Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“We krijgen de Canadese fijnstraal niet meer weg”
Uitheemse plantensoort is bezig aan stevige opmars
In bermen, op braakliggende terreinen, tussen de stoeptegels: overal waar je kijkt, zie je de Canadese fijnstraal. Heeft deze uitheemse soort onze bodem stormenderhand overgenomen, of lijkt dat alleen maar zo? “We zullen ermee moeten leren leven”, zegt Natuurpunt.
Ze zijn ongeveer 75 centimeter hoog en hebben langgerekte, lancetvormige bladeren. Bovenaan splitsen de behaarde stengels zich tot een pluim met vele hoofdjes, bestaande uit meestal witte lintbloemen en gele buisbloemen. Maak kennis met de oftewel de Canadese fijnstraal.
De plant is afkomstig uit NoordAmerika en werd in 1665 ingevoerd. Sindsdien is ze door haar grote verspreidingskracht over heel Europa uitgezaaid. Kan het zijn dat de Canadese fijnstraal nooit zo aldoen
Conyza canadensis omtegenwoordig was als dit jaar? “De soort is inderdaad al enkele jaren bezig aan een opmars”, vertelt Annelies Jacobs, bioloog bij Natuurpunt.
Pioniersoort
“De plant gedijt vooral daar waar de bodem verstoord is: op zopas omgewoelde grond, op grond waar de andere vegetatie verschroeid is, tussen stoepstenen ... Het is een pioniersoort. Dat wil zeggen dat de plant profiteert van nieuwe omstandigheden, waardoor ze makkelijk gebieden kan koloniseren waar ze eerder niet voorkwam. De recente droogte heeft de bodem nu verschroeid, waardoor de Canadese fijnstraal vrij spel krijgt.”
De Diepenbeekse agrobioloog Bram Kriekels stelt vast dat de plant het de jongste jaren aan het overnemen is. “Dat is grotendeels te wijten aan de globalisatie”, vertelt hij.
“Het zaad komt mee met vrachtschepen en containers. Omdat de soort zoveel kan verdragen, overleeft ze het transport moeiteloos. Eén plant kan 500 zaailingen voortbrengen en die 500 zaailingen brengen op hun beurt ook weer 500 zaailingen voort, dan zit je al aan 250.000 planten, en dat gaat zo maar door. Met andere woorden: de Canadese fijnstraal is de vreemde eend in de bijt die alles overneemt.”
Overleeft droogte
“Daardoor maken andere soorten minder kans, en krijgen ook onze inheemse insecten het moeilijker. Dat wordt extra in de verf gezet nu het zo droog is: veel soorten overleven de droogte niet. De Canadese fijnstraal heeft er geen enkele moeite mee. Daardoor lijkt het alsof er geen andere soorten meer zijn.”
Maar kan dat kwaad en, zo ja, wat we eraan? “Uiteraard is dit schadelijk voor ons ecosysteem”, zegt Kriekels. “We hadden dit jaren geleden al moeten aanpakken, want het kan niet de bedoeling zijn dat exoten ons ecosysteem overnemen. Maar, dat is wat er nu gebeurt: kijk maar naar de Amerikaanse stierkikker die steeds dominanter wordt in onze vijvers en poelen. Wat de fijnstraal betreft: er zit niets anders op dan aan doeltreffend onkruidbeheer te doen, op een ecologisch verantwoorde manier.”
Volgens Jacobs is er geen reden tot ongerustheid. “De Canadese fijnstraal is een eenjarige plant. Hij staat niet te boek als invasief. Het enige wat we kunnen doen, is de evolutie in de gaten houden en het gras overal meer laten groeien, zodat de plant minder kans krijgt. Verder zullen we ermee moeten leren leven, want die Canadese fijnstraal krijgen we nooit meer weg.”