Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Hoe rijd je met een ‘olifant’?
Weinig voertuigen in de haven spreken meer tot de verbeelding dan de straddle carriers, de ‘olifanten’ op vier poten die containers verplaatsen op de terminals. Onze reporter ging langs bij het opleidingscentrum voor havenarbeiders en volgde mee hoe ze de kneepjes van het vak leren.
De haven van Antwerpen is een van de grootste containerhavens wereldwijd, en die vele duizenden containers moeten ook verplaatst worden over de kaaien. Dat gebeurt met straddle carriers, de negen tot twaalf meter hoge rijdende containerliften die in het havenjargon door het leven gaan als ‘olifanten’. Op de grootste containerterminals rijden er tientallen van die machines gelijktijdig rond.
MPET aan het Deurganckdok, de grootste containerterminal van Europa, beschikt over 228 straddle carriers en bijna achthonderd chauffeurs. Aan de overkant, bij Antwerp Gateway, zijn dat nog eens 64 straddles en zo’n 255 chauffeurs. Aangezien de containertrafiek in Antwerpen jaar na jaar toeneemt, zijn er ook steeds meer chauffeurs nodig voor deze containerliften. Vorig weekend hield CEPA een jobdag, specifiek voor chauffeurs van straddle carriers. Die was helemaal volzet.
Dag en nacht les
Omdat de lessen tijdens de coronalockdowns maandenlang stillagen, wordt nu in OCHA, het opleidingscentrum voor havenarbeiders, dag en nacht gewerkt om straddle carrier-chauffeurs op te leiden. “We werken in drie shiften. Dit jaar willen we 550 nieuwe chauffeurs opleiden,” zegt Ann Baats, directeur van OCHA.
De opleiding duurt vijf weken. Kandidaten moeten hun erkenning als havenarbeider, te behalen na een opleiding van drie weken, al op zak hebben. Een andere voorwaarde om toegelaten te worden tot de opleiding is een test oog-hand-voetcoördinatie en psychologische testen. Je rijdt immers met een kraan van zestig ton rond.
De opleiding ziet er als volgt uit: een week theorie en oefenen in een simulator, gevolgd door twee weken trainen in een echte straddle carrier op het oefenterrein. Brengt de cursist die lessen tot een goed einde, dan volgen twee weken stage op een containerterminal, onder het toeziend oog van een ervaren chauffeur. Nadien gaat een OCHA-instructeur aan boord bij de student voor een finale evaluatie.
Virtuele rit
Onze eerste stop in het opleidingscentrum is de simulator, waar de cursisten in alle veiligheid verschillende scenario’s kunnen oefenen. Grote schermen tonen een containerterminal, en een bewegende cabine maakt de maneuvers nog realistischer. Zelfs de weersomstandigheden kun je instellen.
Philip Lanutti (53), bijna vijf jaar instructeur en daarvoor elf jaar chauffeur bij PSA, volgt de virtuele rit van zijn leerling mee op een scherm. Via een intercom kan hij de chauffeur wijzen op fouten. Bij een botsing of een andere fout ‘barst’ het raam van de gesimuleerde cabine.
Volgens Philip zijn de cursisten die veel fouten maken in de simulator niet automatisch afgeschreven als chauffeur. “Ik zeg tegen die mannen: wacht tot je daar hoog in een echte carrier zit, en het voertuig echt kan voelen. Er zijn er die het in de simulator niet goed doen en buiten wel.”
Wel een ernstig obstakel voor een carrière als straddlechauffeur: hoogtevrees. “Dan stopt het. Je zit tenslotte negen meter hoog.”
Tegensturen
Yannick Bastaens (30) is bezig aan de eerste week van zijn opleiding. In de simulator vlot het goed, zijn vorige ervaring als chauffeur van een helpt hem dan ook. “Je krijgt heel veel info en moet op een heleboel zaken letten. Maar op enkele schoonheidsfoutjes na gaat het heel goed. Al is het tegensturen wel moeilijk.” reachstacker
Dat tegensturen is een van de belangrijkste uitdagingen voor nieuwe chauffeurs, zeggen de instructeurs. De stoel van de straddlechauffeurs is niet vooruit maar zijwaarts gericht, zodat ze in beide richtingen kunnen rijden. Op de zogenoemde lange kant rijden, is logisch: stuur je naar links dan ga je naar links, draai je het stuur naar rechts dan gaat de kraan naar rechts. Maar op de korte kant wordt links rechts, en omgekeerd. “Dat moet een automatisme worden”, zegt Philip.
Tijd voor de echte werkplek. We volgen instructeurs Kristiaan De Leger (50) en Ben Van Hooydonck (34) naar het oefenterrein, om zelf eens in een straddle te klimmen. Het regent, maar daardoor laat een straddlechauffeur zich natuurlijk niet tegenhouden. “Alleen bij heel sterke wind moeten de activiteiten op de terminals soms gestaakt worden”, zegt Kristiaan.
Eén woord krijgen de cursisten op het oefenterrein meer dan wat ook in de oren geknoopt: veiligheid. “We leren hen om zich bewust te zijn van dode hoeken, andere voertuigen en personen op de terminal, en waar ze op moeten letten om veilig tussen de stapels containers te rijden”, zegt Kristiaan. “Op het oefenterrein leren ze het voertuig grondig kennen, zodat ze na twee weken met een goed, veilig gevoel naar de kaai kunnen vertrekken.”
Instructeur Ben, al op 18-jarige leeftijd begonnen in de haven en sinds één jaar instructeur, neemt ons mee op een rit. Vlot stuurt hij zijn wielen tussen de containers, die op amper anderhalve meter van elkaar gestapeld worden. “De truc is om de waarmee je containers oppakt, goed in het midden te houden. Dan kan je je daarop oriënteren en blijven je wielen mooi tussen de containers.”
Coördinatie
spreader,
Ben ziet vaak al snel wie aanleg heeft om met de machine te rijden. “Het coördinatievermogen om op de korte kant te kunnen sturen, geeft meestal de doorslag. Sommigen zijn daar meteen mee weg, anderen kunnen blijven oefenen en steeds dezelfde fout maken.”
Gunther Moorkens (41) is bezig aan zijn eerste week op het oefenterrein. “Ik heb in de haven vier jaar als kuiper gewerkt, maar nu wil ik graag de overstap maken naar de straddle carriers.” In de simulator ging het bij Gunther alvast vlot. “Net een groot computerspelletje! Ook in de echte straddle carrier voel ik me tot hiertoe prima. Na deze opleiding ga ik naar kaai 1742, aan het Deurganckdok.” En daar wacht hem het echte werk in de haven.
Instructeur OCHA
“Heb je hoogtevrees, dan stopt het. Je zit tenslotte negen meter hoog.”