Vanop het dak naar de zonsondergang boven de Schelde kijken...

Leven, werken en creëren in de schaduw van het Loodswezen

“Bij de Scheldekaaien denk ik aan cava, pintjes en vrienden”, zegt Nena (30) opgewekt. Ook wanneer ze aan het werk is, is de Schelde altijd binnen handbereik. Met haar café-atelier Who’s Afraid of Red Yellow & Blue zit de jonge vrouw op de Koolkaai. De plek waar ooit café De Lichttoren gevestigd was, maar dat is een ander verhaal.

Langs de 7 kilometer lange Scheldekaaien op de rechteroever is het deel langs de wijk Sint-Andries en het Zuid ondertussen al een tijdje opnieuw aangelegd. Er zullen waarschijnlijk maar weinig Antwerpenaren zijn die er nog geen frisse neus gaan halen zijn.

Anders dan met veel andere projecten, bestaat er over dit stukje kaaien een grote eensgezindheid onder de bevolking. Ze zijn tevreden, die van ’t Stad. De plek doet waar ze voor ontworpen is. Het is een vlakte waar mensen samenkomen, zitten, hangen en liggen.

Een dikke kilometer verder naar het noorden zijn ze zover nog niet. Ter hoogte van het centrum en het Schipperskwartier zijn de kaaien vooral een werf. Onder de hangars, waar ooit de openlucht collectie van het scheepvaartmuseum stond opgesteld, staan nu werfketen en bouwmaterialen.

Verderop liggen bergen zand en grind, waar tot voor kort automobilisten rij na rij hun wagen konden achterlaten. Een stille getuige uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen dit soort van zaken als normaal beschouwd werden. In zekere zin zijn de zandbergen die er nu liggen al een flinke stap vooruit.

Nena heeft een band met de Schelde. “Zoals elke Antwerpenaar zeker? Ik heb school gelopen op het Sisa in de Cadixstraat. Van daaruit gingen we met vrienden en klasgenoten wel vaker naar het water om wat te verpozen. Later hebben we ook het ponton bij het Steen ontdekt. Een zalige plek is dat.”

Dat de vrouw twee en een half jaar geleden een café-atelier op de Koolkaai opende is niet helemaal toevallig. “Je moet natuurlijk het geluk hebben om een pand te vinden op een plek die bevalt. Maar het stond min of meer in de sterren geschreven dat ik hier ergens in de buurt een zaak zou openen.”

Nena ziet de Koolkaai als een plein met potentieel. “Op dit moment laten mensen het pleintje nog vaak links liggen als ze van het centrum naar het Eilandje wandelen. Maar ik verwacht dat daar verandering in komt op het moment dat de Scheldekaaien opnieuw aangelegd zijn. Ik hoop en veronderstel dat onze kaaien evenveel volk zullen lokken als in het zuiden van de stad.”

Creatieve dingen

Ondanks dat de Koolkaai tegenwoordig grotendeels uit nieuwbouw bestaat, ademt de buurt nog steeds geschiedenis uit. “Ik heb nog een foto van de tijd dat kaai nog een vliet was die op de Schelde uitkwam. Prachtig, maar dat zal wel niet meer terugkomen. En misschien maar goed want waar zou ik dan mijn terras moeten zetten?”

De Koolkaai is ook de plek waar ooit café De Lichttoren gevestigd was. Het café is al lang verdwenen, maar werd nagebouwd voor de populaire reeks

Lili en Marleen, jaren op televisie te zien was.

“Ja, dat is een klassieker en veel mensen herinneren er nog aan wanneer ze op de Koolkaai komen. Mijn zaak is van een andere orde en zowel café als atelier. Koffie, andere dranken, lunch en alook, lerlei creatieve dingen”, vat Nena samen.

Het is niet gelogen: achteraan de zaak staan werktafels en liggen potloden, verf en prenten- en kunstboeken netjes naast elkaar. Vooraan is het eten en drinken gedie