lot.
De oude vismarkt, de Werf en een reeks van straten, waar liederlijk vertier aan de orde van de dag was, werden gesloopt en vielen letterlijk in het water. Het enige wat rest is het grillige water van de Schelde. En als we goed geïnformeerd zijn, een stuk van de crypte van SintWalburgis. Er zijn al over minder gewichtige zaken boeken geschreven. Op dit moment is het deel van de Scheldekaaien waarover sprake een, jawel, werf. Voor de nieuwe cruiseponton en voor de restauratie en verbouwingen van het Steen. Het is het moment om ‘iets’ blijvends te doen met de crypte. Tenzij ze volledig weggevaagd is natuurlijk. En zelfs dan. Want zeg nu zelf, wie weet er tegenwoordig nog dat het echte hart van Antwerpen al bijna 150 jaar grotendeels op de bodem van de Schelde ligt?