Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“De Croo heeft nog tot oktober”
Partij wegcijferen voor premier? Dilemma begint te etteren bij liberalen
Er zit een haar in de boter tussen premier De Croo en zijn partij. In de deals van de federale regering zit voor de liberalen te weinig eten en drinken. Ook het compromisvoorstel van De Croo over de pensioenen kan Open Vld niet bekoren. Intern is de analyse scherp. “De premier heeft nog tot oktober. Als het dan niet beter is, moeten we onze eigen koers beginnen te varen.”
De minipensioenhervorming doen landen blijkt moeilijker dan gedacht. Zaterdag ging de kern van de federale regering alweer zonder akkoord uit elkaar. Er lag nochtans een compromisvoorstel van premier Alexander De Croo (Open Vld) op tafel, maar de uitgewerkte maatregelen zijn voor CD&V en MR onvoldoende.
Het is aan premier De Croo om een compromis te vinden tussen liberalen en socialisten. En dat leidt meer en meer tot frustratie bij Open Vld. Vooral omdat het begint te dagen dat de socialisten al een vette vis hebben binnengehaald door het minimumpensioen op te trekken tot 1.500 euro netto. De liberale stempel in de verdere pensioenhervorming, als die er al komt, zal heel beperkt zijn. Een echte oplossing voor de betaalbaarheid van de pensioenen ligt (nog) niet op tafel.
Ronduit belachelijk
Het pensioendossier zet op die manier ook de relatie tussen de premier en de top van zijn partij onder spanning. “Er zit ruis op de lijn tussen premier De Croo en voorzitter Lachaert”, weet een liberaal kopstuk. De verhouding tussen de Melsensstraat 34, het hoofdkwartier van de liberalen, en de Wetstraat 16 is al een tijdje aan het verslechteren. Open Vld vindt de deals die premier De Croo en zijn regering onlangs hebben gesmeed, onvoldoende. “Het debacle over de arbeidsdeal en de defensiedeal was ronduit belachelijk”, zegt een liberale bron. “Die dossiers hebben maanden aangesleept, zonder dat er voor ons een grote trofee in zat.”
Dat Open Vld worstelt met de rol van de premier in de federale regering is geen geheim. Het is schipperen tussen de partij meer profileren, zoals Georges-Louis Bouchez doet met zijn MR, en vermijden dat de rol van De Croo als compromismaker in gevaar komt. Maandenlang was de strategie: de partij wegcijferen voor de premier. Bij de verkiezingen zou de premier dan wel een ferme kanseliersbonus opstrijken voor de partij. Maar de vertwijfeling slaat nu al een tijdje toe. Voorzitter Lachaert lanceerde na enkele dramatische peilingen Operatie Liberaal Vuur om ook een eigen verhaal in de markt te zetten, los van de premier.
De zenuwachtigheid piekt helemaal nu ook De Croo zelf een duik neemt in de populariteitspolls. Open Vld dreigt zo twee keer te verliezen, en dat komt vooral de premier op steeds meer interne kritiek te staan. Dat hij zich bijna nooit laat zien op partijbureaus, verwijten verschillende mandatarissen hem. Maar de kritiek is nog fundamenteler. “Enkel deals maken telt nog voor de premier. Hoe lelijk die deals ook zijn”, zegt een kopstuk. “Dat is de ziekte van iedereen die in de Wetstraat 16 terechtkomt.”
Gespannen sfeer
Historisch gezien is de gespannen verhouding tussen premier en partijhoofdkwartier inderdaad niet nieuw. Denk maar aan oudpremier Leo Tindemans, die in de jaren zeventig een heel moeilijke verhouding had met zijn partijvoorzitter Wilfried Martens. Of veel recenter: liberaal Guy Verhofstadt, die een open oorlog voerde met zijn voorzitter Karel De Gucht. Tot zo’n open oorlog tussen Lachaert en De Croo komt het voorlopig niet, maar de relatie tussen de twee vrienden vertroebelt wel.
Naar verluidt probeert Lachaert vicepremier Vincent Van
Quickenborne geregeld uit te sturen om de liberale lijn in de regering meer in de markt te zetten, “maar De Croo houdt hem dan tegen omdat hij zo het compromis in gevaar brengt”. Voor het functioneren van de regering is de gespannen sfeer geen goed nieuws. Open Vld is gestaag het vizier aan het richten op de verkiezingen van 2024. Het besef rijpt dat er niet veel tijd meer is om een nieuw liberaal verhaal te schrijven. Volgens insiders zou Lachaert rekening houden met een drastische ommezwaai.
“De premier wil nog een aantal akkoorden sluiten tussen nu en oktober”, zegt een liberale bron. “Als we dan merken dat er geen deals op tafel liggen waar voor onze partij iets inzit, dan is het foutu voor de regering. Dan moeten we onze eigen koers beginnen te varen.”