Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Fortvlakte tegenover Shopping Center wordt ‘sponspark’
Geruststellend nieuws voor de omwonenden van de Fortvlakte in Wijnegem: verschillende overheden zijn overeengekomen dat het 17 hectare grote gebied een zogenaamd sponspark moet worden om water te bergen. Aan de randen komen publieke wandel- en fietspaden en natuurlijke speelzones.
De nu nog afgesloten Fortvlakte tegenover het Wijnegem Shopping Center moet groen blijven en krijgt zoals meer dan honderd jaar geleden opnieuw een verdedigende functie. Ditmaal niet tegen binnenvallende Duitsers maar tegen de klimaatopwarming en droogte.
De provincie Antwerpen, de gemeente Wijnegem en district Deurne, Regionaal Landschap de Voorkempen en Agentschap Natuur en Bos hebben deze intentie onderschreven. Zij willen het 17 hectare groot terrein, eigendom van het ministerie van Financiën, opwaarderen tot deels een publieke parkzone met bomen en deels een niet toegankelijke ruige vlakte.
“Op het gewestplan is het gebied ingekleurd als bos, in de praktijk zie je eerder weiland”, vertelt gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA).
“We willen nu met de partners de Fortvlakte een duidelijk statuut geven, zodat we ze als groene zone kunnen vrijwaren en er de ecosystemen ontwikkelen. En vooral: het mag geen geïsoleerd stuk natuur blijven, maar moet toegankelijk zijn voor de bewoners én ook deel gaan uitmaken van het stedelijk groennetwerk. Vandaar dat de Fortvlakte is opgenomen in het provinciaal gebiedsprogramma Groen Kruis, dat de groene zones ten noordoosten van Antwerpen met elkaar wil verbinden. Zo kijken we op termijn naar een connectie tussen de Fortvlakte en het nabijgelegen Ertbrugge.”
De Fortvlakte dankt haar naam aan het voormalige Fort I, dat hier aan het einde van de 19e eeuw aan de toen al bestaande Turnhoutsebaan werd opgetrokken. Het was gelegen tussen de overstromingsgebieden van het Groot en Klein Schijn. In 1959, exact honderd jaar na de bouw, werd het gedynamiteerd.
Voor het rechttrekken van de Turnhoutsebaan, lezen we, maar volgens Carlo Evers van heemkundige kring Jan Vleminck in Wijnegem klopt dat niet. “Het fort werd in 1959 afgebroken en de Turnhoutsebaan pas in 1966 rechtgetrokken. Rechttrekken is eigenlijk niet het juiste woord, want het was de oorspronkelijke bedding van de Turnhoutsebaan.’ Sinds 1993 staat er het Wijnegem Shopping Center/Wijnegem Shop Eat Enjoy.
Uit onderzoek van de provincie blijkt dat de Fortvlakte een groot vermogen heeft om water te laten infiltreren en uit te groeien tot een sponspark, legt gedeputeerde Jan De Haes uit. “Het doel van een ‘sponspark’ is om water in een gebied vast te houden, het te zuiveren, te gebruiken en er het grondwater mee aan te vullen. De buitenste zone van de vlakte maken we publiek toegankelijk. In de centrale zone zien we de natuur overheersen, met ruigtes en nat grasland. Voor de goede sponswerking van de bodem is het belangrijk dat de grond niet te veel platgetreden wordt. Verhoogde bermen aan de rand houden het water nog beter in het gebied en dempen het verkeerslawaai van de Turnhoutsebaan en de Houtlaan.”