Dan maar wat minder kerstverlichting?

Predacteur economie remier Alexander De Croo (Open Vld) en federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) willen een prijsplafond voor de energieprijzen invoeren. Maar het is hoogst onzeker of die maatregel ons vooruit zal helpen.

De gas- en elektriciteitsprijzen bereiken weer recordhoogtes. Het is dan ook een goede zaak dat premier De Croo daarover woensdag een Overlegcomité met de federale en regionale regeringen bij elkaar roept. Het is alleen de vraag of de regering nog veel kan doen om onze facturen betaalbaarder te maken. De Croo wil eerst aan Europa vragen om een prijsplafond in te stellen. Maar zelfs als alle Europese lidstaten daarmee akkoord zouden gaan, lijkt dat geen evidente oplossing. Als Europese landen minder willen betalen voor gas, dan kan een energieleverancier beslissen om meer gas te verkopen aan pakweg Aziatische landen, die meer betalen, waardoor er minder gas voor Europa overblijft. Het Europese gas zou dan wel goedkoper zijn, maar door die lage prijs dreigt er ook een tekort aan gas te ontstaan.

Een andere mogelijkheid is dat de federale overheid een overwinstbelasting oplegt aan bedrijven die rijk worden van de energiecrisis. Maar die oplossing lijkt nog minder kans op slagen te hebben. Engie Electrabel verdient vandaag weliswaar grof geld aan zijn kerncentrales, omdat de prijzen voor de energie die daar gemaakt wordt, fors gestegen zijn. Want alle energieprijzen (dus ook die van energie uit kerncentrales) zijn gelinkt aan de gasprijzen. Dat is plezierig voor Engie: het moet voor die kerncentrales geen duur gas inkopen, maar rijft de inkomsten wel binnen.

Maar ... in de periode 2015-2020 maakte Engie Electrabel in België telkens verlies. De rode cijfers liepen tot in de miljarden. Kan de federale regering tegen een bedrijf, of tegen een sector, zeggen dat het plots een extra belasting moet betalen op een hoge winst, nadat het enkele jaren na elkaar verlies heeft gemaakt? We kunnen over dat principe discussiëren, maar de kans dat zo’n overwinst juridisch standhoudt, is volgens verschillende experten klein.

De enige haalbare oplossing op korte termijn is misschien wel dat de overheid de burgers meer dan ooit stimuleert om zonnepanelen te kopen, extra te isoleren of warmtepompen te installeren. Daardoor ben je veel minder afhankelijk van de energieprijzen. Ook de overheden zelf zouden het goede voorbeeld moeten geven door op energie te besparen, bijvoorbeeld door zuiniger te zijn met openbare verlichting. Misschien moet de kerstperiode dit jaar een beetje minder licht in de duisternis brengen.