Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Goedkoper én socialer dan maaimachines”
Watermaatschappij zet weer schapen op bufferbekken Borsbeek
Hoe langer hoe meer waterbekkens in de provincie Antwerpen worden onderhouden door schapen in plaats van machines, en dat is nu ook het geval in het grote Pidpa-bufferbekken in Borsbeek. Daar eten 120 Kempische heideschapen van de Antwerpse Stadsherder deze week het gras af. Een nieuwigheid: hier worden de schapen getrackt, zodat Pidpa precies kan opvolgen welke kudde waar aan het maaien is.
De Antwerpse Stadsherder Lukas Janssens ziet de vraag naar ecologisch maaien enorm toenemen, vertelt hij. In samenwerking met landbouworganisatie Kemp vzw verhuurt hij schapen tegen “1 euro per schaap per dag” die worden ingezet in parken, natuurdomeinen, langs snelwegen, op begraafplaatsen, universiteitscampussen en dijken in heel de provincie Antwerpen. “Heel goed voor de biodiversiteit”, zegt Lukas. “Want tussen hun klauwen nemen schapen zaadjes mee naar alle plekken waar ze worden ingezet.”
Ook watermaatschappij Pidpa is een vaste klant. “Sinds 2017 laten wij nu al een vijftigtal waterbekkens in de provincie Antwerpen door schapen begrazen”, zegt Stefan Janssens van Pidpa.
Daar kwam nu nog een grote bij, het bufferbekken tegenover het Geboortebos in Borsbeek. Hier grazen deze week 120 Kempische heideschapen het gras af, toont hun herder. “Dat gebeurt met een vaste planning: nu een week, nog een keer in het midden van de zomer en een keer in het najaar.”
Voordien gebeurde het maaien machinaal, één keer per jaar. “Dat was dubbel zo duur, dus ecologisch maaien is echt wel een besparing voor ons”, zegt Janssens. “Maar dat is zeker niet het enige voordeel. We zien dat de schapen steevast zorgen voor verbondenheid tussen de buurt en het bekken. Zeker kindjes komen enorm graag naar de schaapjes kijken.”
Dat kan Borsbeeks schepen van Openbare Werken, Sport en Dierenwelzijn Walter Kiebooms (N-VA) bevestigen. Hij is opgetogen dat de schapen nog meer leven brengen in dit stukje groen. “Dit is de verbinding tussen het Hulgenrodebos en het Fort, maar door er samen met Kempens Landschap iets fijns mee te doen, merken we meer en meer dat het een bestemming op zich wordt”, zegt hij. Er is een vlonderpad met gepersonaliseerde planken, een eilandje, bijenhotels en mooie banken. “Zeker ’s ochtends is het prachtig, in de dauw. Mensen komen hier watervogels bekijken of zomaar een boek lezen. En nu kunnen ze dus ook naar de schapen komen kijken. Gisteren kwamen die nog rustig aan mijn fiets snuffelen.”
Klein nadeel van die schapen: hun gevoeg doen ze waar het hen uitkomt, dus ook op het wandelpad. “Ik verwacht mij wel aan een paar klachten daarover”, zegt Kiebooms. “Daar moeten we maar mee leren leven.”
Ontsnapt
Gemiddeld acht jaar kunnen de schapen zo van graaslocatie naar graaslocatie, vertelt Lukas. “En dan zijn ze te oud, dan verliezen ze hun tanden.”
“Af en toe maken we mee dat er eens ergens een schaap ontsnapt”, zegt Stefan Janssens. “Dan krijgen we telefoon en moeten we uitzoeken of dat er een van het bekken is of niet. Zo kwamen we op het idee om de dieren beter op te volgen.”
Op die manier kwam Pidpa terecht bij Suivo uit Edegem, een technologiebedrijf met als leuze ‘We track everything’, zegt CEO Peter Geldhof. “Meestal zijn dat machines, maar hier in Borsbeek zijn dat voor het eerst levende wezens. We zouden de schapen elk van een eigen tag kunnen voorzien om hen permanent te volgen. Maar hier is gekozen voor een tag per kudde. Als de herder zijn schapen naar deze locatie brengt, scant hij de QR-code die hier op het infobord staat, en hetzelfde doet hij als hij ze weghaalt. Zo kan Pidpa per locatie de kuddes opvolgen, en nog beter het ecologisch maaien plannen.”
Na Borsbeek zal Pidpa ook op haar andere bekkens in veertien Antwerpse gemeenten QR-codes voorzien. “Handig voor ons, maar de inschatting van hoe lang er waar schapen nodig zijn, blijft mensenwerk”, zegt Stefan Janssens. “De herder blijft de baas.”