Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Ambulancier Saskia kreeg al 7 keer met geweld af te rekenen
Ambulanciers kaarten toenemende agressie aan
Sinds de versoepeling van de maatregelen en de heropening van de horeca voelen ambulanciers het geweld tegen hen sterk toenemen. Zo getuigt ook ambulancier Saskia Nuyts (28), die deze week tijdens een medische interventie een vuistslag op haar oog kreeg: “Hoe kunnen wij instaan voor de veiligheid als we zelf niet veilig zijn?”
In de nacht van maandag 12 op dinsdag 13 juli kwam er een oproep binnen op 112 van een vermoedelijk geïntoxiceerde jongeman op de Meir. Ambulancier Saskia Nuyts (28) en haar collega gingen met de ambulance ter plaatse. “Een groepje jongeren was zich aan het amuseren op de Meir”, vertelt ze. “Een man duidde ons een van de jongeren aan en vertelde dat hij enkele minuten geleden onder invloed op de grond lag.”
Werkonbekwaam
Saskia en haar collega namen de jongen mee naar de ambulance voor een controle. “Hij wandelde rustig mee tot we aan de ambulance kwamen. Opeens sloeg hij met zijn vuist los op mijn gezicht. Hij had zijn jas nog in zijn hand, waardoor zijn rits in mijn oog kwam.”
De collega van Saskia hield de jongen in bedwang, terwijl zij de politie belde. De Antwerpse politie kwam ter plaatse en nam de jongeman mee. Saskia blijft achter met een beschadigd hoornvlies, een gekneusde oogkas en is werkonbekwaam. “Ik zie nog steeds heel wazig. Het is nog niet duidelijk wanneer ik opnieuw kan gaan werken.”
Zeven klachten ingediend
In de vijf jaar dat Saskia als ambulancier werkt, heeft ze al zeven keer klacht ingediend tegen geweldplegingen. Een keer kreeg ze een stamp in haar rug waardoor ze zes weken werkonbekwaam was. Bang om terug te gaan werken is ze allesbehalve.
“Het is vooral mijn familie dat bang is voor wat er met mij kan gebeuren. Iedere keer dat ik naar mijn werk vertrek, denken ze: hoe gaat ze nu weer thuiskomen.”
Volgens cijfers van het kabinet van Antwerps provinciegouverneur Cathy Berx, zijn er tussen maart 2018 en juli 2019 honderdveertig meldingen van geweld tegen ambulanciers. Bij 30% van de gevallen gaat het om verbale en fysieke agressie, bij twintig gevallen gaat het enkel om fysiek geweld en bij bijna de helft gaat het om verbale agressie.
De agressor is vooral de patiënt zelf (67%) of de familie. In 40% van de gevallen is de patiënt onder invloed van alcohol of drugs. Bij meer dan een derde van de gevallen is de patiënt of omstaander het oneens met een medische beslissing of vindt die dat het niet snel genoeg gaat.
“De laatste jaren zijn we eigenlijk van scoop and run, naar stay and
play gegaan”, zegt Erwin Vanden Eynden, administratief manager van Ambulancecentrum Antwerpen. “Vroeger was het zo: je belt de 100 en de ziekenwagen komt de patiënt halen en brengt die naar het ziekenhuis. Nu worden de eerste zorgen vaak al ter plaatse toegediend, waardoor onwetende omstanders gewelddadig reageren.”
Kloppen in plaats van klappen
De cijfers dateren van twee jaar geleden, want sinds het begin van de coronacrisis merken ziekenvervoer Ambuce - waar Saskia werkzaam is - en Ambulancecentrum Antwerpen een sterke daling. “Tijdens de lockdown waren er bijna geen gevallen van geweld tegen hulpverleners”, aldus Vanden Eynden. “Toen stond iedereen nog elke avond buiten te applaudisseren voor de zorgsector en werden we overal ontvangen als helden.”
Maar deze trend zagen de ambulanciers snel keren bij het versoepelen van de maatregelen en het heropenen van de horeca. “Nu is het eerder kloppen op het zorgpersoneel, dan klappen voor het zorgpersoneel”, vertelt Tom Leenhouwers, clusterhoofd 112 bij Ambuce.
Voor zowel Ambulancecentrum
Antwerpen als Ambuce is geweld tegen ambulanciers bijna dagelijkse kost.
“Afgelopen week hadden wij bij Ambuce vier meldingen van geweld, waaronder het geval van Saskia”, zegt Leenhouwers. “En dit zijn enkel de gevallen die gemeld worden, want in praktijk zullen het er veel meer zijn.”
Klachten geseponeerd
Naast respect eisen de zorgverleners een duidelijk kader rond de wetgeving op agressie tegenover hulpverleners. Hoewel er steeds meer klachten zijn, wordt er weinig mee gedaan.
“90% van de zaken wordt geseponeerd omdat ofwel de verdachte geïntoxiceerd was en zich er niets meer van herinnert, ofwel de zaak niet sterk genoeg is”, vertelt Leenhouwers.
Zo zag ook Saskia al haar klachten in rook opgaan. “Het is gewoon frustrerend”, zegt ze. “Hoe kunnen wij nu instaan voor de veiligheid van anderen als we zelf niet veilig zijn?”
In 2019 heeft provinciegouverneur Berx met politie en parket beslist dat agressie tegenover hulpverleners een verzwarende omstandigheid is en dit strenger bestraft moet worden.
“Maar veel hebben we daar nog niet van gezien”, aldus Leenhouwers. Hij pleit voor een nultolerantie.
Erwin Vanden Eynden
Ambulancecentrum Antwerpen
“Nu de eerste zorgen soms ter plaatse worden toegediend, reageren omstaanders vaak agressief.”