Jambons wisselvallige zomer

Vlaams minister-president Jan Jambon beleeft nog meer dan de rest van ons een wisselvallige zomer. Zijn blazoen van Sterke Jan heeft in het voorbije jaar meerdere klappen gekregen en het weekblad Humo bedacht hem in zijn regeringsrapport zelfs met een schamele 3 op tien. Maar op 11 juli, Vlaamse feestdag, kan Jambon pronken met een Vlaanderen dat wereldwijd koploper is in het aantal vaccinaties en met een economische relance die veelbelovend uit de startblokken is geschoten. Toegegeven – ook Jambon betwist dat niet – dat heeft voor een groot stuk te maken met factoren die de politiek zelf niet in de hand heeft. Overal in Europa zijn de groeicijfers boven verwachting, ondernemers en consumenten zien het na de schrale coronatijden weer zitten en de Vlaming is dus de beste leerling in de klas als het op vaccineren aankomt, en dat is ons ticket naar de vrijheid en duurzaam economisch herstel.

Een paar pijlers van dat herstel moeten wel nog concreet vorm krijgen. Zo is er het voornemen om 2 miljard euro te besparen op de begroting. 2 miljard op een budget van 50 miljard, met als grootste posten onderwijs en zorg. Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele is bezig met een grondige analyse van alle uitgaven en subsidies. ‘Regel per regel’ pluist hij de begroting na om te zien of de middelen optimaal besteed worden. De hoop is dat Diependaele tegen de septemberverklaring een paar besparingskonijnen uit de hoed kan toveren. Maar de ervaring leert dat elke euro die bespaard wordt ergens iemand pijn doet, het idee dat we veel ‘overbodige uitgaven’ hebben is een illusie. Integendeel, er is in de voorbije jaren al zoveel bespaard dat overal de roep om meer middelen luid klinkt. Voor een deel kan de besparing overbodig worden als de werkzaamheidsgraad aantrekt, zo wordt gehoopt. Nu werkt 75% van alle Vlamingen tussen 20 en 64 jaar, dat zou moeten evolueren naar 80%. Het voordeel van zo’n perspectief is dat je je rijk kunt rekenen. Want 5% meer werkenden, dat zijn een paar honderdduizend Vlamingen meer die belastingen betalen. Alleen heeft het van 1999 tot 2019 geduurd voor we van 67 tot 75% zijn geraakt, evolueert het verlaten van de pensioenleeftijd zeer traag en moeizaam, weten we nog geen raad met de honderdduizenden langdurig zieken en slaagt de VDAB er niet in om greep te krijgen op de mismatch tussen werkzoekenden en vacatures. We zijn benieuwd, maar dan vooral naar hoe de septemberverklaring zal klinken in 2022.