Engeland schakelde in 1996 zelfs beroemde mentalist in tegen Schotland

Engeland schakelt wereldberoemde mentalist Uri Geller in voor wedstrijd tegen Schotland

Vanavond Engeland - Schotland. Het is pas de tweede keer dat beide landen elkaar in de ogen kijken op een EK. De vorige keer was in 1996. Engeland leek toen op weg naar de zege, maar dan: strafschop voor de Schotten. Gary McAllister loopt aan. Plots rolt de bal weg, helemaal uit zichzelf, en mist McAllister. Een mysterie? Niet voor de man die die middag in een helikopter boven Wembley cirkelt. Een kwarteeuw later is Uri Geller, ’s werelds bekendste mentalist, nog even stellig: “Ik riep: one-two-three, move!

En daar ging de bal.”

Uit een Vlaamse krant van 13 juni 1996: “De Engelse bondscoach Terry Venables is niet ingegaan op het aanbod van een medium om zijn spelers te motiveren. Uri Geller, die bekend werd nadat hij op televisie vorken omboog louter door gedachtenkrachten, is ervan overtuigd dat hij Engeland met zijn gaven de zege kan bezorgen tegen Schotland.”

De Vlaamse lezer zal er die ochtend eens flink om grinniken. Alweer zo’n mal bericht over het EK. Net erboven lezen we dat ene James Quinn zijn domicilie sinds het EK op zijn favoriete barkruk heeft laten zetten. Want: “De mensen zeiden dat ik hier zoveel tijd doorbreng dat het precies mijn tweede thuis was. Nu is het mijn eerste.”

Football is coming home, luidt in 1996 de leuze van het EK in Engeland, en die thuiskomst doet rare dingen met de Britten. Maar één gevolg heeft het EK in eigen land voorlopig niet: Engeland gaat er niet beter van voetballen. In zijn eerste wedstrijd is het gastland niet verder geraakt dan 1-1 tegen Zwitserland, en dat baart de Engelse fan zorgen. In de tweede wedstrijd wacht Schotland. Zonder winst tegen de eeuwige rivaal dreigt het toernooi er pijnlijk vroeg op te zitten. Dus is alle hulp welkom. Zelfs als die uit paranormale hoek komt.

Bondscoach Venables mag dan wel vinden dat hij “dit soort hulp niet nodig heeft”, niet iedereen is het met hem eens. Twee dagen na het krantenbericht, wanneer Wembley zich opmaakt voor Engeland - Schotland, stijgt even verderop een helikopter op. Aan boord: mentalist Uri Geller. Zijn opdrachtgevers: een befaamde tabloid en - aldus de hoofdrolspeler van dit verhaal - “enkele van de hoogste officials wier naam ik niet kan noemen.” Zijn taak: “Ik moest Engeland met mijn mentale krachten aan de zege helpen tegen Schotland.”

Kromme lepels

Wat Jan Bardi net voor de eeuwwisseling in Vlaanderen is, is de vandaag 74-jarige Geller in de jaren 90 van de vorige eeuw wereldwijd. Zijn volgelingen zijn ervan overtuigd dat hij paranormale gaven heeft. Voor zijn sceptici is hij een ordinaire charlatan die iedereen met platte goocheltrucs om de tuin leidt. Het heeft de in Israël geboren Geller in ieder geval wereldfaam opgeleverd. Hij slaagt erin om met zijn gedachten Big Ben te doen stoppen. Hij doet kabelbanen en liften stilvallen. Maar veruit het bekendst is hij als de man die lepels doet krommen. Louter door ernaar te kijken, doet Geller elk eetgerei buigen. De wereld kijkt het verbaasd aan. Als de Israëlische premier Golda Meir in de jaren 70 gevraagd wordt hoe ze de toekomst van Israël ziet, antwoordt ze: “Vraag dat niet aan mij, vraag dat maar aan Uri Geller.”

Zelfs de Amerikaanse CIA laat in 1973 zijn oog op Geller vallen. Acht dagen lang onderwerpen ze hem aan testen. “Heb je hun rapport over mij gelezen?” zegt hij als we hem voor dit verhaal in Israël aan de telefoon krijgen. “Daarin kan je zwart op wit lezen dat onomstotelijk en ondubbelzinnig bewezen is dat ik buitengewone gaven heb.” Hij liegt niet: het rapport bestaat en als de BBC zich later buigt over Gellers merkwaardige levensloop, stelt de Britse omroep vast dat Geller daadwerkelijk jarenlang als spion voor de CIA gewerkt heeft. Naar eigen zeggen werd hem gevraagd om langs telepathische weg informatie van floppydisks op de Russische ambassade te wissen. Maar in 1996 heeft Geller zijn actieterrein verlegd. Ditmaal heeft hij Wembley in zijn vizier.

Ook de tweede wedstrijd van Engeland op het EK loopt niet zoals gewenst. Pas na rust slaagt Shearer erin de Engelsen op voorsprong te brengen, maar de marge is klein en het voetbal verre van briljant. De Schotten, die in hun eerste wedstrijd Nederland op 0-0 hebben gehouden, ruiken hun kans en in de 78ste minuut lijkt hun moment gekomen. Als Tony Adams de Schot Durie neerhaalt, gaat de bal op de stip. En dat moet je de Schotten niet gunnen. Met Gary McAllister hebben ze een specialist in huis. Een zelfverzekerde voetballer die in zijn carrière nog nooit een officiële strafschop gemist heeft: twaalf maal getrapt, twaalf keer raak. Ook nu stapt hij resoluut richting de stip, legt de bal klaar en neemt een aanloop.

Tabloid zkt. tovenaar

Het zijn hoogdagen voor de tabloids. Als later in het toernooi Engeland in de halve finales tegen Duitsland staat, beeldt de Daily

Mirror op zijn frontpagina Gascoigne af met een stalen helm op zijn kop. Eronder in koeien van letters: ‘Achtung! Surrender’. Pas in laatste instantie kan de krant worden tegengehouden, of ze was met een bommenwerper richting Duits trainingskamp getrokken om de kranten uit de lucht te droppen. Maar tegen Schotland is het News of the World dat met de grootste stunt uitpakt. ‘Wij vliegen met de tovenaar boven Wembley’, titelt de krant. Die tovenaar is Uri Geller. “Je voelde dat Engeland bezorgd was”, zegt Geller ons er vandaag over. “Er hing een negatieve energie. Iedereen vreesde dat ze niet zouden winnen tegen Schotland. Dan ben ik benaderd om Engeland te helpen. Door wie? I’m really sorry. Geheimhouding, you know. Weet alleen dat je geshockeerd zou zijn als je zou weten wie dit geregeld had.”

Hoe Geller Engeland kan helpen, is minder geheim. Een kwarteeuw later weet hij nog precies wat hij de tabloid zei: “Zet mij in een helikopter, laat mij rondjes boven Wembley vliegen, dan stuur ik mijn positieve energie naar de Engelse spelers.”

“Omdat we niet pal boven Wembley mochten vliegen, cirkelden we eromheen. Zien kon ik de wedstrijd amper. Daarvoor vlogen we te hoog. Maar ik kon de match wel volgen op de radio. En dan is het moment van die penalty gekomen. Zodra ik dat hoorde, wist ik: no way dat ik hem ga laten

“Ik riep: one-two-three, move! En daar ging de bal.” Uri Geller Paragnost “Meer dan 11.000 haatberichten heb ik uit Schotland gekregen. De postbode leverde ze in zakken bij mij thuis.” Uri Geller Paragnost

scoren. Die bal moest weg van zijn voet.” Het vervolg is even hilarisch als historisch. Geller: “Toen ik hoorde dat McAllister aanliep, heb ik geschreeuwd in de helikopter: one-two-three, move!”

Het lijkt te zot voor woorden. Maar duizend voet lager gaat het inderdaad mis voor McAllister. Hij trapt zijn strafschop ronduit slecht. Op halve hoogte, een beetje rechts van de duikende Engelse doelman Seaman, die de bal via zijn ellebogen over het doel ziet gaan. Een penaltymisser van dertien in een dozijn. Tot de BBC een herhaling geeft en een camera inzoomt op de bal. Een fractie van een seconde vóór McAllister er zijn rechtervoet tegen zet, zie je de bal zachtjes wegrollen van de stip. Niet veel, luttele centimeters, maar neem er vandaag het juiste YouTubefragment bij en je ziet wat ook McAllister zag. “Hij bewoog”, zal de pineut van de dag beweren. “Hij bewoog echt!”

McAllister is niet de enige die verbaasd is. Allerhande theorieën zullen de volgende dagen en jaren geopperd worden. Maar Geller wijst ze tot vandaag allemaal van de hand. Bewoog de bal door de wind? “Het was windstil.” Door de wapperende wieken van de helikopter? “Daarvoor vlogen we te hoog.” Een oneffenheid in het gras? “Op Wembley? Seriously?”

Nee, Geller heeft maar één uitleg.

“Dit was mijn energie. Ook McAllister heeft mij later gezegd dat hij dit nog nooit in zijn leven gezien had.” Een energie waarmee hij Schotland in diepe rouw stort. Helemaal als Engeland er via Paul Gascoigne niet veel later 2-0 van maakt. Met alweer historische beelden: met enkele ploegmaats imiteert hij op het veld de braspartij waarmee de Engelse ploeg enkele weken eerder voor een groot schandaal had gezorgd.

De Schotse kater wordt nog groter als het land zijn derde wedstrijd tegen Zwitserland wint, maar even nipt als ongelukkig op doelsaldo alsnog naast de kwartfinale grijpt. Niet de Engelsen, wel die rare vogel boven Wembley heeft nu de boter gegeten. En die, zegt hij vandaag, krijgt intussen spijt. “Meer dan 11.000 haatberichten heb ik uit Schotland gekregen”, knikt Geller. “De postbode leverde ze in zakken bij mij thuis. Pas dan heb ik me gerealiseerd dat ik iets gedaan had wat niet hoorde. Ik heb nadien nog veel voetballers geïnspireerd. Uit Spanje, Brazilië, Duitsland, daar is niks mis mee. Maar echt tussenkomen in een wedstrijd? Dat was bijzonder onethisch. Illegaal, eigenlijk.”

Ordinaire goochelaar of redder van Engeland? Gellers roem zelf ebt intussen weg. Al wil hij dat zelf niet horen. “Are you kidding

me?” klinkt het vanuit Israël. “Ik ben net terug van enkele shows in de VS, heb mijn eigen museum en straks begint Netflix aan een dertiendelige reeks over mijn leven.” Met Schotland heeft hij het intussen bijgelegd. Op hoogst originele wijze zelfs. “Ik voelde mij er zo slecht over dat ik later een Schots eilandje gekocht heb”, aldus Geller over Lamb Island, een onbewoonde rots. “Het is een heiligdom voor vogels. Meer dan 150.000 vogels heb ik ermee gered. Ik voel mij nu zelf halfSchots.”

Schotland ook geholpen

Zelfs met de Schotse nationale ploeg heeft hij het kunnen goedmaken, beweert Geller. Al moest hij daarvoor wel wachten tot de kwalificatieronde voor dit EK. “De dag voor de beslissende play-offwedstrijd tegen Servië belden de Schotse kranten mij. Toen al zei ik: ‘No worries, Schotland gaat zich plaatsen’. Met het Schotse shirt van de nummer 11 in mijn hand heb ik de wedstrijd gevolgd. En wie scoort de eerste goal voor Schotland? Die nummer 11. En wie heb ik vervolgens een strafschop doen missen? Servië. Eindelijk heb ik Schotland kunnen teruggeven wat ik hen in 1996 heb afgenomen.”

Pineut McAllister zal nog jaren blijven voetballen. Met Liverpool wint hij in 2001 de UEFA-beker, nadat hij zowel in de halve finales als in de finale een strafschop krijgt. Twee keer trapt hij feilloos raak. Op zijn gemiste strafschop tegen Engeland zal McAllister pas twintig jaar later uitgebreid terugblikken, als hij vol gevoel voor zelfspot met een gebogen lepeltje poseert voor het Engelse magazine Four-four-two. Zijn verbazing is dan nog steeds niet geweken. “De bal bewoog echt”, klinkt het. “Meteen na de wedstrijd wilde ik het niet als een flauw excuus gebruiken, maar dat was de oorzaak van mijn misser. Net toen ik wilde trappen, bewoog de bal en daardoor panikeerde ik. Ik gaf nooit zomaar een lel tegen de bal, nu wel. Ik was bang dat ik anders helemaal niks zou raken.” WIM VOS

“Die bal bewoog écht! Meteen na de wedstrijd wilde ik het niet als een flauw excuus gebruiken, maar dát was de oorzaak van mijn misser.” Gary McAllister Oud-international Schotland

FOTO STUART MANLEY Op zijn gemiste strafschop tegen Engeland zal McAllister pas twintig jaar later uitgebreid terugblikken, als hij vol gevoel voor zelfspot met een gebogen lepeltje poseert voor het Engelse magazine Four-four-two.