Gazet van Antwerpen Stad en Rand
PFOS-commissie beslist: werken aan Oosterweel mogen doorgaan
Volgens Commissie Grondverzet beheert Lantis werf als “goede huisvader”, maar zijn aanpassingen nodig
Lydia Peeters
Vlaams minister
“Oosterweel kan voortgaan zonder dat er een gevaar is voor de volksgezondheid.”
Hannes Anaf
Parlementslid
“Welke maatregelen worden getroffen voor mensen die nu op de werf werken?”
Lantis zal zwaar vervuilde grond in een aangelegde rotonde verwijderen, op vraag van de expertencommissie die de aanpak van de met PFOS vervuilde grond op de Oosterweelwerf onderzocht.
De Commissie Grondverzet, een panel van wetenschappelijke experts onder leiding van opdrachthouder Karl Vrancken, kreeg van de Vlaamse regering de opdracht na te gaan of de werken aan de Oosterweelverbinding nog wel veilig en gezond waren na de commotie rond de vervuiling met de eeuwige, chemische stof PFOS.
Het antwoord is ja. Volgens Vrancken beheert bouwheer Lantis de gigantische werf als een “goede huisvader” en zijn er veel goede maatregelen genomen. Dat neemt niet weg dat zijn commissie aanbevelingen heeft om de bestaande werkwijze aan te passen.
Zo wil de commissie dat Lantis tweeduizend kubieke meter grond afgraaft die is gedeponeerd in het midden van de al aangelegde ‘kluifrotonde’ op Linkeroever en in de aanloophelling naar een fietsbrug. In die grond zijn waarden van meer dan 70 microgram
PFOS per kilogram vastgesteld.
Een vervuilde beek in de buurt, de Palingbeek, zal minder worden uitgediept om bijkomende vervuiling van het grondwater te vermijden. Door de aanpassingen zal er zestigduizend kubieke meter minder vervuilde grond uitgegraven moeten worden. Dat maakt ook dat een van de bermen waarin de vervuilde gronden zouden worden ingepakt, geschrapt kan worden. Alle grond met een waarde van meer dan 70 microgram zal op de site van 3M gestockeerd kunnen worden, het bedrijf in Zwijndrecht waar de verontreiniging van afkomstig is. Die grond zal boven en onder worden afgedekt, zodat de verOosterweelwerf. vuiling niet doordringt in de bodem.
Daarnaast wordt de werf opnieuw ingedeeld in zones, volgens de gemeten verontreiniging. Dat maakt het mogelijk om de bodem aan te vullen met grond met dezelfde of een lagere PFOSwaarde. Ook de metingen van het opwaaiende stof op en rond het terrein moeten beter in kaart worden gebracht.
Bijkomend studiewerk
Bouwheer Lantis heeft de commissie al laten weten dat het op de aanbevelingen wil ingaan. Dat zal bijkomend studiewerk vereisen.
Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) schat dat de werken twee maanden vertraging zullen oplopen. Maar Peeters reageert toch tevreden. “De Oosterweelwerken kunnen voortgaan zonder dat er een gevaar is voor de volksgezondheid.”
Hannes Anaf (Vooruit), voorzitter van de parlementaire onderzoekscommissie PFOS in het Vlaams Parlement, is minder positief. “Het rapport toont aan dat er toch heel wat schort aan de huidige aanpak van PFOS op de Er zijn concrete pijnpunten blootgelegd. Zeker op de plaatsen waar veel fietsers en voetgangers zullen passeren, zijn de huidige normen te hoog.”
“Tegelijkertijd hoorde ik niets over de huidige veiligheidsmaatregelen die worden getroffen voor de mensen die vandaag aan het werk zijn op de werf”, zegt hij.
“Hallucinant”
Bovendien is de juridische discussie niet uitgeklaard. De Commissie Grondverzet besluit uit twee juridische adviezen dat de uitgegraven bodem niet als afvalstof moet worden beschouwd en dat de veiligheidsberm op de site van 3M, waarin de meest vervuilde gronden worden verzameld, geen inbreuk is op een Europese verordening. Die adviezen spreken de milieujuriste Isabelle Larmuseau tegen. Zij had gewaarschuwd voor “flagrante inbreuken” op Europees recht. Een van de advocatenbureaus die zijn geraadpleegd, is overigens dat van Lantis zelf.
Larmuseau noemt de juridische doorlichting “hallucinant”, omdat ze niet ingaat op de vragen die zijn gerezen rond bijkomende verontreiniging van het grondwater en bijkomende risico’s op blootstelling aan PFOS. Experts hebben in de onderzoekscommissie gezegd dat er wel degelijk bijkomende risico’s zijn. Volgens haar blijkt uit het rapport van de Commissie Grondverzet zelf dat de uitgegraven grond niet werd gebruikt volgens de bodemregelgeving. Om de aanpassingen aan de Oosterweelverbinding uit te voeren, is volgens Larmuseau overigens een nieuwe vergunning inclusief milieueffectenrapport nodig, iets waar tot nu toe omheen werd gefietst door de vergunningen voor grondwateronttrekking op te splitsen.