Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Wij waren dé graadmeter voor alles wat met muziek te maken had. Zoiets missen we nu”
‘10 Om Te Zien’ is weer op tv deze zomer en Jos Van Oosterwyck blikt terug
Als artiest een plekje krijgen in 10 Om Te Zien? Het was steevast muzieksamensteller Jos Van Oosterwyck (72) die de felbegeerde plaatsen invulde. Deze zomer is het iconische programma weer te zien op VTM. Met tal van anekdotes blikt Van Oosterwyck terug op de show. “Toen een artiest geld bij zijn single had gestoken, heb ik dat meteen teruggestuurd.”
Dat het oude meuk is, valt niet te ontkennen. Maar dat deerde Vlaanderen duidelijk niet. De aflevering van 10 Om Te Zien uit 1990 die VTM vorige zondag uitzond, trok ruim 400.000 kijkers. Drie decennia later en ruim tien jaar na het einde blijft de muziekshow in ons collectief geheugen zitten. “Ik kan het wel begrijpen dat mensen blijven zeggen dat 10 Om Te Zien moet terugkomen”, zegt Jos Van Oosterwyck. “Jarenlang was ons programma dé graadmeter voor alles wat met muziek te maken had. Zoiets missen we nu op het scherm.”
Toch waren de verwachtingen laag toen 10 Om Te Zien op 8 februari 1989 startte. “De Vlaamse muziekindustrie was in de jaren tachtig compleet afgebouwd. De zeldzame keer dat er een single of zeker een Vlaamse elpee verscheen was dat bijzonder. Platenfirma’s doekten hun kantoor hier op en alles werd vanuit Nederland geregeld. Voor artiesten van bij ons was er amper aandacht.” De opdracht voor Van Oosterwyck was duidelijk: binnen het jaar moest Vlaamse muziek weer een publiek hebben. “Maar dat bleek al na één maand het geval. Er stond een metershoge stapel nieuwe singles op mijn bureau, die ik verdeelde ik drie hoopjes: goed, misschien en slecht.” Het werd drummen om nog in de show te komen. “Waarop een artiest 20.000 Belgische frank in het singlehoesje stak. Ik hing dat meteen aan de grote klok om niet in opspraak te komen. Dat geld werd ook meteen teruggestort. ‘Ik wou u niet omkopen. Het geld is louter voor gemaakte kosten’, liet die Nederlandse artiest nog weten. Later was er nog een tweede golfje met mensen die geld bovenhaalden, maar ik was niet omkoopbaar.”
Markeerstift
Leuke anekdote: Van Oosterwyck moest een Vlaamse top tien samenstellen, maar … “ik had die eerste week maar negen liedjes! Waarop ik een oud nummer van Frank Dingenen nam om toch maar een tiende plaat te hebben. Toen artiesten dat zagen stuurden ze hun liedjes van de voorbije vijf jaar op. Maar het was niet mijn bedoeling om oud brood uit te zenden.”
De top tien werd samengesteld op basis van een lijst van IFPI, dat alle platenfirma’s vertegenwoordigde. “Die lijst was wekelijks zowat zevenhonderd liedjes lang en kreeg ik per fax. Met markeerstift zocht ik naar Vlaamse artiesten. De hoogstgenoteerde vond je in het begin pas rond plaats 450, terwijl alleen de bovenste vijftig behoorlijke verkoopcijfers konden noteren. De Vlaamse muzieksector moest echt van nul worden opgebouwd.”
De eerste maanden waren er uitzendingen in Bobbejaanland, Meli Park en Sint-niklaas. “Vanaf september 1989 zaten we definitief in de Leuvense Manhattan en trokken we in de zomer naar Blankenberge.”
Eén keer is Jos Van Oosterwyck daar razend geworden. “Het Heizeldrama lag nog vers in het geheugen. Het was de opname waarin Kylie Minogue en Jason Donovan kwamen. Aan de King Beach stonden dertigduizend mensen te drummen. Uit veiligheidsoverwegingen deden we toen reeds aan compartimentering. De gerant van de King Beach wou indruk maken op zijn klanten en tonen hoe hij backstage bij ons kon geraken door de afsluitingen te openen. Toen ik dat merkte heb ik die man voor het rot van de straat uitgemaakt. Eens zo’n massa gaat duwen, kan dat een drama opleveren.”
Wereldsterren
De show kreeg wereldsterren over de vloer. Van Tina Turner tot The Bee Gees.
“Die grote namen deden heus niet altijd moeilijk. Vaak was het hun manager of begeleider die dwarslag. Toch probeerde ik steeds op zo goed mogelijke voet te leven met de entourage. Vaak waren dat geen eenmalige contacten en had je hen later opnieuw nodig om grote namen vast te krijgen.”
Het valt wel op dat grote namen toen vaak op de Vlaamse tv optraden, en nu niet meer. “Omdat ik vroeger haast dagelijks een artiest kwijt kon op VTM. Je had 10 Om Te Zien, de Super 50, Luc, Walters Verjaardagshow, ... Nu heb je slechts om de zoveel weken één muzikale act nodig in pakweg The Voice. Het wil dan maar net lukken dat die internationale klepper die dag kan langskomen.”
Er was ook een periode dat er veel dancehits verschenen die allemaal door dezelfde studiozangeres werden ingezongen. Denk aan Freak Out van 2Fabiola en Walk On Water van Milk Inc. “Op het podium playbackte een danseres de tekst, maar in feite zong de onbekende Karen Boelaerts uit Aarschot dat in. Ik heb toen aan Pat Krimson en Regi gezegd dat ze een oplossing moesten zoeken. Zoiets is leuk voor even, maar nefast op lange termijn. Hoewel 10 Om Te Zien soms een playbackshow werd genoemd, werd er heus veel live gezongen.”
Ketchup Song
Soms zorgde Van Oosterwyck er ook voor dat een nummer een hit werd. “Ik wist dat The Ketchup Song van Las Ketchup een megahit was in Spanje. Maar de grote baas van Sony zag een release niet zitten. Te riskant, te kostelijk. Maar die single zou geheid aanslaan: als die Belgische toeristen uit vakantie in Spanje kwamen, zouden ze dat liedje al kennen. Sony ging
Jos Van Oosterwyck Muzieksamensteller
“De Vlaamse muziekindustrie was in de jaren tachtig compleet afgebouwd. Voor artiesten van bij ons was er amper aandacht.”
“Ik moest een top tien samenstellen, maar ik had in die eerste week maar negen liedjes.”
overstag en ik kreeg gelijk: er zijn toen ruim tweehonderdduizend singles verkocht.”
Muziek beheerst nog steeds zijn leven zijn. “Bij The Voice ben ik betrokken bij de preselecties. Als de groep kandidaten stevig moet uitgedund worden tot de enkele tientallen die naar de blind auditions mogen, doe ik mijn zegje daarover. Mijn mening blijft belangrijk voor VTM.”
TOM VETS
10 Om Te Zien: de zomer van 1991, VTM, zondag, 19.55u
Jos Van Oosterwyck Muzieksamensteller “Grote namen als Tina Turner of The Bee Gees deden heus niet altijd moeilijk. Vaak was het hun manager die dwarslag.”
“Een artiest had eens 20.000 Belgische frank bij zijn single gestoken, maar ik was niet omkoopbaar.”
“Bij ‘The Voice’ ben ik betrokken bij de preselecties. Mijn mening blijft belangrijk voor VTM.”