Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Kapotgeslagen, later bijna ingestort, nu gerestaureerd”
Joodse gemeenschap kan weer samenkomen in prachtig gerestaureerde ‘Hollandse Sjoel’
Joodse gelovigen kunnen weer terecht in de synagoge in de Bouwmeestersstraat. Het gebouw, beheerd door de Israëlitische Gemeente Shomre Hadas, kon tien jaar niet worden gebruikt door renovatie. Tijdens de plechtigheid werden psalmen gezongen en waren er toespraken van onder meer minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden, Vlaams ministerpresident Jan Jambon en provinciegouverneur Cathy Berx. Ook bisschop Johan Bonny en minister Bart Somers waren aanwezig.
“De synagoge wordt vandaag niet ingewijd,” benadrukt André Gantman. De N-VA politicus was de ‘ceremoniemeester’ van dienst. “Dat gebeurde al na de bouw in 1893 en een tweede keer na de Tweede Wereldoorlog, toen de nazi’s het interieur kort en klein sloegen. Dit is dus een plechtige heropening.”
Geert Bourgeois bij de kraag
De synagoge op het Zuid werd in neoMoorse stijl neergezet en was de eerste grote Joodse gebedsruimte in Antwerpen. Ze wordt ook wel de
genoemd – de financiering kwam namelijk van de nazaten van Joodse immigranten uit Nederland. In 1976 werd het gebouw als monument beschermd.
Begin deze eeuw liep het mis: “Door de werken aan de Leien, met name het wegpompen van grondwater, werden de houten steunpilaren aan lucht blootgesteld en begonnen ze te rotten. Dat zorgde voor ernstige stabiliteitsproblemen en op een gegeven moment donderde een deel van het plafond naar beneden.”
Gantman: “Er moest iets gebeuren en ik nodigde toenmalig Vlaams ministerpresident Geert Bourgeois uit om een
Sjoel
Hollandse kijkje te komen nemen. Toen we samen de schade bekeken, werd hij door een politieagent bij de kraag gepakt. Met de boodschap: ‘Hier niet hé. Dit stuk plafond kan op eender welk moment instorten!’ Mogelijk daarom kwam de renovatie daarna in een stroomversnelling,” lacht Gantman.
“Dat komt hier nooit goed”
Alles, van aanbestedingen over architecten tot de financiering, werd vervolgens snel geregeld. Maar dankzij technische problemen duurde het toch tien jaar voor de synagoge opnieuw kon openen. “We kwamen hier tijdens de werken regelmatig kijken en dachten: dit komt hier nooit goed. Maar het is uiteindelijk dus toch gelukt en het ziet er nu geweldig uit.”
Maar wat is een synagoge eigenlijk? “Hier wordt uiteraard gebeden, maar niet alleen tijdens de sabbat of hoogdagen zoals Jom Kipoer. Het is ook een plek waar onderricht gebeurt over de Thora en andere heilige geschriften. Betekenis van synagoge is ‘huis waar mensen samen komen’.”
Gantman sluit de plechtigheid tevreden af: “De renovatie heeft veel tijd gekost en de heropening moest ook nog eens worden uitgesteld. Maar het resultaat is echt schitterend!”