Te veel PFAS in bijna 1 op 3 meetlocaties in stad

ANTWERPEN

Nieuwe metingen van de stad Antwerpen en afvalstoffenmaatschappij OVAM tonen dat op 7 van 23 meetplekken over de hele stad te hoge Pfas-waarden werden vastgesteld. “De omvang van de verontreiniging moet nog beter in kaart worden gebracht”, laat de stad weten. Zeker de brandweerkazerne langs de Halewijnlaan springt in het oog.

Zowel de stad Antwerpen als OVAM lieten door de commotie rond het bedrijf 3M en de toxische stoffen PFOS en PFAS onderzoeken of deze stoffen in de bodem konden worden aangetroffen. Er werden 23 locaties gekozen, onder meer in volkstuintjes, speeltuinen en scoutsterreinen. Heel wat stalen werden op Linkeroever genomen, maar er waren er ook verspreid over het hele grondgebied. De stad spreekt over te hoge concentraties als waardes boven de bodemsaneringsnorm liggen. Die norm verschilt wel per functie (landbouw, wonen, recreatie, ...) of per stof (PFOS, PFOA, ...). Op zeven locaties werden te hoge Pfos-concentraties gemeten (zie kaartje).

“Op drie locaties werd ooit Pfosblusschuim gebruikt, twee andere metingen gebeurden in de directe omgeving van de 3M-site”, zegt Antwerps schepen voor leefmilieu Tom Meeuws (Vooruit). “In de twee volkstuinen zal de stad de geteelde groenten laten onderzoeken, maar houdt de verontreiniging geen acute risico’s in voor de gezondheid.”

Zeer hoge waarde

Een van de opvallendste resultaten is dat voor de brandweerkazerne langs de Halewijnlaan op Linkeroever. Daar werd de bodemsaneringsnorm voor PFOS 4,5 keer overschreden. Bovendien werden nog andere Pfas-soorten gemeten. Als men die optelde, komt men in één staal aan maar liefst 1.100 microgram per kilogram droge stof. “Voor deze zone is een afzonderlijk beschrijvend bodemonderzoek nodig”, concluderen de opstellers van de studie.

Niet te hoog

Op 16 van de 23 locaties werden geen te hoge Pfos-concentraties vastgesteld tegenover de bodemsanerings- norm. “Voor ouders, kinderen en jongeren actief op scoutsterreinen en speeltuinen op Linkeroever is dit goed nieuws. Zij kunnen met een gerust hart hun activiteiten verderzetten”, zegt schepen Tom Meeuws. De zestien locaties zijn: de botanische tuin, Leopoldstraat, Antwerpen binnenstad (woonzone, PFOS: 9,2 µg/ kg), jeugdwerking Kras, ter hoogte van de Slachthuislaan (Antwerpennoord) (recreatiezone), volkstuin De Zwaantjes aan het fort van Merksem (agrarische zone, PFOS 3,2 µg/ kg), volkstuin Silsburg 4 aan de Peter Benoitlaan in Deurne (agrarische zone, PFOS 1,5 µg/kg), jeugdvereniging ‘Schep Vreugde’ en ‘Akabe 5 & 6’ ter hoogte van de Blancefloerlaan (Linkeroever) (recreatiezone, PFOS 13,3 µg/kg), de samentuin Biodroom, Willem Gijsselsstraat en de August Van Cauwelaertlaan (Linkeroever) (landbouwzone), de samentuin aan woonzorgcentrum ’t Zand in de Louis Paul Boonstraat (Linkeroever) (landbouwzone), Sint Annabos, ten noorden van de voetbalvelden van City Pirates Linkeroever (natuurzone, PFOS 2,8 µg/kg), het scoutsterrein van scouts “21ste” aan de Glori- antlaan (Linkeroever) (recreatiezo- ne, PFOS 13 µg/kg), de speeltuin aan de Jachthaven ter hoogte van de Thonetlaan (Linkeroever) (recreatiezone, PFOS 5,8 µg/kg), het scoutsterrein van zeescouts “1ste George de Hasque” aan de Thonetlaan (Linkeroever) (recreatiezone, PFOS 13 µg/kg), de speeltuin ter hoogte van het Frederik Van Eedenplein (Linkeroever) (recreatiezone, PFOS 7,2 µg/kg, PFOA 2,4 µg/kg), de speeltuin ter hoogte van de hoek tussen de Vlaamshoofdlaan en de Akkerwindestraat (Linkeroever) (woonzone, PFOS 5,4 µg/kg), de speeltuin aan de Willem Klooslaan (Linkeroever) (woonzone, PFOS 5,8 µg/kg), basisschool Sint Anna-goethe in de Goethestraat (Linkeroever) (woonzone, PFOS 8,8 µg/kg, PFOA 2,4 µg/ kg), natuurreservaat Het Rot (Linkeroever) (natuurzone, PFOS 2,8 µg/kg).

74% zit boven richtwaarde

Maar naast de bodemsaneringsnorm bestaat er ook een – strengere – richtwaarde, een getal waaronder een bodem in de toekomst zonder enige beperkingen kan worden gebruikt. Voor PFOS is dat 3 microgram per kilogram. Kijk je dan naar het aantal meetpunten, dan zit net geen driekwart van alle resultaten net of een eind boven die richtwaarde.

Adviezen

Gebruikers van volkstuinen wordt aangeraden om voldoende gevarieerd te eten en niet uitsluitend groenten en fruit uit eigen kweek. Voor omwonenden in een straal van 100 meter rond oefenterreinen voor de brandweer formuleert de Vlaamse overheid aangepaste voorzorgsmaatregelen.

Om de omvang van de verontreiniging nog beter in kaart brengen, zullen verdere bodemonderzoeken worden uitgevoerd.